ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Εισαγωγικό Σημείωμα (Α΄ και Β΄ Έκδοση) Για την ευχερέστερη επίλυση των πρακτικών ζητημάτων που ακολουθούν κρίνεται κατ’ αρχάς σκόπιμη η όλως συνοπτική ανάλυση κάποιων προκριματικών θεμάτων, τα οποία περιχαρακώνουν σε εντελώς αδρές γραμμές το γνωστικό αντικείμενο της διοικητικής δικονομίας. Διοικητική διαφορά αναφύεται όταν η διαταρασσόμενη έννομη σχέση είναι διοικητι- κού δικαίου, ενώ ιδιωτική διαφορά δημιουργείται αντίστοιχα όταν είναι η έννομη σχέ- ση είναι ιδιωτικού δικαίου. Για τη θεμελίωση της διοικητικής διαφοράς απαιτείται νομική δικαστική αμφισβήτηση από διατάραξη έννομης σχέσεως και δη διοικητικού δικαίου, προερχόμενη από (νομική ή υλική) πράξη (ή παράλειψη) της διοικήσεως (κατά το οργανικό κριτήριο). Στο ΣτΕ και στα τδδ υπάγονται οι διοικητικές διαφορές, όπως ο νόμος ορίζει, με την επι- φύλαξη των διατάξεων του Ελεγκτικού Συνεδρίου (Άρθρο 94 παρ. 1 Σ) . Στα πολιτικά δικαστήρια υπάγονται οι ιδιωτικές διαφορές, καθώς και οι υποθέσεις εκουσίας δικαιο- δοσίας, όπως ο νόμος ορίζει (Άρθρο 94 παρ. 2 Σ) . Κατ’ εξαίρεση μπορεί με νόμο να ανα- τεθεί η εκδίκαση ιδιωτικών διαφορών στα διοικητικά δικαστήρια ή η εκδίκαση διοικητι- κών διαφορών ουσίας στα πολιτικά δικαστήρια (Άρθρο 94 παρ. 3 Σ ). Στην πραγματικότητα η διάκριση μεταξύ ιδιωτικών και διοικητικών διαφορών βασίζεται πρωτίστως στο οργανικό κριτήριο, ήτοι στην προέλευση (ή μη) της εκάστοτε προσβαλ- λόμενης πράξεως από όργανο του στενού δημόσιου τομέα ή νπδδ ή Ο.Τ.Α. Μερική κάμψη του ως άνω κανόνα αναφύεται ιδίως στις περιπτώσεις διφυών νομικών προσώπων, ήτοι μορφωμάτων του ιδιωτικού δικαίου (συνήθως ΑΕ) στα οποία έχει ανα- τεθεί εν τοις πράγμασιν άσκηση δημόσιας εξουσίας, δυνάμει της οποίας εξεδόθη η όποια προσβαλλόμενη πράξη. Στις περιπτώσεις αυτές κατ’ εξαίρεση θεμελιώνεται συ- χνά δικαιοδοσία των διοικητικών δικαστηρίων κατά αποδοχή του λειτουργικού κριτη- ρίου. Περαιτέρω αναφοράς χρήζει ότι η τυπική εμπλοκή της Διοικήσεως δεν αρκεί από μόνη της για την κατάφαση της αρμοδιότητας των διοικητικών δικαστηρίων, αλλά θα πρέ- πει να αναπτύσσεται στη βάση ασκήσεως δημόσιας εξουσίας και με στόχο την εξυπη- ρέτηση δημοσίου σκοπού. Οι λοιπές πράξεις που στερούνται του λειτουργικού αυτού στοιχείου και κινούνται στο κύκλο σχέσεων του ιδιωτικού δικαίου αποτελούν ιδιωτικές διαφορές υπαγόμενες στα πολιτικά δικαστήρια, εκτός εάν ανήκουν στην κατηγορία δι- αφορών, όπου η εκδίκαση των οποίων έχει ανατεθεί κατ’ άρθρο 94 παρ. 3 Σ στα διοικη- τικά δικαστήρια. Στις ακυρωτικές διαφορές λαμβάνει χώρα έλεγχος νομιμότητας, ενώ στις διαφορές ου- σίας πραγματοποιείται έλεγχος τόσο νομιμότητας όσο και ουσίας. Στις διαφορές με ακυρωτικό χαρακτήρα μπορεί να λάβει χώρα ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης, ενώ στις διαφορές ουσίας είναι δυνατόν να έχουμε ως αποτέλεσμα ακύρωση ή τροπο- ποίηση της προσβαλλόμενης πράξεως, καθώς και επιδίκαση χρηματικών ποσών.