ΔΙΕΘΝΕΣ & ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

10 Εισαγωγή V. Παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και διεθνής έννομη τάξη Σ’ αυτή την αλληλουχία θα πρέπει να τονισθεί ότι και η καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαι- ωμάτω ν προσβάλλει κατά τρόπο ανυπόφορο υπερεθνικά έννομα αγαθά της διεθνούς κοινό- τητας. Γι’ αυτό και οι περιλαμβανόμενοι σε διεθνείς συμβάσεις κανόνες δικαίου που αναφέ- ρονται στην προστασία των ατομικών δικαιωμάτων αποτελούν αυτοτελή κλάδο του διεθνούς ποινικού δικαίου lato sensu 36 . Μεταξύ των κανόνων αυτών πρωτεύουσα θέση κατέχουν: η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Αν- θρώπινα Δικαιώματα του 1950 (κυρ. ΝΔ 53/1974), το Διεθνές Σύμφωνο του ΟΗΕ για τα Ατο- μικά και Πολιτικά Δικαιώματα 37 και ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (τέθηκε σε ισχύ με τη Συνθήκη της Λισαβόνας το 2007 38 που έχουν αυξημένη τυπική ισχύ σύμφωνα με το άρθρ. 28 § 1 του Συντάγματος 39 . Ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναγνωρίζει σειρά εγγυ- ήσεων, τόσο δικονομικών όσο και ουσιαστικού δικαίου, κρίσιμων για την δίκαιη εφαρμογή των ουσιαστικών και δικονομικών ποινικών κανόνων καθώς και γενικότερης φύσεως δικαι- ώματα, είναι δε ισόκυρος με τις Συνθήκες 40 . Η επίδραση της ΕΣΔΑ στη διαμόρφωση του εσωτερικού ουσιαστικού και δικονομικού ποινι- κού δικαίου των συμβεβλημένων κρατών υπήρξεν αποφασιστική 41 . Με τη σύμβαση απαγο- ρεύονται οι απάνθρωπες και ταπεινωτικές ποινές και τα βασανιστήρια (άρθρ. 3), αναγνωρίζε- 36. Jescheck, Maurach-FS 590. Κατά το Gardocki μάλιστα (ZStW 98 (1986) σελ. 704) οι σχετικοί κανόνες απο- τελούν ιδιαίτερο, αυτοτελή κλάδο του δ.π.δ. μαζί με όλους εκείνους που θέτουν ελάχιστα όρια στην εσω- τερική ποινική νομοθεσία των κρατών. 37. Κυρώθηκε με το Ν 2462/1997 «Κύρωση του Διεθνούς Συμφώνου για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώμα- τα, του Προαιρετικού Πρωτοκόλλου στο Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα και του Δευτέρου Προαιρετικού Πρωτοκόλλου στο Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώμα- τα σχετικού με την κατάργηση της ποινής του θανάτου». 38. Jarass, Charta der Grundrechte der Europäischen Union: 4. Aufl. 2021. 39. Βλ. Σισιλιάνου (επιμ. έκδ.), Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Ερμηνεία κατ’ άρθρο, Δι- καιώματα-Παραδεκτό-Δίκαιη ικανοποίηση-Εκτέλεση, Αθήνα, 2013, Κοτσαλή (επιμ. έκδ.), Ευρωπαϊκή Σύμ- βαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου & Ποινικό Δίκαιο, Ερμηνεία και εφαρμογή των άρθρων 1-10 ΕΣΔΑ, Αθήνα 2014, Μαγγανά-Καρατζά , Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Αποφάσεις και πρα- κτική του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, Αθήνα 2005, Sudre-Milano-Surrel , Droit européen et international des droits de l’ homme, 14e éd., Paris 2019, Berger-Pettiti L.-E., Jurisprudence de la Cour Européenne des Droits de l’ Homme, 14e éd., 2014, Janis-Kay-Bradley , European Human Rights Law, Text and Materials, 3 rd ed., Oxford 2008, πρβλ. Velu-Ergec R. , La Convention Européenne des Droits de l’Homme, Bruxelles, 1990. 40. Bλ. Μέρος Δεύτερο, Κεφ. 8 IV και Μέρος τρίτο, κεφ. 6 Ι. 41. Βλ. για την ελληνική έννομη τάξη: Σταυρόπουλου , Η επίδραση της ΕΣΔΑ στην ελληνική έννομη τάξη, Εισήγηση στο 16 ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Εταιρίας Δικαστικών Μελετών (Δεκ. 2017), σε: www. constitutionalism.gr, Τριανταφύλλου , σε: Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και Ποινι- κό Δίκαιο, Αθήνα 2014, σελ. 465 και 521, πρβλ. Κρουσταλλάκη , Η εφαρμογή της ΕΣΔΑ και των αποφάσε- ων των οργάνων της στην ελληνική έννομη τάξη, Υπερ 1991, 363 επ., Σταύρου , Η ΕΣΔΑ και η αμεροληψία τ ω ν ελληνικών δικαστηρίων, ΠΧ ΜΑ (1991) σελ. 481 επ. Βλ. ακόμη Schabas , The European Convention on Human Rights, Oxford 2015 και τις συμβολές των Kühl, Fuchs, Schroth, Riz και Trechsel με θέμα την επίδραση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο ουσιαστικό και δικονομικό ποινι- κό δίκαιο της Γερμανίας, Αυστρίας, Ην. Βασιλείου, Ιταλίας και Ελβετίας αντίστοιχα, στην ZStW 100 (1988)