ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΦΟΡΕΩΝ

7 | Κοινωνικές προσδοκίες, κοινό συμφέρον και ηθικοί κώδικες | φόρων προελεύσεων!». Η διαπίστωση αποδίδει σαφέστερα από κάθε άλλη την πολλαπλότητα των πρωτοβουλιών για την κάλυψη του πελώριου κενού που αφορά στην ρύθμιση της συνείδησης και της συμπεριφοράς, ενόψει των προσδοκιών που αναδύθηκαν από την κρίση. Οι πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται από κοινωνικούς και επαγγελματικούς φο- ρείς είναι ενδιαφέρουσες για δύο τουλάχιστον λόγους. Αφ’ ενός εκφράζουν την οπτική γωνία και την εξειδίκευση των απαιτήσεων του δίπτυχου «Εντιμότητα και Διατηρησιμότητα» αναφορικά με συγκεκριμένες ομάδες και οντότητες της οικονομίας ή της κοινωνίας των πολιτών. Αφ’ ετέρου ενσωματώνουν μία δέσμευση εφαρμογής ενός, έστω στοιχειώδους, κώδικα αξιών και συμπεριφοράς που μπορεί να συντελέσει σε μικρές ή μεγάλες αλλαγές στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Αθροιζόμενες στον χώρο και τον χρόνο, οι πρωτοβουλίες αυτές επαυξάνουν χωρίς αμφιβολία τον πολιτισμό των κοινωνικών συμπεριφορών και της κοινωνικής ευθύ- νης. Απτό παράδειγμα αποτελεί η όλη ανάδειξη της κοινωνικής ευθύνης ιδιωτικών οικονομικών μορφωμάτων, όπως λόγου χάριν των πιστωτικών ιδρυμάτων, που είναι οργανωμένα με βάση την αρχή της κερδοφορίας και που όμως αυτοβούλως δεσμεύονται να περιστέλλουν την άκραtη αναζήτηση της ίδιας αυτής κερδοφορίας τους. Όπως άλλωστε προκύπτει και από τις Ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες, το περί- γραμμα των απαιτήσεων της κοινωνικής ευθύνης εταιρειών έχει άμεση επικάλυψη με θέματα ηθικής και δεοντολογίας, εντιμότητας, διαφάνειας και σεβασμού προς τον στόχο της «διατηρησιμότητας». Τα κυριότερα κριτήρια που έχουν σημασία στην εξέταση, την αξιολόγηση και την επιρροή τέτοιων αυτό-ρυθμιστικών πρωτοβουλιών είναι κατά τη γνώμη μου τρία: (α) Ο βαθμός γενικότητας και η ευκολία εξειδίκευσης τους σε συγκεκριμένες περι- στάσεις και δραστηριότητες . Εδώ μπορεί να έχουμε στο ένα άκρο γενικά ευχολόγια που αφήνουν όμως μεγάλα περιθώρια ερμηνείας και ανομοιομορφίας στην εφαρ- μογή τους και στα άλλο άκρο πολύ εξειδικευμένα σώματα κανόνων που περιορίζουν όμως σε μεγάλο βαθμό το πεδίο εφαρμογής και προάγουν από διαφορετική οδό την ανομοιομορφία στο τι εφαρμόζεται σε μεγάλες κλίμακες. Η ανομοιομορφία των ίδιων των πεδίων εφαρμογής ανάγεται τόσο σε οριζόντιες διαφορές μεταξύ κλάδων όσο και σε διαφορές μεταξύ κρατών. Η ικανότητα γενικής εφαρμογής απαιτεί προδήλως ένα είδος «χρυσού κανόνα» δηλαδή ενδιάμεσες εξειδικεύσεις κωδικοποίησης που επιτρέπουν μεν διαφοροποίηση αλλά είναι ικανές να διατηρούν ομοιομορφία ως προς θεμελιώδεις αρχές και χαρακτηριστικά. Δηλαδή μία σύνθεση του γενικού με το ειδικό με τρόπο που να παρακινείται η ομοιόμορφη εφαρμογή με αναγνωρίσιμες αποδεκτές συμπεριφορές αλλά και επίσης αναγνωρίσιμες παραβάσεις, δηλαδή μη- αποδεκτές συμπεριφορές. (β) Η γεωπολιτική εμβέλεια . Εδώ έχει σημασία το ότι η όποια πρωτοβουλία πρέπει να είναι μεν δεκτική διεθνούς χρήσης (όπως σημείωσα ήδη στο (α) παραπάνω), αλλά