ΠΟΙΝΟΛΟΓΙΑ

ΙΙΙ. Η EΠΙΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΝΗΣ 520 Λ. ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ αμορφώθηκε με το άρθρο 1 του Ν 3904/2010, το οποίο αντικατέστησε στο σύνολό του το άρθρο 82 ΠΚ. Η παρ. 10 του άρθρου 82 το μεν (: εδ. β΄) κατήργησε τις «διατάξεις του Ποι- νικού Κώδικα ή ειδικών ποινικών νόμων, που αποκλείουν ή ρυθμίζουν με άλλο τρόπο τη μετατροπή των στερητικών της ελευθερίας ποινών σε χρηματική ποινή ή πρόστιμο ή κα- θορίζουν αλλιώς την έννοια της μετατροπής», το δε (: εδ. α΄) απέκλειε τη μετατροπή «στις περιπτώσεις καταδίκης για κακούργημα εμπορίας ναρκωτικών». Έτσι, στο διάστημα αυτό απαγορευόταν η μετατροπή: (i) σε περιπτώσεις που προβλέφθηκαν μετά το Ν 3904/2010· (ii) σε περιπτώσεις καταδίκης για κακούργημα εμπορίας ναρκωτικών. Προκειμένου περί εμπορίας ναρκωτικών ένα πράγμα πρέπει να καταστεί σαφές: η μετατροπή επιτρεπόταν, εάν η φυλάκιση επιβαλλόταν για πράξη που είχε χαρακτήρα πλημμελήματος· αντίθετα , με- τατροπή δεν επιτρεπόταν γιατί διατηρούνταν ο κακουργηματικός χαρακτήρας της πράξεως (: άρθρο 19 ΠΚ), όταν λόγω ελαφρυντικών περιστάσεων ή άλλων λόγων μειώσεως της ποι- νής επιβαλλόταν φυλάκιση αντί της απειλούμενης στο νόμο ποινής καθείρξεως. Μετατροπή ήταν δυνατή και όταν η περιοριστική της ελευθερίας ποινή επιβαλλόταν αθροι- στικά με ποινή σε χρήμα 648 . Πολύ περισσότερο ήταν δυνατή η μετατροπή όταν το δικαστή- ριο αποφάσιζε να επιβάλλει, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 83 περ. ε΄ του προϊσχύσαντος ΠΚ, μόνο περιοριστική της ελευθερίας ποινή, παρόλο που ο νόμος την απειλούσε αθροιστικά με ποινή σε χρήμα 649 . Ζήτημα προέκυπτε στην περίπτωση που ο νόμος απειλούσε διαζευ- κτικά την περιοριστική της ελευθερίας ποινή με την ποινή σε χρήμα. Εδώ, αν το δικαστή- ριο επέβαλλε - κατ’ εφαρμογή του άρθρου 80 παρ. 2 του προϊσχύσαντος ΠΚ και τις δυο ποινές, μετατροπή δεν ήταν δυνατή· και τούτο γιατί ήταν φανερή η πρόθεση του νομοθέ- τη στο άρθρο 80 παρ. 2 του προϊσχύσαντος ΠΚ να γίνει αθροιστική έκτιση και των δύο ει- δών ποινής. Αν, αντίθετα, το δικαστήριο επέβαλλε μόνο περιοριστική της ελευθερίας ποι- νή, γιατί πίστευε ότι η ποινή σε χρήμα δεν είναι αρκετή να αποτρέψει το δράστη από την τέλεση άλλων αξιόποινων πράξεων (άρθρο 80 παρ. 2 ΠΚ), η μετατροπή μπορούσε να γίνει. Αυτό από πρώτη άποψη φαινόταν αντιφατικό, αφού η μετατροπή προϋποθέτει κρίση ότι η ποινή σε χρήμα αρκεί να αποτρέψει τον καταδικαζόμενο από την τέλεση άλλης αξιόποινης πράξεως. Η μετατροπή παρόλα αυτά ήταν εδώ επιτρεπτή με το επιχείρημα ότι η περιορι- στική της ελευθερίας ποινή που μετατρέπεται σε ποινή χρήματος μπορούσε να αποτρέψει το δράστη από την τέλεση άλλου εγκλήματος, επειδή ακριβώς διατηρούσε το χαρακτήρα της ως περιοριστικής της ελευθερίας ποινής, πράγμα που είχε σημασία για την κατάφαση της υποτροπής ή την άρνηση χορηγήσεως υπό όρο αναστολής της ποινής στο μέλλον 650 . 648. Βλ. Γαβαλά , ό.π., Ζαγκαρόλα-Βαβαρέτου, Το ΝΔ 790/1970 «περί τροποποιήσεως διατάξεων του ΠΚ και του ΚΠΔ», ΠοινΧρ 1970, 828 επ., Ζησιάδη, ό.π., σελ. 271, Καϊάφα-Γκμπάντι, ό.π., Κατσαντώ- νη, ό.π., σελ. 141, ΑΠ 58/1956 ΠοινΧρ 1956, 153 (με αντίθετη αγόρευση Κ . Κόλλια), ΜΠλημΘηβ 3784/1972 ΠοινΧρ 1973, 73. - Ο Μπουρόπουλος (Η μετατροπή της ποινής μετά τους νόμους 3555 και 3681, ΠοινΧρ 1959, 241 επ.), στηριζόμενος σε παλιότερη διατύπωση του άρθρου 82 ΠΚ, υπο- στήριξε ότι δεν είναι δυνατή η μετατροπή σ’ αυτή την περίπτωση. 649. Βλ. Γαβαλά , ό.π., Καϊάφα-Γκμπάντι, ό.π., Κατσαντώνη, ό.π., σελ. 142. 650. Σύμφωνοι οι: Ζαγκαρόλας (ό.π.), Ζησιάδης (ό.π., σελ. 270), Καϊάφα-Γκμπάντι , ό.π., Κατσαντώνης (ό.π., σελ. 142), Μανωλεδάκης (ό.π., σελ. 447 επ.), Παπακαρυάς (ό.π.), Πολυχρονόπουλος (ό.π.) και Χωραφάς (Γενικαί Αρχαί Ποινικού Δικαίου, 1956, σελ. 312). Contra: Μπουρόπουλος (ό.π.).