ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Μεθοδολογία, Αντικείμενο και Ιδιοσυγκρασία Κυπριακού Συνταγματικού Δικαίου «There would be no better indication that this book has succeeded in introducing constitutional law successfully than if the reader, at certain points, feels both provoked and empowered to argue with my judgments». Richard H. Fallon Jr 1 «Η διδασκαλία […] δεν συνίσταται πρωτίστως στη διατύπωση λύσεων, αλλά στη θέση προβλημάτων». Δημήτρης Τσάτσος 2 1. Εισαγωγικές Παρατηρήσεις Η προσπάθεια διερεύνησης ενός σύνθετου επιστημονικού αντικειμένου όπως το Συνταγματικό Δί- καιο απαιτεί βάθος, μεθοδικότητα και ευρύτητα ανάλυσης και θεμελίωσης. Εξαρτάται, επίσης, από τη μεθοδολογική αντίληψη του ερευνητή και από τη συστηματικότητα της οριοθέτησης των στόχων, μεθόδων και ερωτημάτων που επιδιώκει να θέσει. Ο Τσάτσος τόνισε ότι οι καταβολές ενός πονήμα- τος όσο και τα γνωστικά και διδακτικά αποτελέσματα στα οποία αποβλέπει 3 αποτελούν δομικό θε- μέλιο για τη μαθησιακή διαδικασία και ευκαιρία για τον συγγραφέα να «αποσαφηνίσει τους όρους επικοινωνίας του με τον αναγνώστη». 4 Στο ίδιο πνεύμα, ο Dicey στο μνημειώδες και διαχρονικό σε επιρροή έργο του 5 αποσαφήνισε, με ειδική αναφορά στο Συνταγματικό Δίκαιο, την ανάγκη κατανό- ησης και εξήγησης του φαινομένου ως υπέρτερη της αναζήτησης συγκεκριμένων απαντήσεων σε ευ- καιριακά ερωτήματα. Συγκεκριμένα, ανέφερε: «[…] students of the constitution wish neither to criticise, nor to venerate, but to understand; and a professor whose duty it is to lecture on constitutional law, must feel that he is called upon to perform the part neither of a critic nor of an apologist, nor of an eulogist, but simply of an ex- pounder; his duty is neither to attack nor to defend the constitution, but simply to explain its laws». 6 Συνεπώς, καθοδηγητικός σκοπός πρέπει να είναι η κριτική διερεύνηση τού συνταγματικού περιεχο- μένου και η ερμηνεία του με διάθεση ανάδειξης των θετικών και αρνητικών πτυχών όπως υποκει- μενικά εντοπίζονται. Το ζητούμενο είναι ο τρόπος επίτευξης του παραπάνω σκοπού. Η αναζήτηση αντικειμενικής οριοθέ- τησης είναι ουτοπική και υποχωρεί έναντι της υποκειμενικής εξήγησης του ερευνητή που έχει όμως το καθήκον να διαμορφώσει τη θέση του με επιστημονικά κριτήρια και επισταμένως. Η ανάλυση είναι μια αποτίμηση της σημασίας των θεμάτων που επιλεγεί να θίξει, άρα μιας «κρίσης που εξ ορι- σμού δεν μπορεί παρά να είναι υποκειμενική, ακόμη και αν θεωρηθεί αυθαίρετη». 7 Η περιθωριο- 1. Richard H. Fallon, The Dynamic Constitution: An Introduction to American Constitutional Law (2η εκδ., Cambridge University Press, 2013) σελ. xvii. 2. Δημήτρης Τσάτσος, Ευρωπαϊκή Συμπολιτεία: Για μια Ευρωπαϊκή Ένωση των Κρατών, των Λαών, των Πολιτών και του Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Πολιτισμού (Εκδοτικός Οίκος Λιβάνη, 2007) σελ. 20. 3. Ibid, σελ. 27. 4. Ibid , σελ. 19. 5. A.V. Dicey, Introduction to the Study of the Law of the Constitution (first published Macmillan 1885, Indianapolis Liberty Classics, 1982). 6. Ibid, σελ. cxxvii. 7. Τσάτσος, Δ., supra υποσημ. 2, σελ. 20.