ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

140 Διαχρονικό Ποινικό Δίκαιο 6. Οι διατάξεις του νέου Ποινικού Κώδικα και του νέου Κώδικα Ποινικής Δικονομίας σχετικά με την έγκληση (και τη «δήλωση προόδου της διαδικασίας» κατ’ άρθρο 464 ΠΚ) Ιδιαίτερα ζητήματα έχουν θέσει οι νομοθετικές επιλογές σε σχέση με τον κατ’ έγκληση χα- ρακτήρα της δίωξης ορισμένων εγκλημάτων. Στο συγκεκριμένο πεδίο δεν πρόκειται –ως επί το πλείστον– για αναδρομική εφαρμογή δικονομικών διατάξεων καθεαυτές, αλλά για επέ- λευση έμμεσων συνεπειών στην ποινική διαδικασία εξαιτίας της αναδρομικής εφαρμογής διατάξεων ουσιαστικού ποινικού δικαίου. Διακρίνονται οι εξής επιμέρους προβληματικές: (i) Η πλειονότητα των ζητημάτων που απασχολούν την πράξη συνδέονται με τον κατάλογο των εγκλημάτων τα οποία, ενώ διώκονταν αυτεπάγγελτα υπό το προϊσχύσαν καθεστώς, έχουν καταστεί κατ’ έγκληση διωκόμενα από και δια της θέσης σε ισχύ του νέου Ποινικού Κώδικα 321 . Μολονότι δεν είναι η πρώτη φορά που ανακύπτουν τέτοιου είδους ζητήματα στην ελληνική έννομη τάξη, η σημασία της εύρεσης πειστικών και δικαιοκρατικά συνεπών λύσεων είναι αυξημένη στην προκειμένη περίπτωση, ιδίως ενόψει της συχνότητας και σπουδαιότητας των εγκλημάτων που έχουν επηρεαστεί, στα οποία συγκαταλέγονται ακό- μη και κακουργηματικές παραλλαγές. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν, μεταξύ άλλων, η υπεξαίρεση κατ’ άρθρο 375 παρ. 1 και 2 ΠΚ 322 και η απάτη κατ’ άρθρο 386 παρ. 1 ΠΚ 323 . Ακόμη πιο προβληματική είναι η περίπτωση της απιστίας, η οποία κατέστη κατ’ Σάκκουλας, 2007, σελ. 185 επ.]. Η θέση αυτή δεν ανατρέπεται ακόμη και σε περίπτωση μεταστροφής της νομολογίας μετά την έκδοση αμετάκλητης καταδικαστικής απόφασης, έστω και μετά την έκδοση απόφασης της ολομέλειας του Αρείου Πάγου. Έτσι, έγινε δεκτό ότι η έκδοση της απόφασης υπ’ αρ. 3/2019 από την ολομέλεια του Αρείου Πάγου [ΠοινΔικ 2019, 594] δεν ευνοεί κατάδικο που εκτίει ποινή με βάση απόφαση που κατέστη αμετάκλητη σε προγενέστερο χρόνο: βλ. ΣυμβΑΠ 1661/2019, Αρμ 2020, 470, με σχόλιο Ι.Ν. 321. Μόλις χρειάζεται να σημειωθεί ότι όσες πράξεις διώκονταν έτσι και αλλιώς κατ’ έγκληση και υπό τον προϊσχύσαντα Ποινικό Κώδικα δεν επηρεάζονται. 322. Βλ. άρθρο 381 παρ. 1 ΠΚ. Για πρώτη φορά καθιερώνεται η κατ’ έγκληση δίωξη της υπεξαίρεσης βασι- κής μορφής, της υπεξαίρεσης ιδιαίτερα μεγάλης αξίας, της υπεξαίρεσης από διαχειριστή, εντολοδόχο, επίτροπο, κηδεμόνα, μεσεγγυούχο ή δράστη που του εμπιστεύθηκαν το πράγμα λόγω ανάγκης (που έχει επιπλέον καταστεί πλημμέλημα), αλλά και της υπεξαίρεσης με αντικείμενο αξίας άνω των 120.000 € εφόσον στρέφεται κατά ιδιώτη (η υπεξαίρεση μικρής –πρώην «ευτελούς»– αξίας κατ’ άρθρο 377 ΠΚ διωκόταν κατ’ έγκληση και υπό τον προϊσχύσαντα Ποινικό Κώδικα). Έτσι, η μοναδική παραλλαγή υπεξαίρεσης που διώκεται πλέον αυτεπάγγελτα είναι η ιδιαίτερα διακεκριμένη υπεξαίρεση κατά του Δημοσίου με αντικείμενο αξίας άνω των 120.000 € (άρθρο 375 παρ. 3 ΠΚ). 323. Βλ. άρθρο 405 παρ. 1 ΠΚ. Για πρώτη φορά καθιερώνεται η κατ’ έγκληση δίωξη της απάτης βασικής μορφής αλλά και της απάτης με αντικείμενο αξίας άνω των 120.000 € εφόσον στρέφεται κατά ιδιώτη (η απάτη μικρής –πρώην «ευτελούς»– αξίας κατ’ άρθρο 387 ΠΚ διωκόταν κατ’ έγκληση και υπό τον προϊσχύσαντα Ποινικό Κώδικα). Έτσι, η μοναδική παραλλαγή απάτης που διώκεται πλέον αυτεπάγ- γελτα είναι η ιδιαίτερα διακεκριμένη απάτη κατά του Δημοσίου με αντικείμενο αξίας άνω των 120.000 € (άρθρο 386 παρ. 2 ΠΚ). Επισημαίνεται πάντως ότι, ενώ η απάτη κατά του Δημοσίου με αντικείμενο μέχρι 120.000 € διώκεται κατ’ έγκληση, το νέο αδίκημα της απάτης σχετικής με τις επιχορηγήσεις (άρθρο 386Β ΠΚ) διώκεται αυτεπάγγελτα σε κάθε περίπτωση και ανεξαρτήτως ποσού.