ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

και να διαμορφώσει ένα πλαίσιο, προτού αυτό κριθεί ως σύνολο από διεθνή δι- καστήρια και άλλους διεθνείς θεσμούς. Στην Ελλάδα το άσυλο ξεκίνησε ως παράπλευρη αρμοδιότητα της ελληνικής αστυνομίας, με συμμετοχή σε δεύτερο βαθμό, είτε γνωμοδοτικά είτε αργότερα αποφασιστικά, και παραγόντων που καλούνταν να εγγυηθούν την ανεξαρτησία της διαδικασίας από την αποκλειστική υπηρέτηση των στόχων δημοσίας τάξεως. Οι αποφάσεις ήταν συχνά τηλεγραφικές, χωρίς έμφαση στην επιχειρηματολογική δόμηση του συλλογισμού και την εξειδίκευση αορίστων νομικών εννοιών. Η κατά- σταση μεταβλήθηκε με το ΠΔ 114/2010, οπότε και δημιουργήθηκαν δευτεροβάθ- μια όργανα χωρίς την συμμετοχή αστυνομικών υπαλλήλων και με περισσότερες εγγυήσεις ανεξαρτησίας και ειδίκευσης στο αντικείμενο. Η πρόοδος αυτή όμως συνδυάστηκε με την ψήφιση του Ν 3900/2010, με τον οποίο μεταφέρθηκε η δικα- στική αρμοδιότητα για το άσυλο από το Συμβούλιο Επικρατείας, στα Διοικητικά Εφετεία, σε καιρό που η διοικητική δικαιοσύνη εμφάνιζε πολύ μεγάλη εκκρεμό- τητα. Μέχρι το 2016 και το τότε προσφυγικό κύμα, εμφανίζεται πολύ μεγάλο κενό νομολογίας, ενώ μέχρι σήμερα σε αναιρετικό επίπεδο (έφεσης) δεν υπάρχει κα- μία απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας. Κατ’ αποτέλεσμα, η πλούσια παραγω- γή δεκάδων χιλιάδων αποφάσεων των Επιτροπών Προσφυγών των ΠΔ 114/2010 και 113/2013 ουδέποτε συστηματοποιήθηκε παράγοντας δικαστικές καθοδηγητι- κές αποφάσεις. Η έμφαση δόθηκε στην αντιμετώπιση εκκρεμοτήτων και όχι στην συστηματοποίηση του δικαίου. Με τον νόμο 3907/2011 και το ΠΔ 113/2013 ιδρύθηκε και απέκτησε διαδικασία η Υπηρεσία Ασύλου, οπότε και το δίκαιο του ασύλου απέκτησε σε ριζικό επίπεδο θέσμιο υπόσταση. Η σημασία της Υπηρεσίας είναι κεφαλαιώδης και το έργο της τιτάνιο, ακριβώς διότι έδωσε μια θεσμική βάση στο άσυλο, τηρώντας συστημα- τικά πλέον βασικές εγγυήσεις για την διαδικασία (ενοποίηση διαδικασιών, πλη- ρότητα, ιεραρχική εποπτεία αρμοδιοτήτων, ποιοτικός έλεγχος αποφάσεων και πολλά άλλα). Αργότερα και υπό την πίεση μιας δύσκολης πραγματικότητας, αυ- τής του 2016 με το ρεύμα προσφύγων και την Συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, ξεκίνησε η συγκρότηση των αναγκαίων συμπληρωματικών θεσμών, της νομικής συνδρο- μής και του δευτεροβάθμιου οργάνου προσφυγών, αλλά και της Υπηρεσίας Πρώ- της Υποδοχής. Είναι αναμφίβολα ορθό, το ότι αυτά τα λίγα σχετικά χρόνια δόθηκε έμφαση στην συγκρότηση, ενδυνάμωση και κεντρικοποίηση της Υπηρεσίας Ασύλου. Το δίκαιο αποδίδεται στον κατώτερο βαθμό και οι υψηλές κρίσεις ακολουθούν αναγκαστι- κά –αν θέλουν πράγματι να είναι υψηλές– μια κουραστική, μαζική και συστηματι- κή απονομή δικαίου σ’ αυτόν τον κατώτερο βαθμό. Ωστόσο είναι αναγκαίο πλέον οι έτεροι θεσμοί να σταματήσουν να ατροφούν και να δημιουργηθεί με θεσμικές τομές ένα ενιαίο όλο θέσμιας υπόστασης του προσφυγικού δικαίου , όπου ορ- γανικά θα εντάσσονται, αυτοπεριοριζόμενοι, αλλά εμβαθύνοντας στο πεδίο αρ- 3 | Eισαγωγή |