Ο ΝΕΟΣ ΠΟΙΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ

1248 Άρθρο 187 – ΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Ε. Καμπέρου ή αυτοτελείς ρόλους, ή διακριτούς και συνδυασμένους ή ανεξάρτητους στόχους, με σκοπό να αυξήσουν την αποτελεσματικότητά τους είτε ατομικά είτε στο πλαίσιο της συλλογικής τους δράσης, ανεξαρτήτως της γνώσης εκάστου για τα συγκεκριμένα καθήκοντα των άλλων ή και για τον συγκεκριμένο σε κάθε περίπτωση στόχο της οργάνωσης. Επίσης, με τον όρο αυτό αποδίδε- ται ο «πραγματοπαγής» χαρακτήρας της οργάνωσης, που τη διακρίνει σαφώς από τις ομάδες με προσωποπαγή δομή, που εκδηλώνουν σαφώς μειωμένη επικινδυνότητα όπως και μειωμένη εμβέλεια της εγκληματικής τους δράσης» . Κατά τον νομοθέτη του νέου ΠΚ, η εγκληματική ορ- γάνωση πρέπει να είναι δομημένη ως «επιχείρηση» και αυτός ο ορισμός ανταποκρίνεται στη σύγχρονη πραγματικότητα. Η επιχειρησιακή ή επιχειρηματική δομή των εγκληματικών οργα- νώσεων προσδίδει σε αυτές αυξημένες δυνατότητες για την υπονόμευση των θεμελίων της κοι- νωνικής συμβίωσης, την αποσταθεροποίηση των κανόνων της οικονομίας και τη διάβρωση της λειτουργίας των κρατικών θεσμών, με συνέπεια να προσβάλλουν τη δημόσια τάξη σε βαθμό σημαντικότερο από οποιαδήποτε άλλη εγκληματική ένωση [ Συμεωνίδου-Καστανίδου , ΠοινΧρ 2006, 868]. Οι σύγχρονες εγκληματικές οργανώσεις που δρουν σε διεθνές επίπεδο έχουν κατά κανόνα επιχειρησιακό - επιχειρηματικό χαρακτήρα και τα μέλη τους συγκροτούν εγκληματι- κά δίκτυα που αποτελούνται συνήθως από έναν πυρήνα σταθερών μελών και από ένα περι- βάλλον-ρεζέρβα, το αριθμητικό εύρος του οποίου εξαρτάται από τα εγκλήματα που πρόκειται να τελεσθούν [Για τη θεωρία των «εγκληματικών δικτυώσεων» και την «επιχειρηματική θεω- ρία» του οργανωμένου εγκλήματος βλ. Λίβος , Οργανωμένο έγκλημα και ειδικές ανακριτικές πράξεις, 123επ. και 151επ., ΣυμβΕφΠατρ 110/2011 ΠοινΧρ 2012, 57, ΣυμβΕφΠατρ 110/2011 ΠοινΧρ 2012, 57 που έκανε δεκτή την πρόταση Γ. Μπισμπίκη , ΣυμβΕφΑθ 1540/2009 ΠοινΧρ 2011, 461 που έκανε δεκτή την πρόταση Π. Παναγιωτόπουλου , ΣυμβΕφΘεσ 1177/2008 ΠοινΧρ 2010, 765 που έκανε δεκτή την πρόταση Γ. Σκιαδαρέση ]. Επίσης, η δραστηριότητα των μελών της εγκληματικής οργάνωσης συχνά δεν περιορίζεται εντός εθνικών ορίων, αλλά εκτείνεται και πέραν αυτών, προσβάλλοντας την κοινωνία και τα θεμέλια της οργανωμένης πολιτείας και οικονομικής ζωής των μελών της [ΑΠ 265/2002 ΠραξΛογΠΔ 2003, 223, ΤρΕφΚακΑθ 5457Α, 5586/2010 ΝΟΜΟΣ, ΣυμβΕφΘεσ 1093/2008 ΝΟΜΟΣ, ΣυμβΕφΘεσ 221/2007 ΠοινΔικ 2008, 1285, με παρατ. Μπουρμά = ΠοινΧρ 2008, 251, ΣυμβΕφΘεσ 491/2007 ΝΟΜΟΣ, ΣυμβΕφΑιγ 35/2005 ΠοινΔικ 2005, 672]. Στην κατηγορία των εγκληματικών οργανώσεων μπορούν να υπαχθούν η διακίνηση μεγάλων ποσοτήτων ναρκωτικών με οχήματα διεθνών μεταφορών, με σκάφη, αεροπλάνα ή ελικόπτερα, η παραχάραξη και κυκλοφορία παραχαραγμένων νομι- σμάτων σε μεγάλη κλίμακα, οι ανθρωποκτονίες κατά παραγγελία [ΣυμβΕφΑθ 30/2005 ΠοινΔικ 2005, 667, ΣυμβΕφΑθ 2584/2003 ΠοινΧρ 2004, 362], τα διεθνή κυκλώματα εμπορίου ναρκω- τικών, εμπορίου όπλων ή ραδιενεργών υλικών, δουλεμπορίου, εμπορίου οργάνων σώματος, προστασίας νυχτερινών κέντρων και ανάλογης αυξημένης βαρύτητας δραστηριότητες [ Συμεω- νίδου-Καστανίδου , ΠοινΧρ 2006, 868]. Κριτήρια ύπαρξης εγκληματικής οργάνωσης. Αναλυτικότερα, απαιτείται να συντρέχουν σω- ρευτικά τρία κριτήρια για να υπάρξει εγκληματική οργάνωση της παρ. 1 του άρθρου 187 ΠΚ, που ταυτόχρονα τη διακρίνουν από τη συμμορία της παρ. 3 του ίδιου άρθρου: α) Ένα ποιοτικό κριτήριο (επιχειρησιακά δομημένη ομάδα), β) ένα προσωπικό (τρία ή περισσότερα πρόσωπα) και γ) ένα χρονικό (διάρκεια εγκληματικής δράσης) [πρβλ. ΕισΕκθ Ν 2928/2001· αναλ. Τζαννε- τής , ΠοινΧρ 2001, 1017επ.]. Ειδικότερα: α) Ως προς την επιχειρησιακή δομή της οργάνωσης, επιπλέον των προαναφερόμενων, σημειώνουμε ότι η σύμπραξη των τριών τουλάχιστον ατό- μων για την τέλεση εγκλημάτων, απαιτείται να γίνεται σε σταθερή βάση, να υπάρχει δηλαδή ένα πραγματικό-αντικειμενικό υπόβαθρο, το οποίο αποδέχεται το κάθε μέλος της οργάνωσης. Δομημένη ομάδα είναι εκείνη που δεν σχηματίζεται περιστασιακά για τη διάπραξη ενός εγκλή- ματος, αλλά συγκροτείται για να έχει διαρκή δράση σε βάθος χρόνου και όχι ευκαιριακά ή πα- ροδικά [ΑΠ 1024/2019 ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1982/2017 ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 126/2016 ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 973/2015 ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1058/2013 ΠοινΔικ 2014, 560, ΑΠ 1375/2009 ΠοινΧρ 2010, 389, ΕφΑθ 699, 780, 12