Η ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΈΝΩΣΗΣ

126 Εγκλήματα κατά προσωπικών αγαθών 2.2.3. Τελικό άδικο (α) Η συναίνεση του παθόντος Σύμφωνα με το άρθρ. 308 παρ. 3 ΠΚ, η σωματική βλάβη της πρώτης παρα- γράφου του άρθρου δεν είναι άδικη όταν επιχειρείται με τη συναίνεση του παθόντος και δεν προσκρούει στα χρηστά ήθη. Στην έννοια της συναίνεσης υπάγεται τόσο η απαίτηση που προέρχεται από τον παθόντα, όσο και η συμφωνία του σε πρόταση που προέρχεται από τρί- το. Σε κάθε περίπτωση, ο παθών πρέπει να έχει συνείδηση της σημασίας της συναίνεσής του, πρέπει δηλαδή να είναι ικανός να αξιολογήσει το έννομο αγαθό κατά τη στιγμή της διάθεσής του. Η ικανότητα αυτή ταυτίζεται με την ικανότητα καταλογισμού και ισχύουν επομένως και εδώ όσα ειπώθηκαν παραπάνω, σε σχέση με την ανθρωποκτονία κατ’ απαίτηση. Σε ό,τι αφορά τα «χρηστά ήθη», αυτά προσδιορίζονται ως μια ειδικότερη μορφή της κυρίαρχης σε ορισμένο κοινωνικό χώρο ιδεολογίας αναφορικά με τη γενική επιδοκιμασία ή αποδοκιμασία που προκαλεί στους κοινωνούς ορισμένη ανθρώπινη συμπεριφορά 13 . Θα πρέπει να πούμε, ότι η αντίθεση στα χρηστά ήθη δεν αναφέρεται στη συναίνεση αλλά στην πράξη της σω- ματικής βλάβης καθαυτή. Έτσι η συναίνεση στη λήψη αίματος από γιατρό αίρει τον άδικο χαρακτήρα της σωματικής βλάβης, έστω και αν ο αιμοδότης αποβλέπει στην είσπραξη χρημάτων. Αντίθετα, η σωματική βλάβη που προ- σκρούει στα χρηστά ήθη παραμένει άδικη, έστω κι αν η συναίνεση εμφανί- ζεται ως «ηθική». Θα πρέπει βέβαια να παρατηρηθεί ότι δεν είναι εύκολο να προσδιοριστεί πότε μια απλή σωματική βλάβη προσκρούει στα χρηστά ήθη. Παλαιότερα γινόταν δεκτό ότι αυτό ίσχυε για τις απλές σωματικές βλάβες, μέσω των οποίων ο δράστης ικανοποιεί τις σαδιστικές γενετήσιες διαστροφές του. Ωστόσο σήμερα υποστηρίζεται ευρέως ότι το Δίκαιο δεν μπορεί να επεμβαίνει, θέτοντας περιορισμούς, στον χώρο της γενετήσιας ζωής, που αποτελεί τον πυρήνα της ιδιωτικής ζωής του ατόμου. Το θέμα έχει απασχολήσει και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το οποίο έχει αναγνωρίσει ότι το κράτος δικαιούται να παρεμβαίνει με το ποινικό του δίκαιο ακόμα και όταν η σωματική βλάβη προκαλείται με τη συναίνεση του παθόντος κατά τη διάρκεια σεξουαλικής επαφής, εφόσον η βλάβη δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ασήμαντη ή ανούσια 14 . 13. Βλ. Μανωλεδάκη Ι., Ποινικό Δίκαιο, Γενική Θεωρία, σ. 860. 14. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έχει δεχτεί ότι το κράτος επιτρέπεται να ορίζει το σημείο πέραν του οποίου η εν συναινέσει σωματική βλάβη παραμένει άδικη (σαδομαζοχι- στικές πράξεις). Υπόθεση Laskey, Jaggard and Brown κατά Ηνωμένου Βασιλείου, 19.2.1997, παρ. 45.