ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Κεφάλαιο 1 Προσφυγικό ζήτημα και προσφυγικό δίκαιο: Δικαιοπολιτική θεώρηση, προσδιορισμός του αντικειμένου και δικηγορική υπεράσπιση Ι. Αναλυτικές διακρίσεις - γενετική διαδρομή Ο κλάδος του προσφυγικού δικαίου αντιστέκεται στην ένταξή του σ’ έναν από τους γνωστούς ευρύτερους κλάδους του δικαίου. Το μόνο βέβαιο είναι ότι ανήκει στον κάδο του δημοσίου και όχι του ιδιωτικού δικαίου. Είναι όμως εθνικό ή διε- θνές δίκαιο; Και επίσης είναι δίκαιο προστασίας δικαιωμάτων ή διαχείρισης πλη- θυσμών; Η βασική σχέση Κράτους Υποδοχής-Πρόσφυγα. Το κύριο βοήθημα στο προσφυ- γικό δίκαιο είναι η αίτηση αναγνώρισης ως πρόσφυγα ή διαφορετικά αίτηση διε- θνούς προστασίας. Η διεθνής προστασία αντιδιαστέλλεται με την εθνική προστα- σία, την προστασία που συστάθηκαν για να παρέχουν τα κράτη της οικουμένης 1 . Αυτή που χάνει την προστασία των δικαιωμάτων της από το κράτος του οποίου είναι πολίτης, προβάλλει ένα αίτημα που υπερβαίνει τα εθνικά πλαίσια. Τα υπερ- βαίνει όμως αρχικά για να καταλήξει τελικά και πάλι σ’ αυτά. Διότι την διεθνή προστασία την παρέχει τελικώς ένα κράτος και όχι η διεθνής κοινότητα συνεργα- ζόμενη ή μέσω ειδικών θεσμών 2 . Υπ’ αυτήν την άποψη, το προσφυγικό δίκαιο δεν είναι εθνικό, αφού ελλείπει η κοινή ποιότητα των μερών (το κοινό εθνικό πλαίσιο κράτους υποδοχής και πρόσφυγα), ούτε όμως και διεθνές, αφού ελλείπει η συμ- μετρία στα μέρη (στο διεθνές δίκαιο τα κράτη είναι ισότιμα υποκείμενα δικαίου και συμβάλλονται, δεν δικαιοδοτεί κατά κανόνα το ένα για το άλλο). 1. Kωνσταντίνος Παπαγεωργίου, Οι πρόσφυγες και τα καθήκοντά μας προς αυτούς , Πόλις, 2019. 2. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Σύμβαση της Γενεύης του 1951 για τους Πρόσφυγες δεν έχει δικαστήριο για την αυθεντική επίλυση αμφισβητήσεων στο πλαίσιό της. Η UNRWA είναι θεσμός πραγματικά διεθνούς προστασίας, αφού αυτή παρέχεται από διεθνή οργανισμό στους Παλαιστίνιους, η οποία όμως δρα αυστηρά τοπικά. 7 |