ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Εισαγωγή 4 έντονη νομική τυποποίηση των σχέσεων στον τομέα, οι οποίες δομήθηκαν γύρω από τη βασική διάκριση μεταξύ φυσικού μονοπωλίου (δίκτυα) και ανταγωνιστι- κών δραστηριοτήτων. Αυτή η κατάσταση γέννησε έναν μεγάλο όγκο πολύπλο- κων κανόνων δικαίου, τους «Κανονισμούς» και «Κώδικες» της αγοράς ενέργειας, με τους οποίους ρυθμίζονται οι σχέσεις μεταξύ φυσικού μονοπωλίου και ανταγω- νιστικών τμημάτων της αγοράς ( Κώδικες Συστημάτων και Δικτύων ), αλλά και οι σχέσεις των συμμετεχόντων στην αγορά με τους καταναλωτές ( Κώδικας Προμή- θειας ), καθώς και οι σχέσεις των δομών δημόσιας εξουσίας με τους συμμετέχο- ντες στην αγορά ( Κανονισμός Αδειών ). Άλλωστε, με τις αλλαγές στο χώρο του Δι- καίου αυξήθηκε και ο όγκος των δικαστικών διενέξεων που ανακύπτουν, επειδή πολλαπλασιάστηκαν οι συμμετέχοντες στην αγορά και έτσι αναδείχθηκαν διάφο- ρα, συγκρουόμενα μεταξύ τους συμφέροντα. Οι αλλαγές του τομέα της ενέργειας και της έννομης τάξης επηρέασαν και τη συ- ζήτηση στο επιστημονικό πεδίο. Στο πλαίσιο αυτό, από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 και εφεξής ξεκίνησε η ενασχόληση με το Δίκαιο της Ενέργειας, ως έναν νέο, εξειδικευμένο, αυτόνομο κλάδο της Νομικής επιστήμης. Το πολύπλοκο νομικό πλαίσιο ήταν αναγκαίο να περιγραφεί και να αναλυθεί, σε συνδυασμό με τη σχε- τική νομολογία, η οποία άρχισε να διαμορφώνεται ως αποτέλεσμα της αύξησης των δικαστικών διενέξεων. Στόχος ήταν να συστηματοποιηθεί το νομικό πλαί- σιο κατά τρόπο που θα μπορούσε να συμβάλει στην ορθή κατανόηση, και κατ’ επέκταση, στην ορθή εφαρμογή των κανόνων δικαίου, διευκολύνοντας και υπο- στηρίζοντας το έργο απόδοσης Δικαιοσύνης και τους αρωγούς της Δικαιοσύνης. Αυτή η παρατήρηση ισχύει τόσο για την Ελληνική, όσο και για άλλες έννομες τά- ξεις. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, το ενδιαφέρον για τη μελέτη και τη θεωρητική ανάλυ- ση ειδικών θεμάτων οργάνωσης και λειτουργίας της αγοράς ενέργειας αυξήθηκε και αποτυπώθηκε σε συγγραφικό έργο και γενικότερα εκφράστηκε στον επιστη- μονικό διάλογο, στην έρευνα και στην επιστημονική διδασκαλία εξειδικευμένων μαθημάτων του Δικαίου της Ενέργειας. Εξάλλου με την αύξηση των διενέξεων, αυξήθηκε αντίστοιχα, και η ζήτηση για νομικούς επιστήμονες με κατάλληλη εξει- δίκευση για την προσήκουσα νομική υποστήριξη των εντολέων τους. Στη σύγχρονη εποχή τα δεδομένα του τομέα της ενέργειας αλλάζουν και πάλι. Η απελευθέρωση της αγοράς είναι πλέον δεδομένη. Οι έννοιες, οι οποίες εισήχθη- σαν στην Νομική επιστήμη από το πεδίο της οικονομίας λόγω της απελευθέρω- σης, όπως για παράδειγμα η « ρύθμιση », το « φυσικό μονοπώλιο » και οι « εξωτε- ρικότητες » 5 , έχουν εμπεδωθεί από τους νομικούς. Αυτό αποδεικνύεται όχι μόνο 5. Για τις έννοιες κατά την οικονομική θεωρία βλ. ενδεικτικώς Fr. Lévêque, Économie de la réglementation, Paris 2004. 10 11