Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΩΝ ΣΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ

IX Πρόλογος Η σύγχρονη ανθρωπιστική δράση, υπό το πρίσμα της παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας, δεν περιορίζεται μόνο στο πεδίο των ενόπλων συρράξεων, την κύρια αιτία των μεγάλων ανθρωπιστικών κρίσεων. Αναδύεται εξίσου σημαντική στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών, όπου απειλείται η ζωή και η ασφάλεια πλυθυσμών. Πράγματι, η πύκνωση των φυσικών καταστροφών, συχνά δε μεγάλης κλίμακας, απασχολεί όλο και εντονώτερα την παγκόσμια κοινότητα κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Η εμβέλεια των φυσικών κατα- στροφων δοκιμάζει τις αντοχές των κρατών και της διεθνούς ανθρωπιστικής κοινότητας καθιστώντας απαραίτητη την διεθνή συνεργασία για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε πληγέντες πληθυσμούς. Η ανάγκη αντιμετώπισης των κρίσεων αυτών καταδεικνύεται και από την έντονη κι- νητικότητα διεθνών και περιφερειακών οργανισμών, καθώς, και κυρίως, της Διεθνούς Επιτροπής Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου -η οποία κατά παράδοση ασκεί κεντρικό ρόλο στην ανθρωπιστική δράση. Ψηφίσματα, οδηγίες, κατευθυντήριες αρχές, ενίοτε δε ειδικές διεθνείς συμβάσεις, αποσκοπούν στη ρύθμιση της παροχής βοήθειας σε καταστάσεις ανάγκης, τη διάσωση των πληγέντων πληθυσμών, την διαχείρηση των κρίσεων στο πεδίο. Το διεθνές δίκαιο αντιμετώπισης καταστροφών αποτελεί νεo κλάδο, ο οποίος έχει αναπτυ- χθεί μέσα στις παραδοσιακές δομές του διεθνούς δικαίου, και ασφαλώς επιρρεάζεται από συγγενείς κλάδους, όπως για παράδειγμα τη διεθνή προστασία ανθρωπίνων δικαιωμά- των, το διεθνές δίκαιο περιβάλλοντος και το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Αυτονομείται ως κλάδος, καθώς αρκετά διεθνή κείμενα, διεθνείς συμβάσεις και ήπιο δίκαιο, στοχεύουν στην αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών. To 2007, η Επιτροπή Διεθνούς Δικαίου των Ηνωμένων Εθνών ενέταξε το θέμα «Προστασία των ατόμων σε περίπτωση καταστροφών» στο πρόγραμμα των εργασιών της, και, υπό την καθοδήγηση του Ειδικού Εισηγητή, Edoardo Valencia Ospina, υιοθέτησε, το 2016, σχετικό σχέδιο άρθρων, που αποτελεί την πλέον πρόσφατη συνολική καταγαφή των αρχών που διέπουν την ανθρωπιστική βοήθεια στη περίπτωση φυσικών καταστροφών, με γνώμονα την προστασία των ατόμων. Σε αυτή τη συγκυρία, η ανα χείρας μελέτη, επεξεργασμένη μορφή της διδακτορικής δι- ατριβής που υπέβαλε η κυρία Αγγελική Φανάκη στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αναδεικνύει τις κυριώτερες πτυχές αυτού του κλάδου, μέσα από την αναζήτηση και ανάλυση των αρχών και κανόνων που συνθέτουν το δίκαιο αντιμετώπισης κατα-