ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 χή του due process που ερμηνεύεται ως η εγγύηση της τήρησης της προβλεπόμενης συνταγματικής διαδικασίας και της ουσιαστικής κανονιστικής πρόβλεψης (το γράμμα και το πνεύμα) κατά τρόπο απαράκλητο και αποσκοπώντας στην ασφάλεια δικαίου. Αποσαφηνίζεται ότι η απόδοση τού νομικά πολυσύνθετου όρου due process υπερβαίνει, στην προκειμένη περίπτωση, τις εγγυήσεις που ταυτί- ζονται με τη δίκαιη, αλλά ταυτόχρονα εμπεριέχει το χαρακτηριστικό της ασφάλειας δικαίου ως θεμε- λιώδες συστατικό της δικαστικής διαδικασίας. Χαρακτηριστικό και πρόσφατο παράδειγμα διακινδύνευσης της τυπικής νομιμοποίησης αποτελεί η προσπάθεια μεταρρύθμισης τού συστήματος δικαιοσύνης στην Πολωνία και στην Ουγγαρία. Με την πρόφαση τής μεταρρύθμισης, εισήχθηκε μεταξύ άλλων η απόλυση ή συνταξιοδότηση δικαστών από την εκτελεστική εξουσία, και είχε ως αποτέλεσμα την ενεργοποίηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της διαδικασίας κυρώσεων τού άρθρου 7 ΣΕΕ, το οποίο προβλέπει για κατάφορη παραβίαση της θε- μελιώδους αρχής του Κράτους δικαίου από Κράτος-Μέλος της ΕΕ. 19 Ειδικότερα, η αξία του Κράτους Δικαίου, σύμφωνα με τα άρθρα 2 και 49 ΣΕΕ, συνιστά μέρος των κρι- τηρίων ένταξης Κράτους στην Ένωση. Κατόπιν της ένταξης όμως στην ΕΕ, η υποχρέωση συμμόρφω- σης διατηρείται, με εποπτικά εργαλεία την ειδικά πολιτικοποιημένη διαδικασία του άρθρου 7 ΣΕΕ, αλλά και τις διατάξεις των άρθρων 258-260 ΣΛΕΕ, 20 όπως επίσης και της διαδικασίας προδικαστικής παραπομπής (άρθρο 267 ΣΛΕΕ). Η νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) έχει αποδώσει στο Κράτος Δικαίου, inter alia , και την αρχή της αποτελεσματικής δικαστικής προστασί- ας, 21 που πλέον συναρτάται με τη διάταξη του άρθρου 19 ΣΛΕΕ, αλλά και με το άρθρο 47 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ. Συνολικά, η έννοια της δικαστικής ανεξαρτησίας έχει ερμηνευθεί ως συστατικό στοιχείο της αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας και ως υποχρέωση των Κρατών- Μελών. 22 Συγκεκριμένα: «Κατά το άρθρο 2 ΣΕΕ, η Ένωση βασίζεται σε αξίες, όπως το κράτος δικαίου, που είναι κοινές στα κράτη-μέλη, εντός κοινωνίας που χαρακτηρίζεται, μεταξύ άλλων, από τη δικαιοσύνη. Επισημαίνε- ται, συναφώς, ότι η αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών-μελών και, ιδίως, μεταξύ των δι- καστηρίων τους εδράζεται στη θεμελιώδη παραδοχή ότι τα κράτη-μέλη αποδέχονται από κοινού μια σειρά κοινών αξιών επί των οποίων στηρίζεται η Ένωση, όπως διευκρινίζει το άρθρο 2 ΣΕΕ». 23 Επιπρόσθετα: «η ανεξαρτησία των εθνικών δικαστηρίων είναι ουσιώδους σημασίας για την ορθή λειτουργία του συστήματος δικαστικής συνεργασίας το οποίο ενσαρκώνει ο μηχανισμός προδικαστικής παραπο- μπής του άρθρου 267 ΣΛΕΕ, δεδομένου ότι, κατά την πάγια νομολογία που υπομνήσθηκε στη σκέ- ψη 38 της παρούσας αποφάσεως, ο μηχανισμός αυτός είναι δυνατόν να ενεργοποιείται μόνο από επιφορτισμένο με την εφαρμογή του δικαίου της Ένωσης όργανο το οποίο ανταποκρίνεται, μετα- ξύ άλλων, στο προαναφερθέν κριτήριο της ανεξαρτησίας». 24 Τέλος, το ΔΕΕ προσδιόρισε το περιεχόμενο της δικαστικής ανεξαρτησίας ως εξής: «Η έννοια της ανεξαρτησίας προϋποθέτει, μεταξύ άλλων, ότι το σχετικό όργανο ασκεί τα καθήκο- ντά του με πλήρη αυτονομία, χωρίς να υπόκειται σε οποιαδήποτε ιεραρχική σχέση ή σχέση υπα- γωγής έναντι οποιουδήποτε φορέα και χωρίς να λαμβάνει εντολές ή οδηγίες οποιασδήποτε προ- 19. Case C-14/16, Associaç ã o Sindical dos Ju í zes Portugueses (2018) ECLI:EU:C:2018:117. 20. Case C-286/12, Commission v. Hungary (2012) ECLI:EU:C:2012:687, Case C-288/12, Commission v. Hungary (2014) ECLI:EU:C:2014:237, Case C-619/18, Commission v. Poland (2019) ECLI:EU:C:2019:531. 21. Case 222/84, Johnston v. Chief Constable of the Royal Ulster Constabulary (1986) ECR 01651, Case 222/86, Unectef v. Heylens (1987) ECR 04097, Case C-467/01, Eribrand (2003) ECR I-06471, Joined cases C-402/05 P and C-415/05 P, Kadi and Al Barakaat International Foundation v. Council and Commission (2008) I-06351, σκέψη 285. 22. Case C-64/16, Associaç ã o Sindical dos Ju í zes Portugueses (2018) ECLI:EU:C:2018:117. 23. Ibid, σκέψη 30. Βλ., επίσης: Case Opinion 2/13, Opinion of the Court (Full Court) of 18 December 2014 (2014) EU:C:2014:2454, σκέψη 168. 24. Case C-64/16, Associaç ã o Sindical dos Ju í zes Portugueses , σκέψη 43.