ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΑΣΤΙΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ & ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟΥ ΝΟΜΟΥ ΑΚ

54 Άρθρο 18 – ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Απ. Άνθιμος 21,1491). Το δικαίωμα σωφρονισμού. Τα θέματα που αφορούν τη διοίκηση της περιουσίας του (ΜΠρΘεσ 23947/2011 ΤΝΠ ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ), και το ζήτημα κατά πόσο για ορισμένες πράξεις απαιτείται η σύμπραξη κρατικής αρχής (βλ. Μαριδάκη, ΙΔΔ, ΙΙ, σελ. 216). Η υποχρέωση για τη διατροφή διέπεται από το Πρωτόκολλο της Χάγης (βλ. παρακάτω). III. Συνδετικό στοιχείο. α) Η κοινή ιθαγένεια και των τριών, β) η τελευταία κοινή συνήθης διαμονή τους, γ) η ιθαγένεια του τέκνου. Αυτά εφαρμόζονται διαδοχικά (βλ. Βούλγαρη, ΑρχΝ 2000,190, Γραμματικάκη-Αλεξίου κ.λπ ., ΙΔΔ, σελ. 212). Αν δεν μπορεί να προσδιοριστεί το πρώτο ο δικαστής θα προστρέξει στο επόμενο (ασαφής η ερμηνευτική πορεία στην ΜΠρΘεσ 5049/2018 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ: Δεν προκύπτει πώς κατέληξε το δικαστήριο στην εφαρμογή ελληνι- κού δικαίου σε υπόθεση γονικής μέριμνας Γεωργιανών). IV. Εφαρμοστέο δίκαιο. α) Το δίκαιο της τελευταίας κοινής ιθαγένειάς τους (ΜΠρΠειρ 49/2011 ΕΜετΔ 2011,300, ΜΠρΘεσ 25950/2011 ΤΝΠ ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ). Το δίκαιο της αλλοδαπής πολιτείας εκτοπίζεται πάντως σε υποθέσεις ασφαλιστικών μέτρων υπέρ του ελληνικού δικαίου, λόγω του επείγοντος χαρακτήρα της διαδικασίας (ΜΠρΘεσ 9340/2010 & 28295/2011 ΤΝΠ ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ, ΜΠρΓρεβ 96/2013 ΕΜετΔ 2013,300, ΜΠρΑθ 10934/2013 ΝοΒ 2015,41, ΜΠρΘεσ 467/2015 Ελ- λΔνη 2015,1094, ΜΠρΚαβ 392/2017 Αρμ 2018,1293, ΜΠρΠειρ 906/2018 ΤΝΠ ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ). Τέτοια υπάρχει όταν όλοι έχουν την ιθαγένεια της ίδιας πολιτείας (όταν δεν υπάρχει κοινή ιθα- γένεια, εξετάζεται το δεύτερο συνδετικό στοιχείο, βλ. ΠΠρΑθ 6755/2006 ΤΝΠ ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ). Τε- λευταία κοινή η χρονικά πλησιέστερη, ακόμη κι αν δεν τη διατηρούν πλέον ( Βρέλλης , ΙΔΔ, 323). Σε περίπτωση θανάτου ενός των γονέων, εξετάζεται η ιθαγένεια του ζώντος. Σε περίπτω- ση διαζυγίου, εξετάζεται η ιθαγένεια του γονέα που ασκεί την επιμέλεια (ΜΠρΘεσ 23947/2011 ΤΝΠ ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ). β) Το δίκαιο της τελευταίας κοινής συνήθους διαμονής (ΜονΕφΑθ 2603/2014 ΕλλΔνη 2015,1429, ΜΠρΘεσ 8089/2010 ΤΝΠ ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ, ΜΠρΘεσ 16992/2010 ΤΝΠ ΙΣΟΚΡΑ- ΤΗΣ, ΜΠρΘεσ 802/2011 ΤΝΠ ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ, ΜΠρΘεσ 8636/2016 Αρμ 2017,1560, σημ. Λαγού- δη ). Δεν αρκεί διαμονή στην ίδια χώρα, αλλά απαιτείται επιπρόσθετα και συγκατοίκηση (ΜΕφ 2603/2014 ΕλλΔνη 2015,1428). γ) Το δίκαιο της ιθαγένειας του τέκνου. Τα δίκαια εφαρμόζονται διαδοχικά. Το δίκαιο της ΑΚ 18 θα διέπει τη νέα κατάσταση που ανακύπτει από διαζύγιο ή το δικαστικό χωρισμό (βλ. Μαριδάκη, ΙΔΔ, σελ. 217, Γραμματικάκη-Αλεξίου, ό.π.). Σε περίπτωση πολλαπλής ιθαγένειας του τέκνου κατά το άρθρο 31 εδ. α’ ΑΚ, επικρατεί η ελληνική ιθαγένεια (αντίθετα ΜΠρΘεσ 30186/2010 ΤΝΠ ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ: Αποκλειστική άσκηση γονικής μέριμνας από τη Ρωσίδα μητέρα, η οποία άσκησε αίτηση του άρθρου 797 ΚΠολΔ· τέκνο ελληνικής ιθαγένειας (Έλληνας πατέρας), και κατά δήλωση της μητέρας και ρωσικής ιθαγένειας· εφαρμοστέο το ρω- σικό δίκαιο). V. Διεθνής δικαιοδοσία. Έχουν τα ημεδαπά δικαστήρια σύμφωνα με τις ΚΠολΔ 3, 592 και 601 (βλ. ΜΠρΑμαλιαδ 29/2009 ΕφΑΔΠολΔ 2009,696, ΕφΘεσ 2663/1988 Αρμ 42,1226, ΑΠ 812/1977 ΝοΒ 26,511, ΑΠ 1901/1986 ΝοΒ 35,1047). Ύπαρξη διεθνούς δικαιοδοσίας, και αν δεν είχαν ποτέ ή δεν έχουν τώρα κατοικία ή διαμονή στην Ελλάδα (βλ. ΕφΑθ 895/1980 ΝοΒ 28,1203). Διαφορές σχετικές με τη γονική μέριμνα (βλ. ΕφΑθ 3855/1990 Αρμ 45,162, ΜΠρΧαλκ 454/1998 Αρμ 1999,937). Δικαιοδοσία αν ο ένας από τους γονείς είναι Έλληνας (βλ. ΜΠρΑμαλιαδ 29/2009 ΕφΑΔΠολΔ 2009,696, ΕφΑθ 10334/1995 ΕλλΔνη 37,1107). Αυτεπάγγελ- τη εφαρμογή τουρκικού δικαίου διατροφής (βλ. ΕφΠειρ 1550/1996 ΕλλΔνη 37,1394). Αρμόδιο δικαστήριο το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών λόγω έλλειψης κατοικίας ή διαμονής της ενα- γομένης στην Ελλάδα (βλ. ΕφΑθ 7459/1992 Αρμ 1993,833). Από 1.3.2005 ισχύει στη χώρα μας ο Καν. 2201/2003 του Συμβουλίου της 27.11.2003. Υπερισχύει των διατάξεων του εθνικού δι- καίου. Σε αίτηση διατροφής, αρμόδιο είναι το ημεδαπό δικαστήριο, διότι οι διάδικοι είναι μεν αλβανικής ιθαγένειας, αλλά συνήθης τόπος διαμονής είναι η Ελλάδα. Η διάταξη του άρθρου 4 § 1 Ν 3137/2003 υπερισχύει της ΑΚ 18 (βλ. ΜΠρΘεσ 5727/2010 Αρμ 2011,607). 3 4 5