ΠΟΙΝΟΛΟΓΙΑ

5. Η μετατροπή της ποινής Λ. ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ 521 Ο χαρακτήρας του εγκλήματος που τελέστηκε ήταν αδιάφορος για τη μετατροπή της ποινής που επιβλήθηκε. Έτσι, αυτό μπορούσε να είναι πταίσμα ή πλημμέλημα. Μπορούσε ακόμη να είναι και κακούργημα, αρκεί το δικαστήριο να επέβαλλε, ύστερα από παραδοχή ελα- φρυντικών περιστάσεων ή άλλων λόγων μειώσεως, ποινή όχι μεγαλύτερη από πέντε χρό- νια 651 . Ο περιορισμός σε ειδικό κατάστημα κρατήσεως νέων (: άρθρο 127 ΠΚ) και ο περιο- ρισμός σε ψυχιατρικό κατάστημα (: άρθρα 38-40 του προϊσχύσαντος ΠΚ) δεν μπορούσαν, παρά το γεγονός ότι ήταν περιοριστικές της ελευθερίας ποινές, να μετατραπούν· αντίθετη λύση και τους σκοπούς που οι συγκεκριμένες ποινές επιδίωκαν θα ματαίωνε και τη ρύθ- μιση του άρθρου 82 παρ. 3 ΠΚ, όπου ως μετατρέψιμες ποινές μνημονεύονταν η φυλάκιση και η κράτηση, θα παραβίαζε 652 . Μετατροπή μέρους μόνον της ποινής απαγορευόταν· σε διαφορετική περίπτωση η μετα- τροπή θα γινόταν απλή εξαγορά ποινής 653 . Το όριο μετατρεψιμότητας δεν έπρεπε να υπερ- βαίνει η επιβληθείσα και όχι η για έκτιση υπολειπόμενη. Κατά συνέπεια δεν ήταν επιτρε- πτή η μετατροπή, όταν επιβλήθηκε ποινή μεγαλύτερη από πέντε χρόνια απέμενε όμως υπόλοιπο για έκτιση, ύστερα από αφαίρεση του χρόνου προσωρινής κρατήσεως ή του χρόνου εκτίσεως που μεσολάβησε μέχρι την μετ’ αναίρεση δίκη, μέρος μικρότερο των πέ- ντε ετών 654 . Η μετατροπή δεν αποκλειόταν από το ότι το δικαστήριο δεν δέχθηκε τη συνδρομή λόγων μειώσεως της ποινής ή ελαφρυντικών περιστάσεων 655 . Εμπόδιο για τη μετατροπή δεν απο- τελούσε η προηγούμενη καταδίκη· τούτο ίσχυε ανεξάρτητα από το αν η προηγούμενη ποι- νή είχε μετατραπεί ή ανασταλεί 656 . Ακόμη και αν ο δράστης ήταν υπότροπος, η μετατροπή ήταν δυνατή, όπως συναγόταν από το άρθρο 89 παρ. 3 του προϊσχύσαντος ΠΚ, το οποίο προέβλεπε μόνον αυξημένο ποσό μετατροπής, αλλά και από το προμνησθέν άρθρο 82 παρ. 2 εδ. α΄ του προϊσχύσαντος ΠΚ, το οποίο ανέφερε ότι από μόνη η ιδιότητα του υποτρόπου δεν εμποδίζει τη μετατροπή. Για το ζήτημα της μετατροπής σε περίπτωση συνολικής ποινής 657 έγινε λόγος στο αντίστοι- χο κεφάλαιο της συρροής εγκλημάτων. Εδώ θυμίζουμε μόνον ότι με το άρθρο 2 παρ. 4 του Ν 1240/1982 , το οποίο δεν θεωρήθηκε καταργημένο από το Ν 1419/1984 658 , προβλέπεται ότι η τυχόν καθοριζόμενη συνολική ποινή ακόμη και αν υπερβαίνει τα πέντε χρόνια, έστω 651. Βλ. για το προϊσχύσαν καθεστώς, Γάφου, ό.π., σελ. 542, Κονταξή, ό.π., σελ. 585. 652. Βλ. Γαβαλά, ό.π., Γάφου, ό.π., Ζησιάδη, ό.π., σελ. 265, Καϊάφα-Γκμπάντι, ό.π., Μπουρόπουλου, ό.π. 653. Βλ. Καϊάφα-Γκμπάντι, ό.π., Κυριλλόπουλου, Μετατροπή ποινής στερητικής της ελευθερίας τυγχά- νει επιτρεπτή μόνον εξ ολοκλήρου και ουχί διά μέρος της ποινής, ΕΕΝ 1952, 705, Γάφου, ό.π., Ζη- σιάδη , ό.π., Μπουρόπουλου, ό.π., ΑΠ 431/1951 ΠοινΧρ 1952, 17, ΑΠ 422/1951 ΠοινΧρ 1952, 15, ΑΠ 315/1952 ΠοινΧρ 1952,399, ΑΠ 98/1956, ΠοινΧρ 1956,289, ΑΠ 36/1959, ΠοινΧρ 1959,217, ΑΠ 190/1981, ΠοινΧρ 1981,558. 654. Βλ. Κονταξή, ό.π., σελ. 585, Μπουρόπουλου, ό.π., ΑΠ 345/1952 ΠοινΧρ 1952, 399, ΑΠ 36/1959, ό.π. 655. Βλ. Καρανίκα, ό.π., σελ. 182, ΑΠ 58/1956 ΠοινΧρ 1956, 153. 656. Βλ. Γάφου , ό.π., Καϊάφα-Γκμπάντι, ό.π., Κονταξή, ό.π., σελ. 586, Μπουρόπουλου, ό.π. 657. Βλ. Ρίκου, ό.π., Τσεβά, ό.π. Βλ. ακόμη Κωνσταντινίδη, Ποιό είναι το αντικείμενο της μετατροπής της ποινής σε περίπτωση συρροής εγκλημάτων, ΠοινΧρ 1992, 895 επ. 658. Βλ. ΑΠ 1007/1986 ΠοινΧρ 1987, 907.