ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΚΦΡΑΣΗ

XII Πρόλογος φοριών κινείται με διστακτικά βήματα και η νομοθεσία της ΕΕ, ιδίως σε θέματα προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας, και εφόσον υπάρχει γνώση της παραβα- τικότητας του περιεχομένου των ιστοσελίδων που φιλοξενούνται. Στις περιπτώσεις αυτές εύλογα προτείνεται από τον συγγραφέα, η θεωρία του συμ- βούλου, έναντι των θεωριών του εκδότη και του αγωγού. Σύμφωνα με την θεωρία αυτή η μηχανή αναζήτησης -και οι υπεύθυνοι για την λειτουργία της- δεν αποτελεί έναν απρόσωπο αγωγό του λόγου, αλλά δεν μπορεί να έχει και την πλήρη ευθύ- νη του εκδότη, φέρει όμως ευθύνη και οφείλει να δεχθεί την κρατική παρέμβαση όταν περιορίζει την διαθεσιμότητα του περιεχομένου σε περιπτώσεις π.χ ιστοσελί- δων διχαστικού λόγου ή λόγου που διαδίδει απόψεις και μεταδίδει πρακτικές τρο- μοκρατών. Στο δεύτερο μέρος της μονογραφίας που είναι αφιερωμένο στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (ΜΚΔ) ο συγγραφέας ξεκινά από την διαπίστωση ότι ορισμένα ΜΚΔ, όπως το Facebook και το Twitter, απολαμβάνουν αναγνωρισιμότητας και καθίστα- νται βασική πηγή δημοσιεύσεων πληροφοριών με εμβέλεια μεγαλύτερη από τα κλασικά έντυπα και εφημερίδες. Ως εκ τούτου, δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται από την νομική επιστήμη ως απλές πλατφόρμες που παρέχουν δίοδο στην πληρο- φόρηση αλλά ως παραγωγοί περιεχομένου, καθώς συχνά προβαίνουν, έστω και δια της απλής επιλογής, σε επεξεργασία του περιεχομένου όσων ειδήσεων φιλοξε- νούν. Τι διαφορετικό είναι άραγε ο «καθορισμός πολιτικών» που προβλέπεται από τις ανωτέρω πλατφόρμες, δίκην υποχρεωτικών όρων συναλλαγών, που θα πρέπει να πληροί κάθε ανάρτηση; Οι εν λόγω διαδικτυακοί πάροχοι καθορίζοντας τις επιτρεπτέες πολιτικές έκφρασης στις πλατφόρμες τους, αποκτούν την ισχύ ενός ενδιάμεσου φορέα με καθοριστι- κή επιρροή στην άσκηση του δικαιώματος πέραν του νομοθέτη και του ίδιου του υποκειμένου του δικαιώματος της έκφρασης οι απόψεις του οποίου φιλοξενούνται σε ένα ΜΚΔ. Η δυνατότητα αυτή τους δίνει το περιθώριο να επεμβαίνουν προλη- πτικά στο περιεχόμενο των αναρτήσεων όταν κρίνεται, συχνά μέσω αλγορίθμων, ότι παραβιάζονται όροι χρήσης της πλατφόρμας. Ασκείται με άλλα λόγια μια μορ- φή προληπτικής, αλλά και κατασταλτικής, λογοκρισίας από ένα ιδιωτικό φορέα, με την ανοχή του κράτους. Η ολιγοπωλιακή συγκέντρωση των ΜΚΔ σε λίγες εταιρίες οι οποίες δραστηριοποι- ούνται σε ένα υπερεθνικό περιβάλλον όπου απουσιάζει οποιαδήποτε ενιαία ρυθ- μιστική πρόβλεψη, θέτει δυσεπίλυτα ζητήματα προστασίας της ελευθερίας του λό-