EΜΜΕΣΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΦΟΡΟΛΟΓΗΤΕΑΣ ΥΛΗΣ

Γ. Μέντης ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Εισαγωγική προσέγγιση στην έννοια και στις μεθόδους προσδιορισμού πλασματικού εισοδήματος - Συγκριτική επισκόπηση ισχυουσών και προϊσχυσασών μεθόδων - Ερμηνευτικά και συνταγματικά ζητήματα I. Το εισόδημα ως αντικείμενο του φόρου 1.1. Το εισόδημα ως αντικείμενο του φόρου, έχει απασχολήσει τη θεωρία και τη νομο- λογία, εξ επόψεως, κυρίως, των χαρακτηριστικών που πρέπει να έχει ένα έσοδο, ώστε να είναι νόμιμη η επ’αυτού επιβολή φόρου εισοδήματος. 1.2. Η διάταξη του άρθρου 78 παρ. 1 του Συντ., καθιερώνοντας την αρχή της νομιμό- τητος του φόρου, ορίζει ως αντικείμενα φόρου το εισόδημα, την περιουσία, τις δαπά- νες και τις συναλλαγές. Για πρώτη φορά και με ιδιαίτερη ενάργεια έγινε δεκτό, με την ΣτΕ 693/2011 7μ. (σκ. 7) ότι με τη διάταξη αυτή ορίζονται περιοριστικά τα στοιχεία που μπορούν να αποτε- λέσουν αντικείμενο φορολογικής επιβαρύνσεως (εισόδημα, περιουσία, δαπάνες, συ- ναλλαγές). 1.3. Ούτε το Σύνταγμα, ούτε οποιοσδήποτε νόμος περί φορολογίας εισοδήματος όρι- σαν ρητώς την έννοια του εισοδήματος. Είναι χαρακτηριστικό, ότι ο ισχύων Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος (Ν 4172/2013), στο άρθρο 2 δίνει τον ορισμό επτά (7) εννοι- ών, που αναφέρονται στο νόμο, όχι όμως και εκείνον του «εισοδήματος»! Αντιθέτως, ο νομοθέτης, στον εκάστοτε νόμο για τη φορολογία εισοδήματος, προσδι- ορίζει ρητώς τα ποσά που συνιστούν εισόδημα και φορολογούνται κατά τις διατάξεις του. Ακολουθεί, συνεπώς, ο νομοθέτης της φορολογίας εισοδήματος την αρχή του ει- δικού νομοθετικού ορισμού, υπό την έννοια ότι εισόδημα συνιστά ό,τι προσδιορίζε- ται ρητά στο νόμο ως τέτοιο. 1.4. Από τη νομολογία, ορίζονται συγκεκριμένα κριτήρια προσδιορισμού του εισοδή- ματος. Ως εισόδημα, κατά τις νομολογιακές αυτές παραδοχές, νοείται και φορολογεί- ται η πρόσοδος, που παράγεται περιοδικώς, από διαρκώς εκμεταλλεύσιμη πηγή και αποτελεί το αντάλλαγμα της προσωπικής εργασίας ή τον καρπό των περιουσιακών στοιχείων του φορολογουμένου και όχι κάθε άλλη, μη έχουσα τα ανωτέρω γνωρίσμα-