ΔΙΕΘΝΕΣ & ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

VII προκείμενη τρίτη έκδοση συνιστά εξ υπαρχής επεξεργασία και ενημέρωση της ύλης του δι- καίου των τοπικών ορίων των ποινικών νόμων σε οργανική πλέον συνάρτηση με τις γενικές αρχές του ευρωπαϊκού ποινικού δικαίου. Το μάθημα του «Διεθνούς Ποινικού Δικαίου» εισή- γαγα στη Νομική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών το 1987 σε συνεργασία με τον Τομέα Διεθνών Σπουδών, δίδαξα δε και στη Νομική Σχολή του Πανεπιστη- μίου του Μονάχου ως επισκέπτης καθηγητής (1993-95). Κατά το χρονικό διάστημα που μεσο- λάβησε από τις δύο πρώτες εκδόσεις η εξέλιξη του διεθνούς ποινικού δικαίου υπό ευρεία έν- νοια υπήρξεν αλματώδης: Ιδρύθηκε το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο και πλείστα όσα ad hoc διεθνή και υβριδικά ποινικά δικαστήρια, αναδείχθηκαν νέα πεδία προβληματισμού, όπως η εγκληματικότητα μέσω διαδικτύου, διαμορφώθηκε ως αυτοτελής κλάδος το ευρωπαϊκό ποι- νικό δίκαιο, απλοποιήθηκαν εντυπωσιακά εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι διαδικασίες δικα- στικής αρωγής με την εισαγωγή του ευρωπαϊκού εντάλματος συλλήψεως και την ευρωπαϊκή εντολή έρευνας, ενώ το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως άλλωστε και το Ευρωπαϊ- κό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, επηρεάζουν πλέον αποφασιστικά το ποι- νικό σύστημα πλειάδας κρατών. Αλλά και στο πεδίο της ποινικής επιστήμης η εξέλιξη υπήρξε θεαματική, αφού δημοσιεύτηκαν εξαίρετες μονογραφίες και μελέτες, που εμβάθυναν ουσιω- δώς στα ανωτέρω θέματα και διηύρυναν τον επ’ αυτών προβληματισμό 1 . Εντούτοις οι κεντρικές έννοιες και η δογματική των διατάξεων των άρθρ. 5-11 και 16 ΠΚ πα- ραμένουν αναλλοίωτες χωρίς να έχουν διόλου ξεπεραστεί από τις ως άνω εξελίξεις, με απο- τέλεσμα η ανάλυσή τους να είναι πάντοτε επίκαιρη και αναγκαία. Αντίθετα, μάλιστα: πολλά από τα σχετικά ζητήματα παραμένουν εριζόμενα, όπως ο τόπος τέλεσης του εγκλήματος παρα- λείψεως, του διαδικτυακού εγκλήματος και του εγκλήματος κατ’ εξακολούθηση, η εφαρμογή του άρθρ. 6 ΠΚ επί εγκλημάτων τελεσθέντων επί ελληνικού πλοίου ναυλοχούντος σε αλλοδα- πό λιμένα, η έννοια της έκτισης της ποινής προκειμένου για την απόλυση υπό όρο, η έννοια της πειρατείας και η διάκριση αυτής από συναφή εγκλήματα, η λειτουργία της έγκλησης στο πλαίσιο του άρθρ. 6 ΠΚ και η σχέση αυτής με την αίτηση της ξένης κυβέρνησης, η περιαφή ει- σαγγελικών πράξεων με ισχύ ευρωπαϊκού δεδικασμένου κλπ. Εν όψει των ανωτέρω το παρόν εκπονήθηκε με βάση τη σκέψη, ότι η πολύπλοκη και πολυσύνθετη ύλη του δικαίου των το- πικών ορίων των ποινικών νόμων και του ευρωπαϊκού ποινικού δικαίου δεν είναι δυνατό να κατανοηθεί αποσπασματικά και μεμονωμένα. Γι’ αυτό και επιδιώχθηκε η συνολική εποπτεία τους, η ανάδειξη των μεταξύ τους σχέσεων και αλληλεπίδρασης, αλλά και η ένταξή τους στο όλο ποινικό σύστημα υπό το πρίσμα των γενικών αρχών του ποινικού δικαίου. Έτσι, θεσμοί που καθ’ ύλη ανήκουν στο ευρωπαϊκό ποινικό δίκαιο εξετάζονται σε συνάρτηση με το δίκαιο των τοπικών ορίων, αφού μάλιστα μόνον μέσω αυτού υποστασιοποιούνται στην πράξη. Το ευρωπαϊκό ne bis in idem, π.χ., εξετάζεται στο πλαίσιο του άρθρ. 9 ΠΚ, η διασυνοριακή πα- 1. Βλ. π.χ. τις μονογραφίες των: Πολυχρόνη Τσιρίδη, Ευάγγελου Βασιλακάκη, Γεωργίου Βούλγαρη, Ελένης Καμπέρου-Ντάλτα ως προς το δίκαιο των τοπικών ορίων, Μαρίας Καϊάφα-Γκμπάντι, Θεόδωρου Παπακυ- ριάκου, Ηλία Αναγνωστόπουλου, Αθηνάς Γιαννακούλα, Αριστομένη Τζαννετή, Δημητρίου Βούλγαρη ως προς το ευρωπαϊκό ποινικό δίκαιο, Γεωργίου Τριανταφύλλου και Δημοσθένη Χρυσικού ως προς το δίκαιο της δικαστικής αρωγής καθώς και Άγγελου Γιόκαρη/Φωτεινής Παζαρτζή, Γεωργίου Χουλιάρα, Φωτεινής Δασκαλοπούλου-Λιβαδά ως προς το δίκαιο των διεθνών εγκλημάτων.