ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΚΦΡΑΣΗ

32 Ψηφιακή Eλεύθερη Έκφραση Η μορφή της έκφρασης δεν έμεινε ανεπηρέαστη αλλά συνοδεύτηκε με νέες μορ- φές λόγου συνυφασμένες με την τεχνολογική ανάπτυξη 99 και την έκρηξη της παρα- γωγής δεδομένων. Το διαδίκτυο αποτελεί μια κολοσσιαία δίνη η οποία απορροφά πληροφορίες και γνώση και εξάγει άρθρα, γνώμες, συνδέσεις, προσφορές, φό- ρουμ, διαφημίσεις ή και ολόκληρους εικονικούς κόσμους. Η παραγωγή και μετά- δοση των ανωτέρω μορφών αποτέλεσε κατεξοχήν το αντικείμενο της προστασίας της ελευθερίας του λόγου. Ενώ όμως στην εποχή προ της ανάδυσης του διαδικτύ- ου η παραγωγή και ο διαμοιρασμός των προϊόντων του λόγου αποτέλεσε αντικεί- μενο ενασχόλησης του ανθρώπινου παράγοντα, η σημερινή εικόνα είναι αρκετά διαφορετική: ο λόγος μεταδίδεται, τροποποιείται, αποτελεί αντικείμενο επιμέλειας ή και δημιουργίας από υπολογιστικά προγράμματα, λογισμικό ή προϊόντα της Τε- χνητής Νοημοσύνης. Και οι αλλαγές αυτές επιδρούν αναπόφευκτα ως προς το πως νοηματοδοτούνται σήμερα οι έννοιες λόγος και έκφραση. Προκειμένου να καθορίσουμε πως οριοθετείται σήμερα ο ορισμός του λόγου και της έκφρασης στο διαδίκτυο πρέπει να καθορίσουμε πότε και εάν τα δεδομένα αποτελούν λόγο και υπό ποιες προϋποθέσεις. Η πληροφορία δεν αποτελεί πάντοτε λόγο. Παρόλο που ένα αντικειμενικό αριθ- μητικό γεγονός είναι πολύ πιο καθοριστικό για την μεταβολή της άποψης ενός ατόμου από την έκθεση του σε δεκάδες διαφορετικές υποκειμενικές απόψεις, δεν είναι επίσης σπάνιες οι περιπτώσεις που ένα γεγονός θα αφήσει ίχνη που απεικο- νίζουν πληροφορίες χωρίς να αποτελούν λόγο 100 . Ένα κατεστραμμένο διαχωριστι- κό σε ένα δρόμο μπορεί να μας μεταδίδει την πληροφορία ότι στο συγκεκριμένο σημείο συνέβη σε κάποια χρονική στιγμή ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα, όμως η επισκευή του δεν εγείρει κανέναν προβληματισμό από πλευράς ελευθερίας της έκ- φρασης. Μια ρωγμή σε έναν τοίχο μεταδίδει σε απομακρυσμένο χρόνο το γεγονός ότι κάποτε συνέβη ένας σεισμός, όμως μια υπουργική απόφαση που θα επέβαλλε σε έναν ιδιοκτήτη την επιδιόρθωση του δεν αποτελεί λογοκρισία. Αντίστοιχα είναι δελεαστικό να ορίσουμε την διαχωριστική γραμμή της απονομής της ιδιότητας του λόγου στην διαφοροποίηση που υφίσταται μεταξύ της αποτύπωσης που πραγμα- τοποιείται από τον ανθρώπινο παράγοντα και της αποτύπωσης που δημιουργείται 99. Andrew Tutt, The New Speech, 41 Hastings Constitutional Law Quarterly 235 (2014), σελ. 240. 100. Jane Bambauer, Is Data Speech?, Stanford Law Review [vol. 66:57, January 2014], σελ. 58-59.