ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΤΑΙΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

VII Πρόλογος 3ης έκδοσης • Η ανάγκη συνεργασίας μεταξύ περισσοτέρων προσώπων για την επιδίωξη κοινών σκοπών, που κατά περίπτωση ποικίλουν από αμιγώς ιδεολογικούς μέχρις ακραιφνώς χρηματοθηρικούς, οδήγησε στην ανά- πτυξη του καίριου για το κοινωνικό μας σύστημα θεσμού της εταιρίας. Δεν αποτελεί υπερβολή μάλιστα να λεχθεί ότι η ιστορία των εταιριών συμπίπτει σ’ όλες τις προηγμένες χώρες με τη νεώτερη ιστορία της οικονομίας τους, μια και σε αυτές στηρίχτηκε η ευημερία τους. • Το κύριο χαρακτηριστικό πλεονέκτημα που προσφέρει η ένωση (σε επίπεδο επιχείρησης) ως οργανωτι- κή δομή (structure) και νομική οντότητα είναι η δυνατότητα που παρέχει στο φορέα της επιχείρησης αντί να απευθυνθεί ατομικά στην αγορά, να ολοκληρώσει τη παραγωγική διαδικασία εντός της επιχείρησης, δηλ. να παράγει η ίδια ό,τι χρειάζεται. Έτσι το κόστος παραγωγής, που κρατείται εντός των ορίων της επι- χείρησης, είναι χαμηλότερο. Η εταιρία (ως νομική οργάνωση της επιχείρησης) υπάρχει, γιατί η ιεραρχική οργανωτική δομή εξουσίας (hierarchical command structure) βάσει της οποίας λειτουργεί, της δίνει τη δυνατότητα να μειώνει το συναλλακτικό της κόστος (Coase, The nature of the Firm, 1937, Nobel 1991). Αυτό επιτυγχάνεται μέσω αποφυγής της αγοράς και προσφυγής σε εσωτερικοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας εντός των οργανωτικών ορίων της επιχείρησης (καθετοποίηση). • Τα ανωτέρω χαρακτηριστικά είναι ιδιαίτερα εμφανή στην κεφαλαιουχική επιχείρηση. Για να καταστεί το κεφάλαιο συντελεστής παραγωγής, έπρεπε να βρεθεί τρόπος εξασφάλισης της περιουσίας του κατόχου του από τους κινδύνους της ριψοκίνδυνης επιχειρηματικής δράσης. Ιδανικότερο μέσο για την επίτευξη του σκοπού αυτού από τη μετοχική επιχείρηση περιορισμένης ευθύνης (ΑΕ) δεν μπορούσε να υπάρξει. Η νομική αυτή κατασκευή ικανοποιώντας τη διττή ανάγκη του κεφαλαιούχου για ασφάλεια, αλλά και για τον πολλαπλασιασμό του κεφαλαίου του, κατέστησε δυνατή την εκρηκτική ανάπτυξη, επιτρέποντας στο δραστήριο επιχειρηματία να ριψοκινδυνεύσει, χωρίς να απολέσει το σύνολο της περιουσίας του. Δεν είναι, λοιπόν, υπερβολή να λεχθεί ότι η εμφάνιση του καπιταλιστικού («κεφαλαιοκρατικού») συστήματος είναι σχεδόν ταυτόσημη (σύγχρονη) με την ίδρυση των πρώτων μετοχικών εταιριών που πραγματοποίη- σαν την μεγάλης έκτασης πρώτη συσσώρευση κεφαλαίων. • Δεν καταλείπεται επομένως αμφιβολία ότι ειδικώς το δίκαιο της ΑΕ είναι ένας κλάδος της νομικής επι- στήμης κορυφαίας σημασίας, όχι μόνον για το Δικηγόρο και το Νομικό Σύμβουλο της επιχείρησης, αλλά και για όλους όσους ανήκουν στο παραγωγικό δυναμικό της κοινωνίας (επιχειρήσεις, εργαζόμενοι, στε- λέχη) • Ο υψηλός βαθμός τεχνικού και αφαιρετικού χαρακτήρα των διατάξεών του επιβάλει, όχι μόνον για παι- δαγωγικούς, αλλά για λόγους πληρέστερης εμπέδωσης, την απλοποίηση της πολυπλοκότητας , που δεν μπορεί να επιτευχθεί παρά μόνον με τη σχηματοποίηση σε διαγράμματα των βασικών αξόνων και ρυθμί- σεων του. • Η νέα έκδοση των διαγραμμάτων κατέστη αναγκαία μετά την αναμόρφωση του δικαίου της ΑΕ με τον Ν 4548/2019, που αντικατέστησε πλήρως ένα από τα παλαιότερα νομοθετήματα της Ελληνικής Πολιτείας, τον ΚΔ 2190/1920, που είχε καταστεί πλέον «παλίμψηστον» μετά τις αναρίθμητες πια τροποποιήσεις του. Ο εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας για την ΑΕ εξυπηρετεί τις νέες συνθήκες της οικονομίας και ανταποκρί- νεται στη θεσμική προσαρμογή της ναυαρχίδας αυτής του εμπορικού δικαίου στα ενωσιακά πρότυπα.