Η ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΣΤΟΝ ΚΩΔΙΚΑ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

56 | Η ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΣΤΟΝ ΚΩΔΙΚΑ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ πρακτική, αλλά και η θεωρητική κατεύθυνση στις ΗΠΑ 175 είναι να εκτοπίζονται τα θύματα από την ποινική διαδικασία, δεν πρέπει να εκπλήσσει ο αποκλεισμός τους από τις συμβιβαστικές διευθετήσεις. Πολλά από αυτά δεν καταφέρνουν να επικοινωνήσουν με τον εισαγγελέα, ενώ όταν το επιτυγχάνουν, μένουν με την αίσθηση ότι οι ανησυχίες τους δεν λαμβάνονται υπόψη. Το αποτέλεσμα είναι η συντριπτική πλειοψηφία των υποθέσεων να διεκπεραιώνεται με συμφωνίες για την αποδοχή της κατηγορίας, χωρίς κατά κανόνα τα θύματα να ενημερώνονται ότι οι υποθέσεις τους έχουν περαιωθεί, ούτε να ειδοποιούνται ακολούθως, όταν απολύονται οι δράστες 176 . Επίσης, στις ΗΠΑ η διερεύνηση των υποθέσεων (τόσο η προδικαστική συλλογή των αποδείξεων όσο και η αποδεικτική διαδικασία στο ακροατήριο) ελέγχεται από τα μέρη και όχι από τις δικαστικές αρχές, ενώ ενόψει της αμιγούς λαϊκής σύν- θεσης των ποινικών δικαστηρίων 177 και της αξίωσης ομόφωνων αποφάσεων για τη διάγνωση της ενοχής 178 , η προβλεψιμότητα των κρίσεων τόσο για νομικά όσο 175. Ενδεικτικές είναι οι ακόλουθες τοποθετήσεις: Η R. King αναφέρει ότι η παραχώρηση συ- νταγματικών δικαιωμάτων στα θύματα είναι ένα καθοδικό βήμα σε μία ολισθηρή λοξο- δρόμηση που γυρνά το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης σε μια εποχή ιδιωτικών διώξεων, όπου η εκδικητικότητα καθόριζε την έκβαση των υποθέσεων, ενώ ο P. Robinson υποστη- ρίζει ότι τα θύματα δεν πρέπει να έχουν επιρροή στη λήψη των αποφάσεων, καθώς η υπαιτιότητα και η τιμώρηση πρέπει να εξαρτώνται από την ευθύνη του δράστη (που περι- λαμβάνει κυρίως τη σοβαρότητα του αδικήματός του) και όχι από την μεγαλόψυχη ή μνη- σίκακη φύση του θύματος. Βλ. τις σχετικές τοποθετήσεις σε E. O’Hara , Victim participation in the criminal process, Journal of Law and Policy, Volume 13, 2005, σελ. 229 επ. 176. Βλ. E. O’Hara , ό.π., σελ. 136. 177. Το συνταγματικό δικαίωμα του κατηγορουμένου να δικάζεται από ενόρκους θεμελιώνεται στο 3ο άρθρο και την 6η τροπολογία του αμερικανικού συντάγματος. Στον κανόνα 23 των ομοσπονδιακών κανόνων ποινικής διαδικασίας ορίζεται περαιτέρω ότι εφόσον ο κατη- γορούμενος δικαιούται δίκη από ενόρκους, η σύνθεση αποκλειστικά από ενόρκους είναι υποχρεωτική, εκτός αν ο κατηγορούμενος παραιτηθεί εγγράφως από το δικαίωμά του και η κυβέρνηση και το δικαστήριο συναινέσουν. Βλ. ειδικότερη ανάλυση του συνταγματι- κού δικαιώματος του κατηγορουμένου για δίκη από ενόρκους σε L. Orfield , Trial by Jury in Federal Criminal Procedure, Duke Law Journal, Volume 1962, Νο 1, 1962, σελ. 29 επ. 178. Η υποχρέωση λήψης ομόφωνων αποφάσεων προβλέπεται στον κανόνα 31 των ομοσπον- διακών κανόνων της ποινικής διαδικασίας. Σε περίπτωση που οι ένορκοι δεν μπορούν να καταλήξουν σε ομόφωνη απόφαση (hung jury) κηρύσσεται κακοδικία (mistrial), γεγο- νός που δεν εμποδίζει πάντως την επανάληψη της δίκης. Διευκρινίζεται ότι δύο πολιτείες (Λουιζιάνα και Όρεγκον) έχουν ήδη προχωρήσει σε ρυθμίσεις, που επιτρέπουν τη λήψη ποινικών αποφάσεων με αυξημένη πλειοψηφία (10-2), οι οποίες έχουν κριθεί συνταγματι- κές από το ανώτατο δικαστήριο. Βλ. W. Neilson & H. Winter , The Elimination of Hung Juries: Retrials and Nonunanimous Verdicts, International Review of Law and Economics, Volume 25, 2005, σελ. 2. Ο κανόνας, άλλωστε, της ομοφωνίας έχει ήδη υποχωρήσει στις περισσό- τερες αγγλοσαξονικές έννομες τάξεις, διατηρούμενος μόνο στις ΗΠΑ, στον Καναδά και σε κάποιες περιφέρειες της Αυστραλίας. Βλ. Ε. Leib , A Comparison of Criminal Jury Decision