ΔΙΕΘΝΕΣ & ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

8 Εισαγωγή Το δικονομικό ποινικό δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού ποινικού δικαίου έχουν διαμορφωθεί και ορισμένοι θεσμοί δι- κονομικού ποινικού δικαίου, που συστηματικά ανήκουν στο δίκαιο της δικαστικής αρωγής, έχουν όμως αποκτήσει αυτονομία λόγω της ιδιαιτερότητάς των αλλά και του μεγάλου όγκου των σχετικών νομοθετημάτων. Πρόκειται για ρυθμίσεις που απλοποιούν τη δικαστική και αστυνομική συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επιταχύνουν τις κοινές δράσεις στην καταπολέμηση του εγκλήματος και ανήκουν στο δικονομικό ποινικό δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σημαντικότερα εξ αυτών είναι το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλλη- ψης και η ευρωπαϊκή εντολή έρευνας, και η λεγόμενη αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης των δικαστικών αποφάσεων και διαταγών μεταξύ των κρατών της Ένωσης. Για τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ιδιαίτερη σημασία έχει το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης (Ν 3251/2004). Πρόκειται για διάταξη δικαστικής αρχής ενός κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εκ- δίδεται με σκοπό τη σύλληψη και την προσαγωγή προσώπου, ευρισκόμενου στο έδαφος άλ- λου κράτους μέλους, και το οποίο ζητείται από τις αρχές του κράτους έκδοσης του εντάλματος προκειμένου είτε να διωχθεί ποινικά, είτε να εκτελεστεί ποινή ή μέτρο ασφαλείας. Αποτελεί δε απλουστευμένη διαδικασία που αποσκοπεί στην παράδοση του διωκόμενου προσώπου κατά παράκαμψη των χρονοβόρων διαδικασιών της έκδοσης. Στο πεδίο, τώρα, της δικαστικής συν- δρομής κεντρική θέση κατέχει η ευρωπαϊκή εντολή έρευνας 29 , ήτοι απόφαση εκδιδόμενη από δικαστική αρχή κράτους-μέλους της ΕΕ («κράτος έκδοσης») με σκοπό τη λήψη αποδεικτικών στοιχείων και γενικότερα τη διενέργεια ερευνητικών μέτρων από άλλο κράτος-μέλος. Εδώ ανήκουν επίσης και άλλα νομικά εργαλεία αμοιβαίας συνεργασίας αλλά και πληροφόρησης με- ταξύ των κρατών της ΕΕ, όπως η Eυρωπαϊκή Σύμβαση Αμοιβαίας Δικαστικής Συνδρομής επί Ποινικών Υποθέσεων του 1959 (κυρ. ΝΔ 4218/1961) και τα πρωτόκολλα αυτής, η Σύμβαση για την Εφαρμογή της Συμφωνίας Σένγκεν 30 , η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το ξέπλυμα, την έρευνα, την κατάσχεση και δήμευση προϊόντων (κυρ. Ν 2655/1998), το ΠΔ 135/2013 για την προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας προς την απόφαση πλαίσιο 2006 /960/ΔΕΥ του Συμβουλίου για την απλούστευση της ανταλλαγής πληροφο- ριών και στοιχείων μεταξύ των Αρχών επιβολής του νόμου των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Απόφαση Πλαίσιο 2003/577/ΔΕΥ σχετικά με την εκτέλεση των αποφάσεων δέσμευσης περιουσιακών ή αποδεικτικών στοιχείων στην ΕΕ 31 , το Ευρωπαϊκό ένταλμα επιτήρησης (Απόφ. πλ. 2009/829 ΔΕΥ), η Ευρωπαϊκή Εντολή προστασίας (Οδηγία 2011/1/99 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13.12.2011 - Ν 4360/2016) και ο εξαγγελθείς Κανονισμός για την Ευρωπαϊκή Εντολή Παραγωγής και Διατήρησης ηλεκτρονικών αποδεικτικών μέσων σε ποινικές διαδικασίες (e-evidence Regulation), που ακόμη είναι εν Σχεδίω 32 . Τέλος, εδώ ανήκουν τα συστήματα ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των αρ- μοδίων αρχών των κρατών μελών της ΕΕ βάσει της λεγόμενης «αρχής της διαθεσιμότητος των πληρο- 29. Θεσπίστηκε με την Οδηγία 2014/41/ΕΕ που ενσωματώθηκε στη χώρα μας με το Ν 4489/2017. Βλ. Δασκα- λόπουλο , Η Ευρωπαϊκή Εντολή Έρευνας, ΠοινΧρ ΞΗ΄ (2018), 173 επ., Τζαννετή, Η ευρωπαϊκή εντολή έρευ- νας, ΠοινΧρ ΞΗ΄ (2018), 81 επ. Δασκαλόπουλο , Η Ευρωπαϊκή Εντολή Έρευνας, ΠοινΧρ ΞΗ΄ (2018), 173 επ. 30. Εδώ ανήκαν και η Σύμβαση της 29.5.2000 για την αμοιβαία δικαστική συνδρομή επί ποινικών υποθέσεων μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και η Απόφαση πλαίσιο 2008/978/ΔΕΥ για το Ευρωπαϊκό Ένταλμα συγκέ- ντρωσης αποδεικτικών στοιχείων προς λήψη αντικειμένων, εγγράφων και δεδομένων για χρήση σε ποινι- κές διαδικασίες που, ωστόσο, αντικαταστάθηκαν από την ευρωπαϊκή εντολή έρευνας. 31. Βλ. Τριανταφύλλου , Διεθνής Δικαστική Συνδρομή στην ποινική απόδειξη, 2009, 105 επ. 32. Βλ. Ζημιανίτη , Το τρέχον πλαίσιο δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις στην ΕΕ, σε: Η ποινική δι- κονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Αθήνα 2020, σελ. 337 επ.