ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ

VII Πρόλογος Η σειρά «ΜΕΛΕΤΕΣ ΔΙΚΑΙΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ» με χαρά υποδέχεται, ακριβώς δύο έτη μετά την πρώτη δημοσίευση, τη (συμπληρωμένη και επικαιροποιημένη) διδα- κτορική διατριβή του κου ΓιώργουΠανίτσα , με αντικείμενο τη σχέση του δικαίου του ελεύθερου ανταγωνισμού με τον ασφαλιστικό κλάδο. Το ενδιαφέρον και η συμβολή της μελέτης αυτής είναι ευθέως ανάλογη της δυσκολίας που τη χαρακτηρίζει (όπως άλλωστε κάθε τομεακή προσέγγιση), ως προς την εφαρμογή και προσαρμογή των γενικών αρχών του δικαίου του ανταγωνισμού στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του εξεταζόμενου κλάδου και, αντίστροφα, την εξαγωγή συμπερασμάτων που θα μπο- ρούσαν να τύχουν ευρύτερης εφαρμογής. Εν προκειμένω, η ερευνητική δυσκολία ήταν έτι περαιτέρωαυξημένη για δύο κυρίως λόγους: αφενός, λόγω της ρυθμιστικής εξέλιξης στον ασφαλιστικό κλάδο καθαυ- τό, αφετέρου λόγω του μακρόχρονου προβληματισμού των ενωσιακών οργάνων σχετικά με τη διατήρηση ή μη του ειδικού κανονισμού ομαδικής απαλλαγής (ΚΟΑ) 267/2010, του οποίου η ισχύς έληξε το 2017. Η μη ανανέωση του ΚΟΑ, μετά από 27 έτη, σηματοδότησε μία νέα περίοδο ως προς την εφαρμογή των κανόνων του αντα- γωνισμού στον ασφαλιστικό τομέα, η οποία συντόνισε το βήμα με την ωρίμανση που είχε επέλθει στο ex ante ρυθμιστικό επίπεδο (ιδίως δημιουργία ενιαίας ασφαλι- στικής αγοράς) αλλά και στο επίπεδο της εποπτείας ∙ ταυτόχρονα άνοιξε τον δρόμο στην εφαρμογή των γενικών διατάξεων του ανταγωνισμού στις υπό εξέταση πρα- κτικές και επαναπροσδιόρισε τις μέχρι τούδε αξιολογήσεις. Αυτή ακριβώς η ρυθμιστική μεταστροφή καθιστά εξόχως επίκαιρη και ενδιαφέ- ρουσα, σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο, τη συστηματική αναζήτηση από τον συγγραφέα δικαιοπολιτικών και δογματικών θεμελίων που θα δικαιολογούσαν -ακόμη και σήμερα- την ηπιότερη εφαρμογή των κανόνων του ανταγωνισμού στον ασφαλιστικό κλάδο. Η προσέγγιση αυτή δομείται ως εξής: Σε ένα πρώτο μέρος, ο συγγραφέας «ξεναγεί» τον αναγνώστη στο ιστορικό περιβάλλον (νομικό και οικο- νομικό) εντός του οποίου τοποθετούνται οι εξεταζόμενες πρακτικές ∙ οι βασικοί εν- νοιολογικοί πυλώνες της «επιχείρησης», των «συμπράξεων», των «ομαδικών απαλ- λαγών», της «σχετικής αγοράς», της «(συλλογικής) δεσπόζουσας θέσης» και της «καταχρηστικής συμπεριφοράς» στην ασφαλιστική αγορά φωτίζονται υπό το πρί- σμα των διαδοχικών ΚΟΑ, της πρακτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της νομο- λογίας των ενωσιακών δικαστηρίων. Αξιοποιώντας το υλικό αυτό, σε ένα δεύτερο μέρος, ο συγγραφέας εντοπίζει και αναλύει, κριτικά και συνθετικά, σειρά επιχειρη- μάτων υπέρ της ειδικής εφαρμογής των κανόνων ανταγωνισμού στον ασφαλιστι- κό κλάδο ∙ έχοντας απορρίψει τα επιχειρήματα της «προστασίας της φερεγγυότητας των ασφαλιστικών επιχειρήσεων» και της «αποφυγής συστημικού κινδύνου», εστι- άζει στην ευημερία του ασφαλισμένου, ή με άλλα λόγια, στο -ευρύτερης κοινωνικής σημασίας- αίτημα για τη διασφάλιση εκτεταμένης και αποτελεσματικής ασφαλιστι-