ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΚΦΡΑΣΗ

Οι νέες διαδικτυακές προκλήσεις της ελεύθερης έκφρασης 37 μοσίου τομέα και της τεχνολογικής εξέλιξης που παρατηρείται στην ιδιωτική πρω- τοβουλία. Το ερώτημα εστιάζεται περισσότερο εάν ο τρόπος με τον οποίο το λο- γισμικό και οι αλγόριθμοι δομούνται και παράγουν αποτελέσματα με επίδραση στον φυσικό κόσμο και εάν οι αξίες που προωθούν θα παραμείνουν στην σφαίρα της ιδιωτικής διαχείρισης, ή εάν το κράτος έχει έναν ρόλο να διαδραματίσει στην εν λόγω διαδικασία. Όταν αναφερόμαστε σε ζητήματα ρομποτικής ή τεχνητής νοημοσύνης ο προβλη- ματισμός περιστρέφεται στην επικινδυνότητα των εν λόγω προϊόντων, την πιθα- νότητα να ξεφύγουν του ανθρώπινου ελέγχου ή να παραμερίσουν τον ανθρώπινο παράγοντα που συντέλεσε στην δημιουργία τους 112 . Πίσω όμως από κάθε σύστη- μα ρομποτικής, κάθε δημιουργία της τεχνητής νοημοσύνης και κάθε αλγορίθμου βρίσκονται φυσικά πρόσωπα, και κατά κύριο λόγο -εξαιτίας του εύρους των επεν- δύσεων που η καινοτομία απαιτεί- επιχειρήσεις και νομικά πρόσωπα. Υπό αυτή την άποψη οι νέες τεχνολογικές ανακαλύψεις, ακόμα και αν θεωρήσουμε ότι παρά- γουν λόγο, δεν διαφέρουν ιδιαίτερα από προηγούμενες τεχνολογικές καινοτομίες που άλλαξαν τον ρου της ανθρώπινης ιστορίας. Αλλάζουν όμως το πεδίο της συ- νταγματικής σύγκρουσης. Εάν στην Βιομηχανική Επανάσταση η διαμάχη εστίασε στην ελευθερία των συμβάσεων, το δικαίωμα της ιδιοκτησίας και τα εργατικά δι- καιώματα, η αλγοριθμική κοινωνία 113 εστιάζει στην προστασία της ιδιωτικής ζωής και στην ελευθερία της έκφρασης. Και η επίκληση της ελευθερίας αυτής δεν έρχε- ται πλέον μόνο από τα φυσικά πρόσωπα, αλλά από τους δημιουργούς και διαχει- ριστές των νέων τεχνολογιών. Τα νομικά πρόσωπα δημιουργούν ένα προβληματισμό ως προς την τοποθέτηση τους στο εύρος της προστασίας της ελευθερίας της έκφρασης σε σχέση με ένα φυσι- κό πρόσωπο. Ένα νομικό πρόσωπο δεν διαθέτει συνείδηση, πεποιθήσεις ή προσ- δοκίες, δεν αισθάνεται και δεν προβαίνει στην στοχαστική και διαλογική διαδικα- σία ενός ανθρώπινου όντος 114 . Μια τέτοια προσέγγιση θα στερούσε με ανάλογη εφαρμογή το σύνολο ίσως της προστασίας των συνταγματικών δικαιωμάτων από κάθε νομικό πρόσωπο. Αντίθετα σε ένα νομικό πρόσωπο αναγνωρίζουμε το δι- 112. Jack M. Balkin, The Path Of Robotics Law, California Law Review [Vol. 6:45, 2015], σελ. 52-55. 113. Jack M. Balkin , Free Speech in the Algorithmic Society, University of California Davis Law Review [Vol. 51:1149, 2018], σελ. 1158-1160. 114. Citizens United v. Federal Election Commission, 558 U.S. 310 (2010).