ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΚΦΡΑΣΗ

Πρόλογος XI ση προϊόντων και υπηρεσιών και να επιτευχθεί ο επηρεασμός της πολιτικής τους συμπεριφοράς. Είναι γνωστή και υπό διερεύνηση από τις αμερικάνικες αρχές, η υπόθεση των δεδομένων πολιτών που μετείχαν σε επιστημονική έρευνα, τα οποία πουλήθηκαν στους υπευθύνους της προεκλογικής εκστρατείας του Τραμπ, καθώς και ο ρόλος των λεγόμενων fake news που φημολογείται ότι διοχετεύτηκαν από το ίδιο επιτελείο εις βάρος της συνυποψήφιάς του Χ.Κλίντον, πρακτικές που, κατά εκτιμήσεις, επηρέασαν καθοριστικά το αποτέλεσμα των τελευταίων προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ. Με αυτά τα δεδομένα, οι πολίτες έχοντας καλύψει τις περισσότερες από τις επιθυ- μίες τους θα έχουν την ψευδαίσθηση της ελευθερίας της επιλογής. Στην πραγματι- κότητα οι ζωές τους, οι πληροφορίες που θα καταναλώνουν και οι επιλογές που θα κάνουν, ακόμα και στο πεδίο της πολιτικής, θα είναι προκαθορισμένες από αλγό- ριθμους που θα ελέγχουν εταιρίες, με προϋπολογισμούς μεγαλύτερους από πολ- λά μικρά και μεσαία κράτη, οι οποίες ουσιαστικά δεν θα λογοδοτούν σε κανέναν, παρά τις προσπάθειες των κρατών, όπως η πρόσφατη κλήση σε «απολογία» των πέντε μεγαλύτερων εταιριών τεχνολογίας του διαδικτύου από επιτροπή του Κο- γκρέσου των ΗΠΑ. Ο Α. Ασκητής εντοπίζει και αποτιμά και μια άλλη διαδεδομένη πρακτική των εταιρι- ών του διαδικτύου που έχει επιπτώσεις στην ελευθερία του λόγου, όπως, η αφαί- ρεση ή η τροποποίηση του λόγου χρηστών, εξαιτίας του περιεχομένου του, ιδίως όταν εκφέρονται μέσω αυτού ανεπιθύμητες πολιτικές θέσεις. Εδώ οι εταιρίες υπερ- βαίνουν τον ρόλο τους ως διαύλων μετάδοσης γνωμών και θέσεων των χρηστών και παίρνουν το ρόλο του ομιλητή που διεκδικεί για τον εαυτό του το δικαίωμα της επιλογής και την αντίστοιχη προστασία, αρκεί, σημειώνει ο συγγραφέας, να υπάρ- χει προβλεψιμότητα και διαφάνεια ως προς τους λόγους για τους οποίους ασκείται αυτή η ιδιωτική λογοκρισία. Στο πεδίο αυτό, ο συγγραφέας θεωρεί ότι μόνο λόγοι δημοσίου συμφέροντος που συνδέονται με την προστασία αγαθών, όπως η ανη- λικότητα, η καταπολέμηση των διακρίσεων και του λόγου μίσους καθώς και λόγοι υγείας και εθνικής ασφάλειας, δικαιολογούν περιορισμούς. Επιρροή στην ελευθερία του λόγου ασκούν, όπως επισημαίνεται, και οι ίδιες οι μηχανές αναζήτησης, όταν ο χρήστης αναζητά πληροφορίες, οι οποίες μολονότι αντλούνται με την χρήση αυτοματοποιημένων αλγορίθμων, ενσωματώνουν στο αποτέλεσμα της αναζήτησης τις βασικές επιλογές της πλατφόρμας και άρα επιτε- λούν μια λειτουργία ελευθερίας του λόγου, όπως αναγνώρισε η αμερικάνικη νο- μολογία. Προς την αναγνώριση ευθύνης για την μετάδοση και φιλοξενία πληρο-