EΜΜΕΣΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΦΟΡΟΛΟΓΗΤΕΑΣ ΥΛΗΣ

Ερμηνευτικά και συνταγματικά ζητήματα 3 Γ. Μέντης Τέτοια περίπτωση συνιστά, υπό τον ΚΦΕ, το κέρδος ή ηωφέλεια από μεταβίβαση εται- ρικών κερδών (άρθρο 13 παρ. 1 περ. α΄ υποπ. αα΄ ΚΦΕ), το κέρδος από μεμονωμένη ή συμπτωματική πράξη και από την πώληση ακινήτων (άρθρο 28 παρ. 2 ΚΦΕ) και, υπό τον ν.ΚΦΕ, το κέρδος από μεταβίβαση ακίνητης περιουσίας (άρθρο 41 ν.ΚΦΕ) και το κέρδος από μεταβίβαση τίτλων (άρθρο 42 ν.ΚΦΕ). Είναι αυτονόητο ότι και στις περιπτώσεις αυτές (πρέπει να) εξετάζεται αν από τις ορι- ζόμενες πράξεις επήλθε αύξηση της καθαρής θέσεως του υποκειμένου στο φόρο, αφού άλλωστε, ο νόμος αναφέρεται ρητά σε «κέρδος» ή «ωφέλεια», προϋπόθεση που, κατά τα προεκτεθέντα θα ήταν ερευνητέα, ακόμη και αν δεν την όριζε ρητώς ο νόμος 7 . 1.6. Από τις προηγούμενες σκέψεις, συνάγεται αναμφιβόλως ότι ο ορισμός ενός πο- σού ως εισοδήματος προϋποθέτει, ως αναγκαία προϋπόθεση, αυτό να συνιστά αύξη- ση της καθαρής θέσεως του φορολογουμένου, άλλως η επιβάλλουσα το φόρο επί του «εισοδήματος» αυτού διάταξη είναι αντίθετη στην αρχή της νομιμότητος του φόρου. Από τη διαπίστωση αυτή συνάγεται ασφαλώς και το εξ αντιδιαστολής συμπέρασμα ότι αν το χαρακτηριζόμενο –και φορολογούμενο– από το νόμο ποσό ως εισόδημα, δεν αυξάνει την καθαρή θέση του φορολογουμένου ή κατά τη διατύπωση της νομο- λογίας, αυτό έχει «αποζημιωτικό χαρακτήρα», τότε αυτό δεν είναι εισόδημα και διάτα- ξη επιβάλλουσα φόρο εισοδήματος επ’ αυτού είναι ευθέως αντίθετη στη διάταξη του άρθρου 78 παρ. 1 του Συντ. 8 . II. Πραγματικό και πλασματικό εισόδημα Πραγματικό και πλασματικό εισόδημα - Εξωλογιστικός, αντικειμενικός, τεκμαρτός και ειδικός προσδιορισμός εισοδήματος Ανάλογα με τον τρόπο προσδιορισμού του το εισόδημα δύναται να διακριθεί σε δύο κατηγορίες: α) πραγματικό και β) πλασματικό (μη πραγματικό) 9 . Πραγματικό είναι το εισόδημα όταν ο τρόπος υπολογισμού του αποδίδει το πράγμα- τι κτηθέν. Πλασματικό είναι το εισόδημα όταν, ενόψει αδυναμίας προσδιορισμού του πράγμα- τι κτηθέντος, αυτό προσδιορίζεται επί τη βάσει οριζομένου τρόπου, που δεν αποδί- δει το πράγματι κτηθέν. 7. Πρβλ. ΣτΕ 1896/2016, 2080/2017. 8. ΣτΕ 1853-5/2015Ολ, 29/2014Ολ, 2975/2016, 2973/2016, 4203/2015 (πρβλ. ΑΕΔ33/1999), 1840/2013 Ολ, 670/2012 7μ, 2957/2007, 2914/1999. 9. Γ. Μέντης , Δίκαιο Φορολογίας Εισοδήματος, Νομική Βιβλιοθήκη, 2018, σελ. 184 επ.