ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

§1. Ο ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ 3 λής και συγκεκριμένα στον κοινοβουλευτικό έλεγχο που ασκούν τα μέλη της, δη- λαδή βουλευτές τόσο της συμπολίτευσης όσο και της αντιπολίτευσης. Ο τελευταίος ασκείται στα μέλη της Κυβέρνησης και ενγένει του Υπουργικού Συμβουλίου μέσω γραπτών αναφορών, ερωτήσεων (απλών και επίκαιρων), αιτήσεων κατάθεσης εγ- γράφων, επερωτήσεων (απλών και επίκαιρων), σύστασης εξεταστικών επιτροπών και υποβολής προτάσεων εμπιστοσύνης και δυσπιστίας 2 . Επίσης κοινοβουλευτι- κός έλεγχος μπορεί να προκληθεί κατά τη συζήτηση επί του προϋπολογισμού, του ισολογισμού και του απολογισμού του Κράτους, των προγραμμάτων οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης καθώς και (επί) των εκθέσεων των ανεξάρτητων αρχών. Ο κοινοβουλευτικός έλεγχος είναι καθολικός έλεγχος. Δηλαδή υπόκειται σε αυτόν το σύνολο της δράσης της δημόσιας διοίκησης, μπορεί να είναι νομικός, πλην όμως είναι προεχόντως πολιτικός. Τούτο σημαίνει ότι αποσκοπεί κυρίως στην ανά- δειξη της πολιτικής ευθύνης της Κυβέρνησης επ’ αφορμή συγκεκριμένων επιλο- γών, αδρανειών και παραλείψεών της. Αποβλέπει δηλαδή στην παρακίνηση διόρ- θωσης ατελειών του κυβερνητικού έργου ή και στην πρόκληση πολιτικής φθοράς στη συμπολίτευση. Με τα δεδομένα αυτά ως αντικείμενο κοινοβουλευτικού ελέγ- χου επιλέγονται προβλήματα που έχουν όχι τόσο νομική όσο, ιδίως, πολιτική διά- σταση. Ανάλογη είναι, στο πλαίσιο του ελέγχου αυτού, και η στάση της Κυβέρνη- σης και των βουλευτών όπως και η ασκούμενη κριτική στο κυβερνητικό έργο. Ο διοικητικός έλεγχος ή αυτοέλεγχος πάλι συνιστά, όπως υποδηλώνει το όνομά του, μορφή ελέγχου που λαμβάνει εντός των κόλπων της διοίκησης. Ο διοικητικός αυτός έλεγχος διακρίνεται σε ιεραρχικό έλεγχο και διοικητική εποπτεία. Ο ιεραρ- χικός έλεγχος κινείται εντός των κόλπων του οικείου νομικού προσώπου και συ- νίσταται στην αρμοδιότητα του ιεραρχικώς προϊστάμενου οργάνου αφενός μεν να απευθύνει διαταγές και οδηγίες προς το ιεραρχικώς κατώτερο όργανο και, αντι- στοίχως, στην υποχρέωση του τελευταίου να τις εκτελεί και αφετέρου να ασκεί έλεγχο στις πράξεις του ιεραρχικώς κατώτερου (οργάνου). Ο ιεραρχικός έλεγχος είναι νομιμότητας και ουσίας, δηλαδή περιλαμβάνει και τον έλεγχο της ουσιαστι- κής εκτίμησης («εκτίμησης πραγμάτων») του υφιστάμενου οργάνου. Το αποτέλε- σμα του ελέγχου αυτού μπορεί να είναι η ακύρωση της ελεγχόμενης πράξης και η αναπομπή του φακέλου στο αρμόδιο-υφιστάμενο όργανο για να επανεπιληφθεί, ενώ απαγορεύεται κατ΄ αρχήν η ιεραρχική υποκατάσταση, εκτός εάν ο νόμος ορί- ζει άλλως. Σημειώνεται ότι ο ιεραρχικός έλεγχος δεν είναι αναγκαίο να προβλέπε- 2. Βλ. Επ. Σπηλιωτόπουλου , Εγχειρίδιο, όπ.π., εκδ. 14 η και 15 η , τ. 2, αρ. 383-389, σ. 1-4 και Φ. Σπυ- ρόπουλου , Συνταγματικό Δίκαιο, εκδ. Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα, 2006, σ. 270 επ., έκδ. 2 η , 2018, σ. 271 επ. 5