ΓΕΝΕΤΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Το 2020 θα παραμείνει στην ιστορία της ανθρωπότητας ως μία χρονιά που σημαδεύ- τηκε από την πανδημία του κορωνοϊού SARS-CοV-2. Η ανθρωπότητα βίωσε και βιώ- νει μία πρωτόγνωρη εμπειρία ταχύτατης εξάπλωσης του ιού και με πολύ μεγάλο αριθ- μό θυμάτων, ενώ νέα δεδομένα προστίθενται στην κρίσιμη και πρωτόγνωρη φάση που διανύουμε. Σχεδόν ταυτόχρονα, επιβλήθηκαν πολύ αυστηρά μέτρα περιορισμού ατομι- κών δικαιωμάτων και ελευθεριών κατά το διάστημα της διασποράς του ιού, προκειμέ- νου να προστατευθεί η δημόσια υγεία και κατ’ επέκταση η ίδια η ζωή των ανθρώπων. Ο περιορισμός αυτός της ανθρώπινης δραστηριότητας, ιδιαίτερα κατά την πρώτη περίοδο της γενικής απαγόρευσης τον Μάρτιο του 2020, είχε και κάποια, πρόσκαιρα έστω, οφέ- λη για το περιβάλλον. Από τότε, η λήψη καθολικών ή εντοπισμένων μέτρων εναλλάσσο- νται με εμφανή πλέον την κόπωση από τη συνέχιση τόσο της πανδημίας, όσο και του πε- ριορισμού δικαιωμάτων και ελευθεριών. Την ίδια στιγμή, η διαρκής παράταση της νέας πραγματικότητας που επέβαλε ο κορωνοϊός αναδεικνύει τη σημασία συστηματικής τή- ρησης των κανόνων αναλογικότητας και αναγκαιότητας ως προς τη λήψη και εφαρμο- γή μέτρων περιορισμού, αυστηρά εντοπισμένων στην αντιμετώπιση της πανδημίας και για όσον χρόνο αυτή εξελίσσεται. Η ελπίδα όλων για τη μετάβαση στη μετά covid εποχή στρέφεται προς την επιστημονική έρευνα και τις εφαρμογές της, που γίνονται το επίκε- ντρο όλης αυτής της περιόδου. Η ένταση και η οξύτητα του φαινομένου της πανδημίας Covid-19 επισκίασαν δυο άλλα σημαντικά γεγονότα στον χώρο της διεθνούς περιβαλλοντικής σκηνής: α) την ΄προφη- τική’ ανακήρυξη από τον ΟΗΕ του έτους 2020, ως “super year” για τη βιοποικιλότητα (“biodiversity super year”), που προκάλεσε μεγάλη κινητικότητα τόσο σε επίπεδο κρα- τών, όσο και σε περιφερειακό επίπεδο με προεξάρχον παράδειγμα εκείνο της έκδοσης της Στρατηγικής της ΕΕ για τη Βιολογική Ποικιλότητα τον Μάϊο 2020 με ορίζοντα το 2030, και β) τον εορτασμό των δέκα ετών από την υιοθέτηση του Πρωτοκόλλου της Ναγκόγια (Οκτώβριος 2010) για τον δίκαιο και ισότιμο καταμερισμό των οφελών που προέρχονται από τη χρησιμοποίηση των γενετικών πόρων. Η πρόσφατη πανδημία ανέδειξε με ανάγλυφο τρόπο τους έντονους προβληματισμούς για τη σύνδεση και συσχέτιση της υποβάθμισης της βιοποικιλότητας με τη δημόσια υγεία. Πε- ριβαλλοντική κρίση και κρίση της δημόσιας υγείας είναι οι πρωταγωνιστές της ιστορικής φάσης που διανύει η ανθρωπότητα σήμερα και συμπαρασύρουν σχεδόν όλες τις πτυχές