ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ

Εισαγωγή 6 τέτοιων κινδύνων 26 . Περαιτέρω, σε ορισμένες περιπτώσεις υποχρεωτικών ασφαλί- σεων προβλέπεται και ευθεία αγωγή του ζημιωθέντος κατά του ασφαλιστή, ρύθμι- ση που αποσκοπεί στην προστασία του πρώτου δια της άμεσης αποκατάστασης της ζημίας του. Η διάκριση μεταξύ υποχρεωτικής και προαιρετικής ασφάλισης έχει σημασία και ως προς την αξιολόγηση από πλευράς ανταγωνισμού. Πρώτον, η υποχρεωτική ασφά- λιση, ακριβώς επειδή είναι υποχρεωτική είναι κρίσιμο να παρέχεται υπό εύλογους όρους, προκειμένου να είναι προσβάσιμη. Τούτο δεν σημαίνει ότι η προαιρετική ασφάλιση δεν πρέπει να παρέχεται υπό εύλογους όρους, αλλά ότι σε κάθε περί- πτωση η απαίτηση για εύλογους όρους ασφάλισης είναι πιο έντονη σε περιπτώσεις υποχρεωτικών ασφαλίσεων. Ουποχρεωτικός χαρακτήρας των υποχρεωτικών ασφα- λίσεων, καθιστά πιο ανελαστική τη ζήτηση, σε σχέση με τις μη υποχρεωτικές ασφα- λίσεις. Περαιτέρω, στις υποχρεωτικές ασφαλίσεις, οι λήπτες της ασφάλισης, ακρι- βώς επειδή υποχρεούνται να έχουν ασφαλιστική κάλυψη με συγκεκριμένα ελάχιστα όρια κάλυψης, αναμένεται να επιλέξουν τον ασφαλιστή κυρίως με βάση το ύψος του ασφαλίστρου. Κατά συνέπεια, στις υποχρεωτικές ασφαλίσεις αναμένεται ότι θα πρέ- πει να υφίσταται εντονότερος ανταγωνισμός ως προς το ύψος του ασφαλίστρου. δ. Χαρακτηριστικά της ασφάλισης Η ιδιωτική ασφάλιση όπως προαναφέρθηκε εδράζεται σε σύμβαση. Με την ασφα- λιστική σύμβαση ο ασφαλιστής αναλαμβάνει την υποχρέωση να καταβάλει έναντι ανταλλάγματος (ασφάλιστρο) στον αντισυμβαλλόμενό του (λήπτη της ασφάλισης) ή σε τρίτον, παροχή (ασφάλισμα) όταν επέλθει το περιστατικό από το οποίο συμφωνή- θηκε να εξαρτάται η υποχρέωσή του (ασφαλιστική περίπτωση). Τα παραπάνω ορί- ζονται στο άρθρο 1 παρ. 1 ΑσφΝ. Ακριβώς επειδή η ασφαλιστική κάλυψη, που συ- νιστά την παρεχόμενη από τον ασφαλιστή υπηρεσία, καθορίζεται πλήρως από τους όρους της σύμβασης, οι οποίοι και αποτελούν προδιατυπωμένους ασφαλιστικούς όρους, η ασφάλιση θεωρείται ότι αποτελεί ένα «νομικό προϊόν» 27 . Βασικό χαρακτηριστικό της ασφάλισης, είναι το στοιχείο του κινδύνου. Χωρίς την ύπαρξη του στοιχείου του κινδύνου, δεν υφίσταται ασφάλιση. Ως κίνδυνος νοείται «η δυνατότητα επέλευσης μιας οικονομικής ανάγκης» 28 . Συνεπώς, απαιτείται ορισμένη αβεβαιότηταως προς την επέλευση της οικονομικής ανάγκης. Μέσω της ασφάλισης, επιτυγχάνεται η μετατόπιση του κινδύνου από τον λήπτη της ασφάλισης στον ασφα- λιστή. Ο τελευταίος, είναι σε θέση να αναλαμβάνει κινδύνους έχοντας δημιουργή- σει μία κοινωνία όμοιων κινδύνων και λόγω της εφαρμογής του νόμου των μεγάλων αριθμών. Χάρη στην κοινωνία ομοίων κινδύνων που έχει οργανώσει ο ασφαλιστής, οι κίνδυνοι καταμερίζονται, οπότε το κόστος ανάληψής τους, μπορεί να καλυφθεί 26. Βλ. παρακάτω πλαγ. 661-664. 27. Βλ. και ΡΟΚΑ Ι. Συμβατικό ασφαλιστικό δίκαιο ό.π., σελ. 11. 28. Βλ. ΑΡΓΥΡΙΑΔΗ Α./ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ- ΑΓΓΕΛΙΔΟΥ Ρ./ ΣΚΑΛΙΔΗ Λ. ό.π., σελ. 19. 14 15 16