ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ 344 δικαστικό συμβούλιο επιλύει όλες τις διαφορές ή αμφισβητήσεις που προκύπτουν κατά την προκαταρκτική εξέταση μεταξύ του υπόπτου και εκείνου που υποστηρίζει την κατηγορία ή μεταξύ αυτών και του εισαγγελέα .». Η πρακτική σημασία της έκφρασης «Προηγούμενη έγγραφη εξέταση του υπόπτου που έγινε με όρκο ή χωρίς τη δυνατότητα άσκησης των δικαιωμάτων της παρ. 1 εδ. β΄ απαγορεύεται να αποτελέσει μέρος της δικογραφίας. Τυχόν παραμονή της στη δικογραφία συνιστά προσβολή του δικαιώματος σε δίκαιη δίκη.». Στη διάταξη του άρθρου 31 παρ. 2 εδ. θ του προϊσχύσαντος ΚΠΔ ορίζονταν τα εξής: « Προηγούμενη έγγραφη εξέταση του προσώπου αυτού που έγινε ενόρκως ή χωρίς τη δυνατότητα παράστασης με συνήγορο δεν μπορεί να αποτελέσει μέρος της δικογραφίας, αλλά παραμένει στο αρχείο της εισαγγελίας ». Η σημασία της διάταξης αυτής (όπως και της σήμερα ισχύουσας) συνίστατατο στην, χάριν της διαφύλαξης του δικαιώματος σιωπής, μη αυτοεπιβάρυνσης και μη αυτοενοχοποίησης του κατηγορουμένου, απαγόρευση αξιοποίησης στην αιτιολογία της καταδικαστικής απόφασης του περιεχομένου της έγγραφης κατάθεσης που δόθηκε στην προκαταρκτική εξέταση εκ μέρους του καταγγελλομένου ή υπόπτου και μεταγενέστερα κατηγορουμένου. Η αποδεικτική αυτή απαγόρευση παραβιάζεται όχι με την τοποθέτηση στη δικογραφία αντί στο αρχείο της εισαγγελίας της έκθεσης εξέτασης του υπόπτου (ούτε και με την ανάγνωσή της στο ακροατήριο !) αλλά μόνο με τη λήψη υπόψη , την αξιολόγηση και την αξιοποίηση του περιεχομένου της αντιδικονομικά ληφθείσας έγγραφης εξέτασης κατά τη διαμόρφωση της αιτιολογίας της καταδικαστικής απόφασης. Τούτο θα διαγιγνώσκεται κάθε φορά με βάση τη θεώρηση των αποδεικτικών μέσων που χρησιμοποιήθηκαν και θεμελίωσαν την καταδικαστική απόφαση και με βάση την κρίση αν αυτά συνιστούν ή δεν συνιστούν επαρκή αιτιολογία που παράγει βεβαιότητα για την ενοχή του κατηγορουμένου, οπότε αν τα λοιπά, νόμιμα συλλεγέντα, αποδεικτικά μέσα δίνουν αυτή τη βεβαιότητα δεν θα υφίσταται καμιά διαδικαστική παράβαση. Αν η αντιδικονομικά ληφθείσα έγγραφη εξέταση του υπόπτου παρέ- μεινε στη δικογραφία αλλά δεν επηρέασε το περιεχόμενο της καταδικαστικής απόφασης, τότε δεν παράγεται απόλυτη ακυρότητα ένεκα παραβίασης των δικαιωμάτων του κατηγορουμένου και λόγος αναίρεσης. 624 Μάλιστα, κατ’ αναλογική εφαρμογή της ως άνω διάταξης ορθά γίνεται δεκτό ότι τα ίδια ισχύουν και στην περίπτωση που λαμβάνονται υπόψη για τον κατηγορούμενο 624. Βλ. Χρ. Σατλάνη, Η μαγνητοταινία ως αποδεικτικό μέσο στην ποινική δίκη ..., 1996, σελ. 15επ., Π. Τσιρίδη και Γ. Νούσκαλη σε Λάμπρου Μαργαρίτη, Κώδικας Ποινικής Δικονομίας, Ερμηνεία κατ’ άρθρο, τόμος πρώτος, 2011, σελ. 120επ., 127, 373επ., 377επ., με αναφορά σε αποφάσεις του Αρείου Πάγου και περαιτέρω παραπομπές στη νομική θεωρία. Η κατά παράβαση της ως άνω διάταξης λήψη έγγραφης εξέτασης του υπόπτου και η αξιοποίηση αυτής με την ανάγνωση και τη λήψη υπόψη κατά τον σχηματισμό της αιτιολογίας προκαλεί απόλυτη ακυρότητα και λόγο αναίρεσης κατά του εκδοθέντος παραπεμπτικού βουλεύματος ή της εκδοθείσας καταδικαστικής απόφασης (άρθρα 171 παρ. 1 δ, 484 παρ. 1α, 510 παρ. 1 Α ΚΠΔ): ΑΠ 40/2001, ΠοινΧρ 2001, 685, ΑΠ 403/2008, ΠΛογ 2008, 300, ΑΠ 800/2008, ΠΛογ 2008, 430. Η ίδια αποδεικτική απαγόρευση ισχύει και οι ίδιες συνέπειες επέρχονται και για τις ένορκες ή ανωμοτί καταθέσεις του κατηγορουμένου που δόθηκαν στα πλαίσια Ένορκης Διοικητικής Εξέτασης (ΕΔΕ): ΑΠ Ολ 1/2004, Ποιν Χρ 2005, 113. Δεν συνεπάγεται ωστόσο καμιά ακυρότητα η αξιοποίηση στο ακροατήριο όσων ο κατηγορούμενος αποκάλυψε εκούσια κατά τη σύλληψή του σε αστυνομικούς, χωρίς να λάβει χώρα η τυπική δικονομική πράξη της εξέτασής του, ακόμη και αν αυτές οι ηθελημένες αποκαλύψεις έγιναν ενόσω αυτός δεν είχε ενημερωθεί για το δικαίωμα σιωπής και μη αυτοενοχοποίησης: ΑΠ 1434/2007, ΠοινΧρ 2008, 428, ΑΠ 589/2008, ΝοΒ 2009, 1438, ή ΠοινΔικ 2009, 691. Περιττεύει να επισημανθεί, ότι εδώ παραβιάζεται πρόδηλα το δικαίωμα σιωπής του κατηγορουμένου , δεδομένου ότι κατά τη σύλληψή του ο κατηγορούμενος στα πλαίσια ενός κράτους δικαίου ενημερώνεται αμέσως για δύο δικαιώματα: για το δικαίωμα σιωπής και το δικαίωμα να προσλάβει δικηγόρο. Αλλιώς, θα μπορούσαν οι αστυνομικοί να μην προβαίνουν στην τυπική δικονομική εξέτασή του και να κουβεντιάζουν με τον κατηγορούμενο μέχρι εκείνος