ΓΕΝΕΤΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 5 τον πιο ανάγλυφο τρόπο τη σχέση μεταξύ δυο πανανθρώπινων αγαθών, που χρήζουν προστασίας: του περιβάλλοντος και δη της βιολογικής ποικιλότητας και των γενετικών πόρων αφενός, και της δημόσιας υγείας, αφετέρου. Ένα δίπολο, που θέτει την προστα- σία του περιβάλλοντος υπό μία νέα οπτική με συνδετικό υλικό την εξασφάλιση και πε- ριφρούρηση της δημόσιας υγείας και της ανθρώπινης ζωής, πάντοτε όμως με δίαυλο τη διατήρηση της βιολογικής ποικιλότητας και την αειφόρο χρήση των συστατικών της προς όφελος όχι μόνον της παρούσας αλλά και των μελλοντικών γενεών, στο πλαίσιο μιας δι- αγενεακής ισότητας. Από πλευράς λειτουργιών, η βιοποικιλότητα στηρίζει την ίδια την ύπαρξή μας παρέ- χοντας ταυτοχρόνως βασικές οικοσυστημικές και άλλες υπηρεσίες καθώς και αγαθά 18 . Αποτελεί τη βάση της έρευνας και της καινοτομίας (επισιτιστικός-φαρμακευτικός τομέ- ας) καθώς και της παραγωγής πολλών εμπορικών προϊόντων. Παράλληλα, συνιστά υπό- βαθρο της κουλτούρας και του πολιτισμού και άρα της ιστορικής διαδρομής του ανθρώ- που στη Γη 19 . Η καθοριστική σημασία της βιοποικιλότητας για την επιβίωση του πλανήτη, αλλά και της ανθρώπινης εξέλιξης καθώς και οι έντονες απειλές που δέχεται, ιδιαίτερα τις τελευταί- ες δεκαετίες, είχαν ως αποτέλεσμα την ανάδειξη της αυταξίας της και τη συνακόλουθη ανάγκη προστασίας της. Αυτό επιτεύχθηκε με την αναγόρευσή της σε παγκόσμιο αγαθό ιδιαίτερης αξίας για τις παρούσες και μέλλουσες γενεές και την κατοχύρωσή της στο δί- καιο, με προεξάρχουσα την υπογραφή το 1992 της διεθνούς Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα (εφεξής ΣΒΠ), γνωστής και ως CBD (Convention on Biological Diversity) 20 . Αντικείμενο της ΣΒΠ είναι η διατήρηση της βιολογικής ποικιλότητας per se, ενώ για πρώ- τη φορά συνδέεται αυτή με την αειφορική χρήση των συστατικών της και τον δίκαιο και ισότιμο καταμερισμό των οφελών που απορρέουν από τη χρησιμοποίηση των γενετι- κών πόρων. Οι γενετικοί πόροι αποτελούν ένα ιδιαίτερο επίπεδο της βιολογικής ποικιλότητας, που περιλαμβάνει την τεράστια ποικιλία φυτών, ζώων, ή μερών αυτών, μικροοργανισμών Environmental health issues in public health, (Κεφάλαιο) σε: Oxford Textbook of Public Health (5th ed.), Detels R., Beaglehole R., Lansang M.A. & Gulliford M. (editors), Oxford University Press, ISBN- 13:9780199218707. 18. Βλ. Torrance A., (2010), Patent Law, HIPPO, and the Biodiversity Crisis, The John Marshall Review of Intellectual Property Law 9: 624-656. 19. Βλ. Μαριά Ε-Α (2015), Ο N. 3937/2011 για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας : κριτική ανάγνωση υπό το φως των εξελίξεων στο διεθνές και ενωσιακό δίκαιο για τους γενετικούς πόρους, (συμβολή σε Τι- μητικό Τόμο), σελ. 1035-1062, σε : Τιμητικός Τόμος για τα 50 χρόνια των Τακτικών Διοικητικών Δικα- στηρίων, εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα-Θεσ/νίκη, ISBN 978-960-568-320-7 . 20. Βλ. Μαριά Ε-Α, Φουρναράκη Χρ. & Θάνος Κ . (2012), Εκτός τόπου (ex situ) διατήρηση της φυτικής ποι- κιλότητας -Σκέψεις και προτάσεις για ένα αποτελεσματικό σύστημα διοικητικής οργάνωσης των ελ- ληνικών Τραπεζών Σπόρων (Seed Banks), Περιβάλλον & Δίκαιο 4, σελ. 628-650 και ιδίως σελ. 629.