ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΚΦΡΑΣΗ

Βασικές ερμηνευτικές προσεγγίσεις 9 εκ τούτου το θεμελιακό στοιχείο της εν λόγω θεωρίας είναι η προσωπική αυτονο- μία και η -καντιανής έμπνευσης- προσέγγιση ότι η ελευθερία του πολίτη ως στοι- χείου του ανθρώπινου πνεύματος είναι κυρίαρχο δικαίωμα του, με σεβασμό των ελευθεριών των υπολοίπων πολιτών 28 . 1.2 Το δικαίωμα στην ελεύθερη έκφραση και η πρόσβαση στην πληροφορία ως μορφή του δικαιώματος στην ελληνική έννομη τάξη υπό το πρίσμα της ΕΣΔΑ Οι παραπάνω προσεγγίσεις αποτελούν την γενική θεωρητική μήτρα του δικαιώ- ματος, την οποία εξειδικεύει ο νομοθέτης και εκλεπτύνει η δικαστική σκέψη, ακό- μα και στην ελληνική έννομη τάξη υπό την ενοποιητική επιρροή του ΕΔΔΑ. Δυνά- μει του αρ. 14 Συντ. ο καθένας μπορεί να διαδίδει την γνώμη, τους ισχυρισμούς ή τις πεποιθήσεις του είτε γραπτά είτε προφορικά είτε μέσω του τύπου, με την διεθνή κατοχύρωση της αρχής να προβλέπεται στο αρ. 19 παρ. 2 του ΔΣΑΠΔ με ανάλογη διατύπωση και στο αρ. 10 παρ. 1 της ΕΣΔΑ. Η γενική διάταξη όμως της ελευθερίας της έκφρασης δεν βρίσκει έρεισμα αποκλειστικά στην γενικότητα που χαρακτηρί- ζει τις εν λόγω διατάξεις. Η προστασία της εξειδικεύεται σε προστασία της ακαδη- μαϊκής ελευθερίας, της θρησκευτικής ελευθερίας ή της ελευθερίας του πληροφο- ριακού αυτοκαθορισμού. Θέτει τους γενικούς όρους άσκησης του δικαιώματος και αποτελεί την απαραίτητη προϋπόθεση της πραγμάτωσης των υπόλοιπων συ- νταγματικών δικαιωμάτων και ελευθεριών. Η προστασία μάλιστα αυτή εκτείνεται σε κάθε μέσο με το οποίο μπορεί να προκύψει η μεταφορά της έκφρασης και δυνα- τότητα επηρεασμού της κοινής γνώμης 29 , ακόμα και αν αυτή δεν έχει προβλεφθεί στην ίδια την συνταγματική διάταξη, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το δια- δίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με την απαρίθμηση των τρόπων πραγ- μάτωσης να επέχει ενδεικτικό και όχι περιοριστικό χαρακτήρα 30 . Η γλωσσική επι- κοινωνία, είτε είναι γραπτή είτε προφορική είτε δια του τύπου, δεν αποτελεί το σύνορο της προστασίας του δικαιώματος, το οποίο εν τέλει εκτείνεται σε οποιο- 28. C.E. Baker, Autonomy and Free Speech, 27 Constitutional Commentary (2011), σελ. 251, Procunier v. Martinez, 416 U.S. 396, 427 (1974). 29. Τ. Σταυρινάκη , σε Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου-Ερμηνεία κατ΄ Άρ- θρο: Δικαιώματα - Παραδεκτό - Δίκαιη Ικανοποίηση - Εκτέλεση, Λ.-Α. Σισιλιάνος (επιμ.), 2013, σελ. 399. 30. Π. Δαγτόγλου , Ατομικά Δικαιώματα, 2005, σελ. 490-492.