Η ΧΡΗΣΗ DNA ΣΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ

Εισαγωγή 2 δοσίας βρίσκεται στο επίκεντρο της σύγχρονης πολιτικής φιλοσοφίας και φιλοσοφίας δικαίου. Ήδη από τον Πλάτωνα, σύμφωνα με τον οποίο η λογοδοσία, δηλ το « λόγον διδόναι » 1 σημαίνει ότι η λήψη αποφάσεων στο δημόσιο βίο οφείλει να συνοδεύεται από μια συστηματική επεξήγηση, η οποία να είναι ανοιχτή σε έλεγχο. Ειδικά στις μέρες μας η λογοδοσία θεωρείται βασικός άξονας, ενίοτε το υπόβαθρο φιλελεύθερων κοι- νωνιών. 2 Με ένα συμπέρασμα που στέκεται απογυμνωμένο, εναποθέτουμε την εκά- στοτε υπόθεση σε μια απλή κατάφαση, ενώαντίθετα η παροχή εξηγήσεων για αποφά- σεις ενισχύει την αποδε(ι)ξιμότητα των νομικών αποφάσεων. Αντιστρόφως, έλλειψη υποχρέωσης λογοδοσίας ενδέχεται να έχει βλαπτικές συνέπειες για τη συνοχή της κοι- νωνίας, καθώς απομακρύνει την αιτιολογία και τις λογικές διεργασίας από το δημόσιο βίο. Η αιτιολογία μάς επιτρέπει να εξετάσουμε το κατά πόσον οι δικαστές της ουσίας κατορθώνουν να φέρουν σε πέρας την αποστολή τους και να εμφυσήσουν εμπιστο- σύνη ακόμα και στον ηττημένο διάδικο. 3 Το Δεκέμβριο του 2017, δηλ. την περίοδο κατά την οποία γραφόταν ο σχολιασμός της απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων, ένας εκλεκτός συνάδελφος, του οποίου τα (αντ)επιχειρήματα στερούν πολύ συχνά από τον γράφοντα τον ανέμε- λο ύπνο, τόνιζε σε συζητήσεις μας ότι μέρος του σχολιασμού της απόφασης δεν είχε λόγο ύπαρξης, καθώς σε αυτόν ανέπτυσσα επιχειρήματα που αφορούσαν αποκλει- στικά το αποδεικτικό υλικό. Η αξιολόγηση του αποδεικτικού υλικού, σύμφωνα πά- ντα με τον ίδιο συνάδελφο, μπορεί να καταστεί αντικείμενο σχολιασμού μόνο από τους διαδίκους και τον δικαστή της ουσίας, εκφεύγει δηλ. της δυνατότητας δογματι- κής (δηλ. επιστημονικής) αντιμετώπισης. Η άποψη αυτή απηχεί φυσικά την κρατούσα στον ηπειρωτικό χώρο αντιμετώπιση του αποδεικτικού υλικού. Η απόφαση, σύμφω- να με μια διαδεδομένη άποψη στον ηπειρωτικό χώρο είναι ένα «μυστικό του δικαστή της ουσίας», το ίδιο και οι λόγοι που τόν/τήν έκαναν να πιστέψει τον μάρτυρα A , και όχι τον μάρτυρα B . Αντιστοίχως στενά είναι και τα περιθώρια αναιρετικού ελέγχου της δι- καστικής απόφασης. Η επίμονη κριτική του αείμνηστου Νικόλαου Ανδρουλάκη στην απροθυμία των δικα- στών της ουσίας να αιτιολογήσουν την εκάστοτε απόφαση, εξηγώντας ταυτόχρονα για ποιον λόγο κάποιος θα πρέπει να οδηγηθεί στη φυλακή, θα απωλέσει μέρος της περιουσίας του, θα χάσει την κηδεμονία του παιδιού του κτλ., μάς υπενθυμίζει ότι η συνταγματική επιταγή για πλήρη και εμπεριστατωμένη αιτιολογία της εκάστοτε από- φασης παραμένει κενό γράμμα. Το κενό γράμμα του συντακτικού νομοθέτη είναι ταυ- τόχρονα και κενό ερευνητικό πρόγραμμα, καθώς μέχρι σήμερα δεν έχει παρουσιαστεί 1.  Πλάτων , Πολιτεία 534b-c. 2. Διαφορετικές κοινωνίες σε όλο το εύρος του πολιτικού φάσματος και καθ' όλη τη διάρκεια της ιστο- ρίας ενσωμάτωσαν το στοιχείο της λογοδοσίας στην πολιτική τους γραμματική. Βλ. π.χ. Lerner/Tet- lock (2002), σελ. 431–457 (431–432). 3. Βλ. Kahan/Hoffman/Braman (2009), σελ. 902.