EΜΜΕΣΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΦΟΡΟΛΟΓΗΤΕΑΣ ΥΛΗΣ

Ερμηνευτικά και συνταγματικά ζητήματα 5 Γ. Μέντης χεία κρίνονται από τη φορολογική αρχή ως ανακριβή ή ανεπαρκή, το σύστημα αυτό του ειδικού προσδιορισμού εφαρμόζεται επί επιχειρήσεων που τηρούν ακριβή και επαρκή βιβλία και στοιχεία 15 . Ευρύτατης εκτάσεως ήταν η προϊσχύσασα νομοθεσία που όριζε (εξωλογιστικό) προσ- διορισμό εισοδήματος εμπορικών επιχειρήσεων πωλήσεως αγαθών ή μικτών (πωλή- σεως αγαθών και παροχής υπηρεσιών) τηρουσών (επαρκή και ακριβή) Β΄κατηγορίας βιβλία και στοιχεία. Τέτοιο σύστημα εφαρμοζόταν επί επιχειρήσεων που τηρούσαν βιβλία Α΄ κατηγορί- ας (βιβλίο αγορών) καθ’ όλην την διάρκεια ισχύος της διατάξεως του άρθρου 5 ΚΒΣ 16 σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 32 παρ. 1. Ομοίως, το σύστημα αυτό εφαρμοζόταν για τον προσδιορισμό του καθαρού κέρδους των τεχνικών επιχειρήσεων, που τηρούσαν επαρκή και ακριβή βιβλία, με εφαρμογή συ- ντελεστή επί των ακαθαρίστων εσόδων, κατά τη διάταξη των άρθρων 34 παρ. 2 και 4. Στην κατηγορία αυτή μπορεί να ενταχθεί και ο ειδικός προσδιορισμός καθαρού εισο- δήματος ή και φόρου που όριζε η διάταξη του άρθρου 38 ΚΦΕ. Παρατηρούμε ότι ο νομοθέτης δεν ακολουθεί αυστηρώς δογματική τυποποίηση του χαρακτηρισμού του συστήματος προσδιορισμού πλασματικού εισοδήματος. Έτσι, ενώ χαρακτηρίζει «εξωλογιστικό» τον τρόπο προσδιορισμού του εισοδήματος των εμπορικών επιχειρήσεων (άρθρο 32), τον αντίστοιχο, με όμοια χαρακτηριστικά, προσ- διορισμό για τους ελεύθερους επαγγελματίες τον ονομάζει «τεκμαρτό» (άρθρο 50). Επίσης, ως προελέχθη, τον «εξωλογιστικό» προσδιορισμό του άρθρου 32, τον ονόμα- σε, με ακριβώς τα ίδια χαρακτηριστικά, δηλαδή χωρίς να τροποποιήσει το περιεχόμε- νο της διατάξεως, «αντικειμενικό». Σημασία ασφαλώς έχει όχι ο χαρακτηρισμός της διαδικασίας αυτής, αλλά το αποτέλε- σμά της, το οποίο είναι κοινό, για όλες τις αναφερθείσες περιπτώσεις, και είναι ο προσ- διορισμός πλασματικού (μη πραγματικού-τεκμαιρομένου) εισοδήματος. Πρέπει ακόμη να επισημανθεί ότι ο εξωλογιστικός, ο αντικειμενικός και ο ειδικός τρό- πος προσδιορισμού εισοδήματος εφαρμόζονταν όχι σε όλα τα φυσικά πρόσωπα αλλά μόνον στους επιτηδευματίες (υπόχρεους απεικονίσεως συναλλαγών) και προφανώς και στα νομικά πρόσωπα επιτηδευματίες. Αντιθέτως, ο τεκμαρτός προσδιορισμός καταλαμβάνει όλα τα φυσικά πρόσωπα, επι- τηδευματίες και μη, όχι όμως και τα νομικά πρόσωπα. 15. ΣτΕ 1399/2016, 2090/2009, κ.ά. 16. Μέχρι 31.12.2010, άρθρο 19 παρ. 6 Ν 3842/2010.