ΚΤΗΣΗ ΚΥΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΙΝΗΤΟΥ ΑΠΌ ΚΑΛΟΠΙΣΤΟ ΣΥΝΑΛΛΑΣΣΟΜΕΝΟ

IX ΠΡΟΛΟΓΟΣ του ομότιμου καθηγητή αστικού δικαίου κ. Φιλίππου Δωρή Έχοντας, υπό την ιδιότητα του εποπτεύοντος καθηγητή κατά την εκπόνηση της διδακτορικής διατριβής του κ. Φώτη Νικολάου, άμεση γνώση της έκτασης και του βάθους της επιστημονικής έρευνας του συγγραφέα, δέχτηκα με χαρά να προ- λογίσω το υπό έκδοση βιβλίο, το οποίο φέρει τον ίδιο τίτλο με εκείνον της δια- τριβής: « Κτήση κυριότητας κινητού από καλόπιστο συναλλασσόμενο ». Η δημο- σιευόμενη με το ανά χείρας βιβλίο μελέτη υποβλήθηκε ως διδακτορική διατριβή στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και βαθμολογήθηκε ομοφώνως με άριστα. Η μελέτη αυτή του κ. Νικολάου, της οποίας αντικείμενο είναι ένα δυ- σχερές και κεντρικής σημασίας ζήτημα στο πεδίο του αστικού δικαίου, αποτελεί ιδιαίτερα σημαντική συμβολή στη σύγχρονη νομική έρευνα. Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του ζητήματος, με το οποίο καταπιάστηκε ο σ., έγκειται στο ότι αυτό βρίσκεται στο σημείο τομής δύο μεγάλης σημασίας αντίρροπων δικαιοπολιτικών επιδιώξεων στο ιδιωτικό δίκαιο. Πρόκειται αφενός μεν για την erga omnes προστασία της κυριότητας, ως απόλυτης και καθολικής εξουσίας του κυρίου επί του πράγματος (εν προκειμένω κινητού πράγματος), αφετέρου δε για την προστασία της εμπιστοσύνης των καλόπιστων συναλλασσομένων, όταν αυτοί, χωρίς να τους βαρύνει βαριά αμέλεια, δίνουν δικαιολογημένα πίστη στο φαινόμενο κυριότητας υπέρ του μεταβιβάζοντος μη κυρίου, που δημιουργείται από τον φυσικό εξουσιασμό (τη νομή) του τελευταίου επί του κινητού πράγματος κατά τον χρόνο παράδοσής του στον αποκτώντα. Το ζήτημα αυτό αναπτύσσει με πληρότητα ο σ., λαμβάνοντας υπόψη του όλες τις αναγκαίες για την έρευνα διαστάσεις, που είναι η αξιολογική - τελολογική, η ιστορική και δικαιοσυγκρι- τική, καθώς επίσης η συστηματική διάσταση, και μάλιστα διττώς, δηλαδή τόσον αναφορικά με την ένταξη της ειδικής ρύθμισης των άρθρων 1036 - 1040 ΑΚ μέσα στο υποσύστημα της ρύθμισης για την κτήση εμπράγματων δικαιωμάτων επί κι- νητών πραγμάτων (ΑΚ 1034 επ.) όσο και αναφορικά με την ένταξη της ίδιας ρύθ- μισης (ΑΚ 1036 - 1040) στο πλαίσιο της συνολικής έννομης τάξης, τον πυρήνα της οποίας συγκροτούν οι οριοθετούσες και τη νομοθετική λειτουργία ρυθμίσεις για τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα και για τις θεμελιώδεις αρχές του Συντάγ- ματος. Αυτές οι αυξημένης τυπικής ισχύος ρυθμίσεις προστατεύουν τόσο την κυριότητα, ως ιδιοκτησιακό δικαίωμα (άρθρο 17 Σ και άρθρο 1 §1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ), όσο και τη δικαιολογημένη εμπιστοσύνη των καλόπιστων συναλλασσομένων, της οποίας η προστασία αποτελεί επιταγή της συνταγματικά κατοχυρωμένης αρχής του κράτους δικαίου.