ΕΣΔΑ ΚΑΙ ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΑΣ

XIV | Πρόλογος οικογενειακό δίκαιο. Με άλλες λέξεις, δεν πρόκειται για ένα βιβλίο με αντικείμενο την ΕΣΔΑ ως ρύθμιση ή με αντικείμενο το ελληνικό δίκαιο της συγγένειας (στην τελευταία περίπτωση, θα είχε μεγάλη έκταση και μικρή πρωτοτυπία), αλλά για μια πρωτοπορι- ακή ανάγνωση του ελληνικού οικογενειακού δικαίου ίδρυσης της συγγένειας, υπό την οπτική γωνία της ΕΣΔΑ, η οποία αναδεικνύεται ως «ζωντανό» κείμενο μέσω της ερμηνείας της από το ΕΔΔΑ. Σημειώνεται ότι αυτή η οπτική γωνία της ΕΣΔΑ δεν έχει συσχετιστεί ως τώρα συνολικά με το ελληνικό οικογενειακό δίκαιο ούτε έχει αναδει- χθεί μέσα από το δικό της μεθοδολογικό πλαίσιο. Με αυτή την οριοθέτηση του αντικειμένου της εργασίας της, η συγγραφέας υιοθε- τεί την εξής μεθοδολογία: αρχικά εξετάζονται οι νομοθετικές επιλογές και οι βασικές κατευθύνσεις του ελληνικού δικαίου σε ορισμένη θεματική που αφορά την ίδρυση της συγγένειας. Ερευνάται η θέση της θεωρίας στα εξεταζόμενα ζητήματα, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο ερμηνεύονται και εφαρμόζονται οι διατάξεις από τα ελληνικά δικαστήρια. Στη συνέχεια, παρουσιάζεται και αναλύεται σε βάθος η συναφής νομολο- γία του ΕΔΔΑ και ενόψει αυτής αναδεικνύονται οι επιταγές της ΕΣΔΑ στο συγκεκριμέ- νο θέμα. Ακολούθως, σε ένα τρίτο στάδιο, επιχειρείται η σύγκριση και ο συσχετισμός του ελληνικού δικαίου με τις επιταγές της ΕΣΔΑ, όπως έχουν προκύψει από την πα- ρουσίαση της σχετικής νομολογίας του ΕΔΔΑ. Στο σημείο αυτό διαπιστώνεται άλλοτε ότι το ελληνικό δίκαιο (ή η εφαρμογή του από τα ελληνικά δικαστήρια) συμπλέει προς τις αρχές της Σύμβασης και άλλοτε ότι εμφανίζει σημεία τριβής με αυτές. Στην τελευ- ταία περίπτωση, πραγματοποιείται εναρμονισμένη προς την ΕΣΔΑ ερμηνεία των δι- ατάξεων του ΑΚ, έτσι ώστε να δοθούν λύσεις που να εξασφαλίζουν τη συμμόρφωση της χώρας προς τις διεθνείς της υποχρεώσεις. Η μεθοδολογία αυτή, που παρουσιάζει εντυπωσιακή ομοιότητα με τη δομή των απο- φάσεων του ΕΔΔΑ, ιδίως με την πιο πρόσφατη μορφή τους, ενείχε και σοβαρές δυ- σκολίες για τη συγγραφέα, καθώς αυτή όφειλε να κινείται με άνεση τόσο στο εθνικό οικογενειακό δίκαιο, όσο και στη μεθοδολογία της ΕΣΔΑ και τον τεράστιο αριθμό των κρίσιμων αποφάσεων του Δικαστηρίου· επιπλέον, να επινοήσει την πλέον κατάλ- ληλη δομή που θα εξυπηρετούσε το στοχευμένο εύρος και βάθος της εργασίας της και να επιλέξει με προσοχή αφενός τα θέματα του ελληνικού δικαίου αφετέρου τις αποφάσεις του ΕΔΔΑ που συσχετίζονται μεταξύ τους, ώστε να παραμείνει εντός των ορίων της στόχευσης της εργασίας. Πολύ απέχει, επομένως, η ανά χείρας μελέτη από την πεπατημένη των διδακτορικών διατριβών που επιχειρούν την οριζόντια ή κάθετη πραγμάτευση μιας έννομης σχέσης ή ενός θεσμού. Επιχειρώντας μια σε αδρές γραμμές σκιαγράφηση του περιεχομένου του βιβλίου, μπορούν να αναφερθούν τα ακόλουθα: αφού οριοθετεί τα μεθοδολογικά και ερμη- νευτικά εργαλεία του ΕΔΔΑ, η κατανόηση των οποίων είναι απαραίτητη για τον ανα- γνώστη, η συγγραφέας αναλύει σε ένα πρώτο μέρος τη «μετεξέλιξη των παραδοσι- ακών οικογενειακών σχέσεων». Η μετεξέλιξη αυτή, όπως διαγράφεται μέσα από τη νομολογία του ΕΔΔΑ, συνεπάγεται την «εξασθένιση» της επίδρασης του γάμου στη θεμελίωση της συγγένειας και πιο συγκεκριμένα την εξομοίωση έγγαμων και ανύπα- ντρων μητέρων ως προς τη θεμελίωση της μητρότητας και την άρση των διακρίσεων σε βάρος των γεννημένων χωρίς γάμο παιδιών στο θέμα της πατρότητας. Εμβαθύ- νοντας στην πορεία που οδήγησε «από το κοινωνικό στίγμα στη νομική εξομοίωση»