Ο ΝΕΟΣ ΠΟΙΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ

1247 Ε. Καμπέρου Εγκλήματα κατά της δημόσιας τάξης – Άρθρο 187 τόσο στην παρ. 1 όσο και στην παρ. 3 σε «οργάνωση» (και όχι σε «ομάδα» στην παρ. 1 και σε «ένωση» στην παρ. 3, όπως η προϊσχύσασα διάταξη). Συνεπώς, κατά τη λογική του πράγματος, μια οργάνωση που έχει στοιχειώδη δομή αποτελεί συμμορία (βασικό έγκλημα τιμωρούμενο σε βαθμό πλημμελήματος), ενώ εκείνη η οργάνωση που έχει επιχειρησιακή δομή και διαρκή εγκληματική δράση αποτελεί εγκληματική οργάνωση (διακεκριμένη παραλλαγή τιμωρούμενη σε βαθμό κακουργήματος), εφόσον πληρούνται και τα υπόλοιπα στοιχεία της διάταξης. Αντικειμενική υπόσταση Δράστης του εγκλήματος. Δράστης μπορεί να είναι οποιοσδήποτε. Εγκληματική συμπεριφορά. Η προβλεπόμενη εγκληματική συμπεριφορά είναι η συγκρότηση ή ένταξη ως μέλος σε επιχειρησιακά δομημένη και με διαρκή εγκληματική δράση οργάνωση (αντί του όρου «ομάδα» του προϊσχύσαντος δικαίου) τριών ή περισσότερων προσώπων, που επιδιώκει την τέλεση περισσότερων κακουργημάτων. Εγκληματική οργάνωση. Εγκληματική οργάνωση είναι η ομάδα με εσωτερική διάρθρωση και ιεραρχική δομή, η οποία συγκροτείται με διάρκεια δράσης μετά από συναπόφαση τουλάχι- στον τριών προσώπων, των οποίων οι ατομικές βουλήσεις υποτάσσονται στη βούληση της ολότητας και τελικά διαμορφώνουν μια «ενιαία βούληση», αυτή της οργάνωσης, που κατευ- θύνεται στην επιδίωξη ενός κοινού σκοπού, ο οποίος υποχρεωτικά αποβλέπει στην τέλεση περισσότερων κακουργημάτων, τα οποία δεν απαριθμούνται πλέον περιοριστικά, όπως στην προϊσχύσασα διάταξη. Δεν είναι αναγκαίο τα εγκλήματα αυτά να αποτελούν τον κύριο σκοπό ή την αποκλειστική δραστηριότητα της οργάνωσης, αρκεί ακόμη και να προπαρασκευάζουν την επίτευξη του τελικού σκοπού, που είναι πάντως η τέλεση περισσότερων κακουργημάτων [Συμβ ΕφΑθ 215/2015 ΠοινΔικ 2015, 483 = ΠοινΧρ 2015, 299]. Δεν αρκεί η οργάνωση να επιδιώκει την τέλεση ενός μόνο κακουργήματος [ΣυμβΕφΑθ 969/2007 ΠοινΔικ 2007, 1381], αφού ο νό- μος ρητά ορίζει ότι πρέπει να επιδιώκει την τέλεση «περισσοτέρων». Αν επιδιώκει την τέλεση ενός μόνο κακουργήματος, ενδέχεται να πρόκειται για συμμορία [ΣυμβΕφΛαρ 158/2010, 180 ΠραξΛογΠΔ 2011, 180, ΣυμβΕφΑθ 1270/2003 ΠοινΔικ 2003, 1075 = ΠραξΛογΠΔ 2003, 221]. Πολιτικό κόμμα ή άλλο νομικό πρόσωπο. Το πολιτικό κόμμα δεν αποκλείεται να συνιστά εγκληματική οργάνωση στο μέτρο και τον βαθμό που παρεκκλίνει από τη συνταγματική του αποστολή (άρθρα 29 και 25 παρ. 3 Συντ, άρθρο 29 παρ. 6 Ν 3023/2002) και συντρέχουν οι απαιτούμενες από το νόμο προϋποθέσεις [ Μαργαρίτης/Χατζηιωάννου , ΠοινΔικ 2014, 178]. Μια εγκληματική οργάνωση είναι αυθύπαρκτη και απολύτως ανεξάρτητη από την οντότητα του πολιτικού κόμματος στους κόλπους του οποίου εκκολάφθηκε και είναι αδιάφορο αν τα μέλη της έχουν ή όχι κομματική ιδιότητα [ΣυμβΕφΑθ 215/2015 ΠοινΔικ 2015, 483 = ΠοινΧρ 2015, 301 για τη «Χρυσή Αυγή»]. Δεν αποκλείεται ένα μέλος του πολιτικού κόμματος να είναι μέλος και της εγκληματικής οργάνωσης που έχει εκκολαφθεί στους κόλπους του, με την προϋπόθεση ότι συμμετέχει ενεργά στις επιμέρους εγκληματικές δραστηριότητες της ομάδας, διότι μόνον τό- τε συμβάλει και αυτός στη βλάβη του εννόμου αγαθού της δημόσιας τάξης [ Κοτσαλής , ΠοινΧρ 2015, 556]. Ομοίως, δεν αποκλείεται να δραστηριοποιείται μια εγκληματική οργάνωση μέσα σε οποιονδήποτε νόμιμο φορέα π.χ. μια επιχείρηση, αυθύπαρκτα και ανεξάρτητα από τη νόμιμη λειτουργία της επιχείρησης, εν αγνοία του διευθύνοντος την επιχείρηση ή άλλων στελεχών ή υπαλλήλων της. Όπως δεν αποκλείεται η ίδια η επιχείρηση να συνΙστά εγκληματική οργάνωση, εφόσον παρεκκλίνει από τις νόμιμες δραστηριότητές της και συντρέχουν οι προϋποθέσεις της διάταξης. Η επιχειρησιακά δομημένη οργάνωση. Ο νομοθέτης του νέου ΠΚ προσέθεσε ως αναγκαία προϋπόθεση για τη συγκρότηση του εγκλήματος της παρ. 1 την ύπαρξη «επιχειρησιακά» δο- μημένης οργάνωσης. Στην ΑιτΕκθΣχΠΚ 2019 [υπό άρθρο 187, 42] ορίζεται ως επιχειρησιακή «η δομή ομάδας, της οποίας τα μέλη αναλαμβάνουν διακριτούς και αλληλοϋποστηριζόμενους 7 8 9 10 11