Η ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΕΔΔΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

VII Προλογικό σημείωμα Το σύστημα προστασίας που εγκαθιδρύει η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου διαθέτει τουλάχιστον δύο στοιχεία τα οποία το καθιστούν μο- ναδικό στον κόσμο: το πρώτο είναι ένα πραγματικό δικαίωμα ατομικής προ- σφυγής, χωρίς όρους και προϋποθέσεις, και κυρίως χωρίς τον όρο της προη- γούμενης αποδοχής του από το ενδιαφερόμενο κράτος. Το δικαίωμα αυτό, το οποίο διαθέτουν περισσότερα από 830 εκατομμύρια πρόσωπα που υπόκεινται στη δικαιοδοσία των 47 κρατών Μερών στη Σύμβαση, προσέδωσε στην ΕΣΔΑ μια τεράστια δυναμική, ιδίως μετά την προσχώρηση σε αυτήν των κρατών της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης. Το δεύτερο μοναδικό χαρακτηριστικό του συστήματος έγκειται στον μηχανισμό εκτέλεσης των αποφάσεων του Ευρωπα- ϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ). Πράγματι, η αχίλλειος πτέρνα όλων των υπολοίπων συστημάτων προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου σε οικουμενικό και περιφερειακό επίπεδο είναι ότι δεν διαθέτουν ένα τέτοιο μηχανισμό ή ότι οι υφιστάμενοι μηχανισμοί είναι εξαιρετικά αδύνα- μοι. Έτσι, για παράδειγμα, τόσο το Δι-Αμερικανικό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου όσο και η Επιτροπή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα του ΟΗΕ έχουν επιφορτι- στεί τα ίδια με το έργο της επίβλεψης της συμμόρφωσης προς τις αποφάσεις και τις γνώμες τους αντίστοιχα. Είναι προφανές ότι ένας τέτοιος μηχανισμός δεν μπορεί παρά να έχει μειωμένη αποτελεσματικότητα στην πράξη. Το σύστημα της ΕΣΔΑ δεν εμφανίζει αυτό το θεσμικό κενό. Αντίθετα, διαθέτει ένα μηχανισμό ο οποίος έχει βελτιωθεί σημαντικά με τα χρόνια, είναι δε πο- λυ-επίπεδος τόσο στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης όσο και σε εθνι- κό πλαίσιο. Η Επιτροπή Υπουργών έχει αναπτύξει, ιδίως τα τελευταία έτη, μια πολύ εξελιγμένη μεθοδολογία προκειμένου να διασφαλίσει όχι μόνο την έγκαιρη καταβολή του ποσού της δίκαιης ικανοποίησης που επιδικάζει το Δι- καστήριο του Στρασβούργου, αλλά και τη λήψη ατομικών μέτρων συμμόρ- φωσης -δηλαδή μέτρων που αφορούν τον ίδιο τον προσφεύγοντα-, καθώς και γενικών μέτρων, όπως νομοθετικές παρεμβάσεις, αλλαγές στη διοικη- τική πρακτική, μεταστροφές στη νομολογία των εθνικών δικαστηρίων, κλπ. Η Επιτροπή υπουργών έχει επιφορτιστεί αναμφισβήτητα με την κύρια ευθύ- νη εποπτείας της εκτέλεσης των αποφάσεων του ΕΔΔΑ. Πέραν αυτής, όμως, συμμετέχουν στην εν λόγω διαδικασία τόσο το ίδιο το Δικαστήριο -ιδίως όταν υποδεικνύει τη λήψη ατομικών ή γενικών μέτρων- όσο και η Κοινοβουλευτι- κή Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης, ο Επίτροπος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τα άλλα όργανα επίβλεψης της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που λειτουργούν στο πλαίσιο του Οργανισμού. Σε εθνικό επί-