ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

[Γ] ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙ ΑΞΙΩΣΕΩΝ ΓΙΑ ΔΕΔΟΥΛΕΥΜΕΝΕΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ ΑΠΟ ΕΓΚΥΡΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 62 Ε. ΣΧΙΖΑ άλλες περιστάσεις, μπορεί να θεμελιώσει την ένσταση καταχρηστικότητας υπό την ει- δικότερη μορφή της αποδυνάμωσης του δικαιώματος 103 . Το πραγματικό της αποδυ- νάμωσης δεν περιέχει καμία δήλωση βούλησης και η αποδυνάμωση επέρχεται ανε- ξάρτητα από τη βούληση του δικαιούχου, προκειμένου δε να χαρακτηρισθεί καταχρηστική η άσκηση του δικαιώματος υπό την ειδικότερη μορφή της αποδυνά- μωσης, απαιτείται να έχει δημιουργηθεί στον υπόχρεο από την συμπεριφορά του δι- καιούχου και μάλιστα ευλόγως η πεποίθηση ότι ο δικαιούχος δεν πρόκειται να ασκή- σει το δικαίωμά του. Ωστόσο, μόνη η μακροχρόνια αδράνεια του δικαιούχου και η παράλειψή του να ασκήσει, εν όλω ή εν μέρει, την αξίωσή του, ακόμη και αν δημι- ούργησε στον υπόχρεο την εύλογη πεποίθηση ότι η αξίωση ή το δικαίωμα δεν πρό- κειται πλέον να ασκηθεί ή ότι δεν υπάρχει η αξίωση ή το δικαίωμα, δεν καθιστά την επακολουθούσα άσκηση καταχρηστική υπό την ειδικότερη μορφή της αποδυνάμω- σης του δικαιώματος, ενόψει ιδίως του ότι οι συνέπειες της αδράνειας του δικαιού- χου αντιμετωπίζονται από το δίκαιο με τον θεσμό της παραγραφής, αλλά απαιτείται να συντρέχουν, προσθέτως, ειδικές συνθήκες και περιστάσεις 104 (προερχόμενες κυρί- 103. Ολ ΑΠ 7/2002 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ. 104. ΑΠ 1103/2013 ΔΕΝ 2014, 295, ΑΠ 540/2010 ΔΕΝ 2012, 113, ΕφΠειρ 231/1990 ΤΝΠ Ισοκρά- της, με τις οποίες έχει κριθεί ότι για τη θεμελίωση ένστασης εκ του άρθρου 281 ΑΚ λόγω απο- δυνάμωσης δικαιώματος δεν αρκεί μόνη η αδράνεια του δικαιούχου ενάγοντος, αλλά απαιτεί- ται, εκτός απ’ αυτήν, και η συνδρομή άλλων περιστατικών, που να ανάγονται στην ιδιαίτερη συμπεριφορά του δικαιούχου, τα οποία περιστατικά πρέπει να επικαλείται και να αποδεικνύει ο εναγόμενος, από δε τα περιστατικά αυτά να δημιουργείται ειδικώς η πεποίθηση στον τρίτο υπόχρεο (εναγόμενο) ότι ο δικαιούχος δεν θα ασκήσει πια το νόμιμο δικαίωμά του, ώστε η μετά απ’ αυτά άσκησή του να αντίκειται προφανώς στην καλή πίστη, τα χρηστά ήθη ή τον κοι- νωνικό ή τον οικονομικό σκοπό του δικαιώματος. Βλ. και ΕφΛαρ 128/2017 ΤΝΠ Ισοκράτης, με την οποία κρίθηκε ότι, συνεκτιμωμένων όλων των ιδιαίτερων συνθηκών της ένδικης υπό- θεσης και, συγκεκριμένα, λαμβανομένων υπόψη ότι: (α) ο εναγόμενος επί πολλά έτη απασχο- λούσε τον ενάγοντα καταβάλλοντάς του πάντοτε εγκαίρως τις αποδοχές του και (β) η καθυστέ- ρηση της καταβολής του μισού των δεδουλευμένων αποδοχών τεσσάρων (4) μηνών δεν ήταν χρονικά αξιόλογη, κατά τον χρόνο άσκησης της επίσχεσης και η καθυστέρηση δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα του εργοδότη, αλλά οφείλεται σε απρόβλεπτες περιστάσεις και συγκεκριμένα σε σοβαρή οικονομική δυσπραγία του, που δεν του επέτρεψαν να είναι συνεπής στις παραπά- νω υποχρεώσεις του προς τον ενάγοντα, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί αυτός (εναγόμενος) τελι- κώς πολύ σύντομα, και συγκεκριμένα ένα μήνα μετά την επίσχεση εργασίας στο κλείσιμο της επιχείρησής του, η άσκηση του δικαιώματος της επίσχεσης εργασίας ως προς τις ληξιπρόθε- σμες δεδουλευμένες αποδοχές ήταν καταχρηστική (άρθρο 281 του ΑΚ) και για αυτό ασκήθη- κε παράνομα, έτσι ώστε ο εναγόμενος εργοδότης να μην καταστεί υπερήμερος και συνεπώς να μην οφείλει στον ενάγοντα μισθούς υπερημερίας. Βλ. και ΑΠ 800/2001 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, με την οποία κρίθηκε ότι τέτοιες ειδικές περιστάσεις δεν συνιστούν ενέργειες τρίτων, που μπορεί να επακολουθήσουν, και δη άσκηση μελλοντικώς από τρίτους, κατά μίμηση του ενάγοντος, πα- ρόμοιων προς την ήδη επίδικη αξιώσεων. Βλ. και ΑΠ 2162/2007 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, κατά την οποία η μελλοντική άσκηση και από τρίτους παρόμοιων αξιώσεων στην περίπτωση που ευδοκιμήσει η επίδικη, δε συνιστά από μόνη της τις προαναφερόμενες ειδικές περιστάσεις, αφού η ενέργεια αυτή αφορά αποκλειστικά στις συνέπειες που μπορεί να έχει για τον οφειλέτη η ικανοποίηση