ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ & ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟΥ ΝΟΜΟΥ ΑΚ

53 Απ. Άνθιμος Ιδιωτικό διεθνές δίκαιο – Άρθρο 18 Βιβλιογραφία-Αρθρογραφία: – Άνθιμος, Εφαρμοστέο δίκαιο στις διασυνοριακές-ενωσιακές υπο- θέσεις διατροφής, Αρμ 2019, 935 επ. – Βρέλλης Σπ. : Οι συμβάσεις της Χάγης για τις υποχρεώσεις διατροφής, 1998. – Παπασιώπη-Πασιά Ζ. : Χαρακτηριστικά γνωρίσματα του σύγχρονου οικογενεια- κού ΙΔΔ, ΕΕΕυρΔ 1997,1055. – Ταγαράς Χ. : Η συμβολή της κοινοτικής έννομης τάξης στην ενοποίη- ση του οικογενειακού διεθνούς δικαίου, 2001. – Φουντεδάκη Κ. : [Υιοθεσία αλλοδαπού ανηλίκου - Εφαρμοστέο δίκαιο], σχολ. στην ΠΠρΑθ 1313/2006, ΕφΑΔΠολΔ 2008,200. Βλ. και στα άρθρα 16, 17. Περιεχόμενα I. Διεθνείς συμβάσεις .............................. 1 II. Ρυθμιστέα σχέση . ................................ 2 III. Συνδετικό στοιχείο ............................... 3 IV. Εφαρμοστέο δίκαιο .............................. 4 V. Διεθνής δικαιοδοσία ............................ 5 VI. Σύμφωνο συμβίωσης ........................... 6 I. Διεθνείς συμβάσεις. Σε αντίθεση με το δικονομικό δίκαιο (Κανονισμός 2201/2003), δεν υπάρ- χει προς το παρόν κοινοτική ρύθμιση της θεματικής, με εξαίρεση τον Κανονισμό 4/2009 σε υποθέσεις διατροφής, όπου όμως παραπέμπεται στο σχετικό Πρωτόκολλο της Χάγης του 2007. Εφαρμόζονται έτσι οι διεθνείς συμβάσεις της Χάγης για τη διεθνή προστασία των παιδιών και διασφάλιση των δικαιωμάτων επιμέλειας και επικοινωνίας (Σύμβαση της Χάγης της 25.10.1980, Ν 2102/1992), η οποία ωστόσο περιέχει κατά κύριο λόγο κανόνες ουσιαστικού δικαίου, με εξαίρεση τη διάταξη του άρθρου 3. Επίσης, εφαρμόζεται η Σύμβαση της Χάγης του 1996 για τη γονική ευθύνη (μέριμνα) (Ν 4020/2011, άρθρα 15-22). Κυρίαρχο εδώ το συνδετικό στοιχείο της συνήθους διαμονής (άρθρα 16-17), που μπορεί να παραπέμπει σε δίκαιο τρίτου, δηλαδή μη συμβαλλόμενου κράτους (άρθρο 20). Η Σύμβαση κρατών μελών της ΕΕ περί διαδικασιών διεκ- δίκησης της διατροφής (Ρώμη 6.11.1990, Ν 2750/1999), όπως και η Σύμβαση της Νέας Υόρκης της 26/1/1990 για τα δικαιώματα του παιδιού (Ν 2101/1992) δεν ρυθμίζουν ζητήματα εφαρμο- στέου δικαίου. Με το Ν 3137/2003 είχε κυρωθεί η Σύμβαση της Χάγης του 1973 για το εφαρ- μοστέο δίκαιο στις υποχρεώσεις διατροφής, η οποία τέθηκε σε ισχύ από 1.9.2003 (βλ. σχετ. Βρέλλη , Οι συμβάσεις της Χάγης για τις υποχρεώσεις διατροφής σελ. 50-52, και εφαρμογή της από την ΜΠρΘεσ 5727/2010 Αρμ 2011,607). Η σύμβαση αυτή αντικαταστάθηκε (μόνον ως προς τα κράτη μέλη της ΕΕ) από το Πρωτόκολλο της Σύμβασης της Χάγης του 2007 ( Άνθιμος , Αρμ 2019,935 επ., ΜΠρΛαρ 564/2017 Αρμ 2018,92). Θέματα επιμέλειας τέκνων ρυθμίζονται και από τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης της 20.5.1980, Ν 2104/1992. Ανύπαρκτη έως σπάνια όμως η εφαρμογή της, καθώς υπερκαλύπτεται από τη Σύμβαση της Χάγης του 1996. II. Ρυθμιστέα σχέση. Οι «σχέσεις γονέων και τέκνου» (βλ. ΜΠρΧαλκ 454/1998 Αρμ 1999,937, ΕφΘεσ 1289/1993 Αρμ 1994,169). Στην έννοια των σχέσεων αυτών περιλαμβάνονται θέματα που αφορούν το πρόσωπο του τέκνου, ακόμη και μετά τη λύση του γάμου ή του συμφώνου συμβίωσης. Προϋποτίθεται πάντως υποστατός και έγκυρος γάμος, καθώς και διακρίβωση της γνησιότητας του τέκνου (ως γεννημένου εντός γάμου). Ρύθμιση της γονικής μέριμνας (ΜΠρΑ- μαλιάδ 29/2009 ΕφΑΔΠολΔ 2009,696, ΕφΘεσ 2663/1988 Αρμ 42,1226) και παύση αυτής. Η αμοιβαία υποχρέωση διατροφής (ΕφΠατρ 94/1995 ΑχΝομ 1996,271). Η ρύθμιση της επιμέ- λειας του τέκνου κατά τη διάρκεια της δίκης διαζυγίου (ΠΠρΑθ 18524/1980 ΑρχΝ 33,151). Το κύρος των συμφωνιών των γονέων για την επιμέλεια. Αν το ανήλικο τέκνο δεν τελεί υπό γονική μέριμνα, αλλά έχει ανάγκη επιμέλειας, εφαρμόζεται η ΑΚ 24 (βλ. Βρέλλη, ΙΔΔ, σελ. 328). Το επώνυμο του τέκνου. Η απαιτούμενη συναίνεση για τέλεση γάμου, η ύπαρξη ή μη νόμιμης κα- τοικίας, η παροχή συναίνεσης για εργασία του τέκνου (βλ. Γ ραμματικάκη-Αλεξίου/Παπασιώπη- Πασιά/Βασιλακάκη , ΙΔΔ, σελ. 224). Το αν η μητέρα νόμιμα αντιπροσωπεύει το ανήλικο ανίκανο για δικαιοπραξία τέκνο της (ΜΠρΘεσ 32921/2010 ΤΝΠ ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ, ΠΠρΑθ 16864/1972 ΝοΒ 1 2