ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑ EΝΝΟΜΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

γενικήν του δικονομικού δικαίου θεωρίαν» 23 της εποχής, την οποία υπέβαλλε σε εκτε- νή εξέταση και επί της οποίας θεμελίωνε την αναγνωριστική αγωγή. Το ίδιο ακριβώς έτος (1947) δημοσιευόταν η διατριβή του Καλλιμόπουλου με θέμα «το νομοθετικόν έρεισμα γενικής αναγνωριστικής αγωγής». 24 Παρά το από δογματικής άποψης δυ- σχερέστατο εγχείρημα της θεμελίωσης γενικής αναγνωριστικής αγωγής στο ισχύον τότε δίκαιο, η νομολογία των ελληνικών δικαστηρίων, προφανώς διαπιστώνοντας και αυτή, όπως και η αντίστοιχη γερμανική, κάποια πρακτική ανάγκη, αντιμετώπιζε ήδη την αναγνωριστική αγωγή ως γενική μορφή ένδικης προστασίας και τη δεχόταν επί κάθε μορφής έννομη σχέση, ερμηνεύοντας με ευρύτητα τις μεμονωμένες διατάξεις των πηγών του ρωμαϊκού δικαίου που προέβλεπαν ένδικα βοηθήματα με συναφές περιεχόμενο. 25 Με τη νομοθετική κατοχύρωση της γενικής αναγνωριστικής αγωγής απλώς αποτυπώθηκε αυτό που στην πράξη και στη συνέχεια στη θεωρία είχε πια απο- λύτως επικρατήσει. 26 Φαίνεται, επομένως, ότι η σταδιακή διεύρυνση του πεδίου των οιονεί αναγνωριστι- κών ενδίκων βοηθημάτων του παρελθόντος, η γενίκευση της δυνατότητας προσφυ- γής στη δικαιοσύνη με μόνο στόχο την άρση της ανασφάλειας μέσω της βεβαίωσης της υφιστάμενης κατάστασης, και στη συνέχεια η νομοθετική κατοχύρωση της γενι- κής αναγνωριστικής αγωγής υπαγορεύτηκαν από αναπόδραστες πρακτικές ανάγκες για διεύρυνση προς την κατεύθυνση αυτή της παρεχόμενης δικαστικής προστασίας. Η εντοπιζόμενη αρχικώς από τη νομολογία πρακτική αναγκαιότητα αποτέλεσε την κι- νητήρια δύναμη, που, συμπαρασύροντας σταδιακά και παρά τις σοβαρές δογματικές δυσκολίες και την επιστήμη, οδήγησε στη σπουδαία αυτή εξέλιξη. Αν όμως η παρατήρηση αυτή είναι ακριβής, εύλογα ανακύπτει το ερώτημα, ποιες ακριβώς ήταν αυτές οι πρακτικές ανάγκες που εκαλείτο να καλύψει η αναγνωριστι- κή αγωγή και οι οποίες, επομένως, δικαιολογούσαν και δικαιολογούν τη λειτουργία και τη θέση της στο σύστημα της έννομης προστασίας. Η σχετική απάντηση σκόπι- μο είναι να αναζητηθεί κατ’αρχάς στα αναγνωριστικά ένδικα βοηθήματα του παρελ- θόντος, που αποτέλεσαν τους προπομπούς της σύγχρονης γενικής αναγνωριστικής αγωγής. Η περιπτωσιολογία του προϊσχύσαντος δικαίου ίσως βοηθήσει να φωτι- στούν καλύτερα λειτουργίες της αναγνωριστικής αγωγής που η μεταγενέστερη γενι- κότητά της μπορεί να συσκοτίζει. 23. Έτσι ο ίδιος στον Πρόλογό του. 24. Καλλιμόπουλος , Το νομοθετικόν έρεισμα γενικής αναγνωριστικής αγωγής, 1947. 25. Μητσόπουλος , Αναγνωριστική αγωγή, σ. 89, ό.π.π. 26. ΣχΚΠολΔ ΙΙ, 10· περαιτέρω Ράμμος , ΕρμΑΚ, άρθρ. 127 ΕισΝΑΚ αριθ. 3. 10 Πρώτο Μέρος