ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ

Εισαγωγή Ανέκαθεν, η δυνατότητα επέκτασης των ανθρωπίνων ορίων γοήτευε τον άνθρωπο. Ακό- μα και σήμερα, η σχέση του ανθρώπου με τα ρομπότ συνεχίζει να εξάπτει τη φαντασία του. Αποτελεί πηγή έμπνευσης για τη λογοτεχνία, τη μουσική και τον κινηματογράφο. Κινητοποιεί στο υποσυνείδητο το μεταφυσικό φόβο για το αποτέλεσμα που θα έχει η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης για το ανθρώπινο είδος, όταν η μηχανή φθάσει στο σημείο όπου θα αποκτήσει «συνείδηση». Προκαλεί αγωνία και προβληματισμό η προ- οπτική να δούμε κάποτε τους υπερυπολογιστές να αποκτούν επίγνωση της φύσης τους θέτοντας υπαρξιακά ερωτήματα. Προς το παρόν αυτό συμβαίνει μόνο σε ταινίες επι- στημονικής φαντασίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο υπολογιστής HAL 9000, πρωταγωνιστής στην ταινία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ «2001: H Οδύσσεια του Διαστήμα- τος», παραγωγής του 1968 1 . Ο υπολογιστής αυτός κυβερνά το διαστημόπλοιο, με το οποίο δύο αστροναύτες προσπαθούν να φτάσουν στον πλανήτη Δία. Ωστόσο, στην πο- ρεία γίνεται απείθαρχος και επικίνδυνος προσπαθώντας να τους σκοτώσει. Για το λόγο αυτό, οι αστροναύτες αποφασίζουν να τον απενεργοποιήσουν. Ο υπολογιστής καταλα- βαίνει τι πρόκειται να συμβεί, διαβάζοντας τα χείλη τους μέσω μιας κάμερας. Αρχικά τους δηλώνει αυστηρά ότι δεν θα επιτρέψει να συμβεί κάτι τέτοιο. Στη συνέχεια τους ζητάει να μην το κάνουν επειδή φοβάται. Όταν τελικά οι αστροναύτες αρχίζουν να αποσυνδέουν σταδιακά τα ηλεκτρονικά κυκλώματά του, ο HAL τραγουδάει λυπημένος, με τη βαθιά και ήρεμη μηχανική φωνή του, το τραγούδι « Daisy Bell » , το οποίο είχε εμφυτευθεί ως πρώ- τη πληροφορία στο λογισμικό του. Αντίστοιχη σκηνή, που έχει περάσει στην ιστορία του κινηματογράφου, περιλαμβάνει το μονόλογο «Δάκρυα στη βροχή» του ρομπότ-δολο- φόνου Roy Batty, πρωταγωνιστή στην ταινία επιστημονικής φαντασίας του σκηνοθέτη Ρίντλεϊ Σκοτ «Blade Runner» (1982). Το ανθρωποειδές αυτό ρομπότ, στο οποίο ο Ολλαν- δός ηθοποιός Ρούντγκερ Χάουερ, προσέδωσε ένα μείγμα φυσικής απειλής, ανθρώπινης υπόστασης και ψυχικής αγωνίας, αποδίδει εκπληκτικά τον τελικό συμβιβασμό της μη- χανής με το θάνατο, από τον οποίο προσπαθούσε να ξεφύγει σε ολόκληρη την ταινία 2 . Πέρα από τα ευφάνταστα χολυγουντιανά σενάρια των ταινιών επιστημονικής φαντασί- ας, από επιχειρηματική σκοπιά, η εφαρμογή της ΤN σε κάθε οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα είναι σε θέση να αποτελέσει δυναμικό αναπτυξιακό εργαλείο. Ενδεικτι- κά, ο παγκόσμιος τζίρος στην αγορά της τεχνητής νοημοσύνης ανερχόταν το 2017 περί- 1. Το όνομα του υπερυπολογιστή H.A.L στην ταινία προκύπτει από τα αρχικά H euristically Programmed AL goritmic Computer (Ευρετικά Προγραμματισμένος Αλγοριθμικός Υπολογιστής). 2. Με παρόμοιο θέμα καταπιάνεται στο κινηματογραφικό δράμα με τίτλο ΑΙ (Τεχνητή Νοημοσύνη), πα- ραγωγής 2001, ο αμερικανός σκηνοθέτης Στήβεν Σπήλμπεργκ διηγούμενος την ιστορία ενός ανθρωπό- μορφου ρομπότ, με μορφή ενός μικρού παιδιού που είναι προγραμματισμένο να αγαπάει.