ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ 340 πλημμελειοδικών το δικαίωμα και ενίοτε την υποχρέωση να ενεργήσει προκαταρκτική εξέτα- ση (άρθρα 30, 43 παρ. 1, 243, 244 ΚΠΔ), για να διαγνώσει αν συντρέχει περίπτωση άσκησης ποινικής δίωξης, ώστε αφενός να μην επιβαρύνονται άσκοπα ανακριτικά και δικαστικά όργανα και αφετέρου να μην σπιλώνονται άδικα υπολήψεις αθώων ανθρώπων. Υπάρχουν περιπτώσεις, στις οποίες ο εισαγγελέας πλημμελειοδικών έχει το δικαίωμα να αναβάλει για αόριστο χρόνο την ποινική δίωξη ή να αναστείλει την ήδη κινηθείσα ποινική δίωξη ή να απόσχει από την άσκηση της ποινικής δίωξης. Η ποινική δίωξη ενεργεί in rem και όχι in personam . Τούτο σημαίνει ότι η ποινική δίωξη αναφέρεται σε συγκεκριμένο έγκλημα , δηλαδή σε συγκεκριμένη αξιόποινη ανθρώπινη συμπεριφορά ή πράξη . Δεν αναφέρεται σε συγκεκριμένο πρόσωπο, έστω και αν ο εισαγγελέας, ασκώντας την ποινική δίωξη, παραγγέλλει τη λήψη απολογίας ορισμένων προσώ- πων που θεωρεί δράστες του εγκλήματος. Τούτο έχει ως περαιτέρω συνέπεια το ότι η ποινική δίωξη μπορεί να επεκταθεί από τον ανακριτή σ’ όλους τους συμμετόχους που συμμετείχαν στην ίδια πράξη με την κλήση τους προς απολογία. Δεν μπορεί όμως ο ανακριτής να επεκτείνει την ποινική δίωξη σ’ άλλο έγκλημα, δηλαδή σ’ άλλη πράξη, έστω και συναφή (βλ. άρθρο 250 ΚΠΔ). Σε σημαντικές υποθέσεις το δικαστήριο των εφετών, συνεδριάζοντας ως συμβούλιο σε ολομέλεια με την παρουσία και του εισαγγελέα, έχει το δικαίωμα να ακούει τις ανακοινώσεις μέλους του και να παραγγέλλει στον αρμόδιο εισαγγελέα να κινήσει την ποινική δίωξη (άρ- θρο 28 ΚΠΔ). Ο εισαγγελέας πλημμελειοδικών ασκεί βασικά την ποινική δίωξη αυτεπαγγέλτως μετά από αναφορά, μήνυση ή άλλη είδηση ότι διαπράχθηκε αξιόποινη πράξη (π.χ. είδηση σε εφημερίδα), εκτός αν ο νόμος για το συγκεκριμένο έγκλημα απαιτεί την έγκληση του αμέσως παθόντος από το έγκλημα (βλ. άρθρο 37 ΚΠΔ). Οι αξιόποινες πράξεις καταγγέλλονται στον ει- σαγγελέα είτε με μηνύσεις, είτε με εγκλήσεις, είτε με κάποια ανακοίνωση έγγραφη ή προφορική από τα ΜΜΕ (βλ. και άρθρα 37επ., 51επ. ΚΠΔ). Ορισμένοι δημόσιοι λειτουργοί ή υπάλληλοι έχουν υποχρέωση να ανακοινώνουν στον εισαγγελέα πλημμελειοδικών την τέλεση αξιόποινης πράξης που αντιλήφθηκαν. Υποχρέωση έχουν σε ορισμένες περιπτώσεις για ανακοίνωση της τελεσθείσας αξιόποινης πράξης και ιδιώτες. Είναι δυνατόν εκτός από την περίπτωση της έγκλησης να απαιτείται για την άσκηση ποινικής δίωξης αίτηση ή άδεια για δίωξη ( θετικές δικονομικές προϋποθέσεις ). Μπορεί όμως να συντρέχει και δικονομικό κώλυμα (δεδικασμένο, εκκρεμο- δικία, ετεροδικία, αμνηστία ή παραγραφή), οπότε εμποδίζεται η άσκηση της ποινικής δίωξης. Η ποινική δίκη ή διαδικασία που άρχισε με την άσκηση της ποινικής δίωξης ( από τον χρόνο αυτόν δημιουργείται εκκρεμοδικία ) αναβάλλεται ή αναστέλλεται σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως π.χ. όταν είναι εκκρεμής δίκη στο πολιτικό δικαστήριο για ζήτημα που σχετίζεται με την ποινική δίκη (άρθρο 61 ΚΠΔ). Αποτελέσματα ποινικής δίωξης: Η ποινική δίωξη έχει ως αποτέλεσμα την απόκτηση της ιδιό- τητας του κατηγορουμένου από εκείνον, που διώχθηκε ποινικά (άρθρο 72 ΚΠΔ), την αδυναμία ανάκλησης της ποινικής δίωξης, τον θεματικό προσδιορισμό του αντικειμένου της δίκης (ο εισαγ- γελέας αναγράφει στο εξώφυλλο της δικογραφίας τον νομικό χαρακτηρισμό της πράξης και τις οικείες ποινικές διατάξεις, έτσι ώστε δεν επιτρέπεται μεταβολή της κατηγορίας αλλιώς παράγεται απόλυτη ακυρότητα, εκτός εάν πρόκειται για θεμιτή μεταβολή ή βελτίωση αυτής), το αμετάβλητο της τοπικής αρμοδιότητας έστω και αν αλλάξει ο κατηγορούμενος κατοικία ή διαμονή και την έναρξη της ποινικής διαδικασίας ( εκκρεμοδικία ). 618 Κατ’ άρθρο εξάλλου 250 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας ισχύουν τα εξής: «Αν είναι εκκρεμής ποινική αγωγή που επηρεάζει τη διάγνωση της 618. Πρβλ. Νικ. Ανδρουλάκη, Θεμελιώδεις έννοιες της ποινικής δίκης, 2007, σελ. 295επ., Αργ. Καρρά, Ποινικό Δικονομικό Δίκαιο, 2011, σελ. 280επ., Αδ. Παπαδαμάκη, Ποινική Δικονομία, 2017, σελ. 340επ.