ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

δηλαδή του δικαίου πολέμου. Η Σύμβαση, όπως συνελήφθη και εφαρμόστηκε αρ- χικά, ήταν μια σύμβαση διαχειριστική 7 : Α) αφορούσε πληθυσμούς που είχαν ήδη μετακινηθεί (χρονικός περιορισμός μέ- χρι το 1951). Β) δεν αναφερόταν σε σαφή κατάλογο δικαιωμάτων, η παραβίαση των οποίων καθιστά κάποιων πρόσφυγα Γ) η έννοια της δίωξης και των λόγων δίωξης, επέχει θέση πεδίου εφαρμογής και όχι κύριας διάταξης, σε συνδυασμό λοιπόν με τα παραπάνω έχει στενή σχέση με την ιστορική συγκυρία και δεν σκοπεί ευθέως στην παροχή ενός ορισμού για κάθε περίπτωση που ανακύπτει στο μέλλον. Δ) Το κύριο μέρος της (αρ.2 ως 34) αφορά στα δικαιώματα του πρόσφυγα στο κράτος υποδοχής, με δεδομένο ότι αυτός είναι πρόσφυγας. Ε) όπως αναφέρθηκε, δεν ιδρύει δικαστήριο και εν γένει το άρθρο του ορισμού του πρόσφυγα φαίνεται να έχει εξαιρετική ευρύτητα, που παραπέμπει σε μια ιστορική (και κατ’ αυτό συγκυριακή) διυποκειμενική βεβαιότητα για το ποιος είναι πρόσφυγας και ποιος δεν είναι, αν λάβουμε υπόψη και τον χρονικό περιορισμό. Στ) περιέχει την αρκετά συγκεκριμένη αναφορά στην έννοια της κοινωνικής τά- ξης, η οποία μεθερμηνεύτηκε αργότερα ως κοινωνική ομάδα, καταλαμβάνοντας όχι μόνο οικονομικές και κοινωνικές τάξεις αλλά και εντάξεις βάσει ταυτοτήτων. Η ιστορική συγκυρία της αντιπαράθεσης δυτικού και ανατολικού μπλοκ είναι εδώ εμφανής. Ζ) δεν υπογράφηκε από τις δυνάμεις του Συμφώνου της Βαρσοβίας, προοιωνί- ζοντας την μετονομασία της προαναφερθείσας αντιπαράθεσης σε αντιπαράθεση «ελεύθερου» (δυτικού) και «ανελεύθερου» (κομμουνιστικού) κόσμου. Επιπλέον, οι αξίες που προστατεύονταν στο πρόσωπο του πρόσφυγα ήταν οι βα- σικές κοινωνικοπολιτικές εντάξεις του ατόμου, οι οποίες ακριβώς, με τα μέτρα της προηγούμενης ιστορικής περιόδου, το καθιστούσαν πρόσωπο. Η προστασία του ανθρώπου ασχέτως εντάξεων, βάσει μόνης της ανθρώπινης ιδιότητας απαι- τεί ως θεμέλιο τα οικουμενικά ανθρώπινα δικαιώματα. Η δυναμική της ένταξης σε κοινότητες ως αξία, κατά την εποχή της σύναψης της Σύμβασης, εξηγεί ως ένα βαθμό και το γεγονός ότι δεν υπήρχαν αρχικά ιδιαίτερες διαφωνίες για το ποιος είναι πρόσφυγας. Μετά από ένα παγκόσμιο πόλεμο, αλλά και κατά τον ψυχρό πό- λεμο, η ένταξη σε μια θρησκεία, έθνος, κοινωνική τάξη, ήταν προφανές χαρακτη- ριστικό του ατόμου και συνεπώς αυταπόδεικτο. Στον μεταπολεμικό κόσμο όμως η 7. Αχιλλέας Σκόρδας, Ποιος φοβάται το Διεθνές Δικαστήριο ; Διεθνές Δίκαιο και διαχείριση των προσφυγικών ροών , Διλήμματα και συμφραζόμενα του προσφυγικού ζητήματος (επ. Παύλος Σούρλας), 2019, Ίδρυμα Βουλής των Ελλήνων. |  10 |  Κεφάλαιο 1