ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

VII | Πρόλογος | με τα ανάλογα δικαιώματα των άλλων, αλλά έχουμε επιπλέον και το καθήκον να παράσχουμε προστασία και φιλοξενία σε όσους ατύχησαν χωρίς δική τους ευθύ- νη στην προσπάθεια οικοδόμησης ενός ανεξάρτητου και κυρίαρχου καθεστώτος έννομης ελευθερίας και υφίστανται τώρα τις συνέπειες. Μα θα αναλάβουμε εμείς το αποκλειστικό κόστος εξ αιτίας της γεωγραφικής μας ατυχίας να είμαστε στους δρόμους των μεταναστευτικών ροών; Είναι προφανές ότι η προσφυγική και μεταναστευτική πολιτική των ευρωπαϊκών κρατών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι εν τέλει άδικη και αλυσιτελής, τόσο απέναντι στους πο- λίτες των κρατών που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, όσο και απέναντι σε εκεί- νους που δικαιούνται προστασία. Δυστυχώς η ευρωπαϊκή πολιτική λόγω των γνω- στών εσωπολιτικών αντιθέσεων και δυσανεξιών και της ανάγκης να διατηρηθούν οι ισορροπίες αντιμετωπίζει συνήθως το ζήτημα με ένα διεκπεραιωτικό πνεύμα και όχι ως ζήτημα αρχών, όχι επαρκώς τουλάχιστον. Παρά ταύτα υπάρχει ένα διε- θνές καθεστώς και μια ευρωπαϊκή νομοθεσία και νομολογία που θέτουν τα θεμέλια για την κατίσχυση ενός πιο ασφαλούς και δίκαιου πλαισίου έννομης προστασίας. Ο Κωνσταντίνος Φαρμακίδης-Mάρκου στην ουσιαστική και εμβριθή του μελέτη ιχνηλατεί όλα αυτά τα προβλήματα και συστηματικοποιεί αρχές, κανόνες και δι- αδικασίες, έτσι ώστε ο νομικός της πράξης αλλά και ο κρατικός λειτουργός όπως και ο ενδιαφερόμενος πολίτης που έρχεται αντιμέτωπος με την πραγματικότητα αλλά και τα διλήμματα του προσφυγικού να έχει στη διάθεσή του όχι μόνο τα απα- ραίτητα εννοιολογικά και ρυθμιστικά εργαλεία αλλά και μια ενιαία, συγκροτημέ- νη φιλοσοφία για την επίλυση ερωτημάτων που αναφύονται στην πράξη. Ο κύρι- ος Φαρμακίδης-Μάρκου ανήκει στην νεότερη γενιά των νομικών που διαθέτουν το πνευματικό ανάστημα, την ηθική ακεραιότητα, τη θεωρητική κατάρτιση αλλά και την πρακτική εμπειρία, αρετές περισσότερο από αναγκαίες για να διαβούμε με επιτυχία τους δαιδάλους δικαίου, ηθικής και πολιτικής που αφορούν το προσφυ- γικό και κατ’ επέκταση το μεταναστευτικό. Μπορεί ποτέ να μην φθάσουμε στο επίπεδο μιας ικανοποιητικής ευρωπαϊκής και εθνικής πολιτικής σε αυτά τα ζητή- ματα. Είναι ωστόσο εξαιρετικά σημαντικό να εξασφαλίσουμε ότι το ισχύον Δίκαιο που αφορά τους πρόσφυγες και την προστασία τους τηρείται και εφαρμόζεται απαρέγκλιτα και μένει αλώβητο από τις μεταπτώσεις της πολιτικής συγκυρίας. Η εξασφάλιση αυτή δεν είναι μόνο ζήτημα της ευρωπαϊκής και της εθνικής συνταγ- ματικής τάξης αλλά αφορά και την ίδια την αξιοπρέπεια και ακεραιότητα των δη- μοκρατιών μας και τη δυνατότητά τους να κατισχύσουν και στο μέλλον απέναντι σε απρόβλεπτες και προβλεπόμενες κρίσεις. Το βιβλίο του Κωνσταντίνου Φαρ- μακίδη-Μάρκου αποτελεί μια εξαιρετική συμβολή και σε αυτήν την κατεύθυνση. Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου Καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου Νομική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών