Η ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΜΩΝ ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ ΤΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ

I Εισαγωγή Η έκδοση μιας δικαστικής απόφασης μπορεί, είτε να επιφέρει μεταβολές στις έννομες σχέσεις των διαδίκων μεταξύ τους ή με τρίτα πρόσωπα, είτε να βεβαιώσει την ύπαρξη μιας έννομης σχέσης. Ανάλογα με το περιεχόμενο και τις έννομες συνέπειες που ανα- πτύσσουν οι δικαστικές αποφάσεις 1 , επιβάλλουν υποχρεώσεις, διαγιγνώσκουν έννο- μες σχέσεις ή διαμορφώνουν μια νέα έννομη κατάσταση δεσμεύοντας ( binding effect of the judgment ) τα διάδικα μέρη ή και τρίτα πρόσωπα 2 . Κυρίαρχο ρόλο στη διαμόρφωση του περιεχομένου της απόφασης και της συναγω- γής εννόμων συνεπειών κατέχει το αντικείμενο της δίκης 3 , καθώς στην απόφαση κα- ταρχήν διατυπώνεται η δικανική κρίση για την καθολική ή μερική παραδοχή ή την απόρριψη του αιτήματος παροχής δικαστικής προστασίας. Ωστόσο, από την ευθεία και διαλεκτική σύνδεση του αντικειμένου της δίκης με το αντικείμενο της απόφασης δεν θα πρέπει να καταλήξει κανείς στο συμπέρασμα της απόλυτης μεταξύ τους ταύτισης. Στην αντίθετη περίπτωση, η εξέταση του αντικει- μένου της δίκης θα επαρκούσε για τον προσδιορισμό των εννόμων συνεπειών της απόφασης αναλόγως με την θετικά ή αρνητικά εκφερόμενη δικαστική κρίση ως προς αυτό. Η δικαστική απόφαση έχει τη δική της αυτοτέλεια, τα δικά της ξεχωριστά από το αντικείμενο της δίκης όρια, παρόλο που οφείλει να διαρθρώνεται κατά κανόνα εντός του εύρους του αντικειμένου της δίκης και να μην αιφνιδιάζει τους διαδίκους ή τρίτα πρόσωπα ως προς το εύρος των αντικειμενικών και υποκειμενικών ορίων της δεσμευτικής της ενέργειας. Η αξιολόγηση της σχέσης του δεδικασμένου ως κύριας συνέπειας της δικαστικής απόφασης με το αντικείμενο της δίκης είναι σημαντική για την συνολική αξιολόγηση του δικονομικού συστήματος μιας έννομης τάξης, την τε- λολογία του και τελικά την έκταση της παρεχόμενης δικαστικής προστασίας. Όπως θα διαπιστωθεί από τη συγκριτική μελέτη του δεδικασμένου στα δικονομικά συστήματα του αγγλικού κοινοδικαίου και του ηπειρωτικού δικαίου, οι έννομες 1.   Zeuner , Rechtliches Gehör, materielles Recht und Urteilswirkungen, σ. 22 · Τσικρικάς , Προϋποθέσεις ισχύος των παρεπόμενων συνεπειών αλλοδαπών δικαστικών αποφάσεων στην ημεδαπή έννομη τάξη, ΕλλΔικ τόμ. 43 (2002), σ. 980επ.. 2.   Calavros , Urteilswirkungen zu Lasten Dritter, σ. 169επ.. 3.  Βλ. σχ. Beys , ZumProblemdes Streitgegenstandes imZivilprozess und den (gegebenfalss national) zu ziehenden Folgerungen, insbesondere für die Rechtskraft, ZZP 105 (1992), σ. 145επ.. 1