ΓΕΝΕΤΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 7 εφαρμογών στη γεωργία, την ιατρική, τη χημική και φαρμακευτική βιομηχανία με συνα- κόλουθο αντίκτυπο στην παγκόσμια οικονομία 23 . Χρησιμοποιούνται πλέον από ένα ευρύτατο φάσμα χρηστών τόσο για επιστημονική έρευνα, όσο και για εμπορική εκμετάλλευση (φαρμακευτικά και αγροτικά προϊόντα, βιο- καύσιμα, καλλυντικά, τρόφιμα, ποτά, εμβόλια κλπ), γεγονός που τους προσδίδει προστι- θέμενη αξία όχι μόνον για τις παρούσες, αλλά και για τις μέλλουσες γενεές 24 . Οι γενετικοί πόροι είναι καθοριστικής σημασίας για την έρευνα των περισσότερων βιο- επιστημών και των εφαρμογών τους. Έχουν επίσης κεντρικό ρόλο στις προσπάθειες για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων της επισιτιστικής ασφάλειας, της βιώσιμης γεωργικής παραγωγής, της βιοενέργειας, της προσαρμογής και του μετριασμού της κλιμα- τικής αλλαγής και των απειλών για την υγεία των ανθρώπων, των ζώων και των φυτών. Ο κρίσιμος ρόλος των γενετικών πόρων στην υποστήριξη της ανθρώπινης κοινωνίας συ- χνά παραβλέπεται ή και υποτιμάται, παρά το γεγονός ότι έχουν τεράστια πρακτική και ιστορική σημασία για την ανθρώπινη ζωή, όπως προαναφέρθηκε. Πέραν όμως του ότι υποστηρίζουν την καθημερινή μας επιβίωση, οι γενετικοί πόροι και η συνδεόμενη με αυ- τούς παραδοσιακή γνώση είναι και υπεύθυνοι για τη δημιουργία ενός μεγάλου μέρους του πλούτου των Εθνών 25 . Εκλαμβανόμενοι οι γενετικοί πόροι ως νέα πηγή πλούτου, αναπόφευκτα ήρθαν στο προ- σκήνιο διαφωνίες, εντάσεις και συγκρούσεις, που συνδέονται με τη δημιουργία και τη διανομή αυτού του πλούτου. Και αυτό διότι σε μεγάλο βαθμό η εμφάνιση αυτής της νέας ΄ευκαιρίας΄ δημιουργίας πλούτου συνοδεύτηκε ταυτόχρονα από την ταχεία περιχαράκω- σή του, μέσω της χρήσης εργαλείων πνευματικής ιδιοκτησίας (Ιntellectual Ρroperty) π.χ. διπλώματα ευρεσιτεχνίας για συγκεκριμένες ακολουθίες γονιδίων, ποικιλιών φυτών ή μικροοργανισμών κ.ά. Αυτή η διεργασία είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία κι αργότερα την εμβάθυνση μίας διχοτομικής προσέγγισης, ιδιαίτερα φορτισμένης, λόγω αφενός της εντοπισμένης αφθονίας των γενετικών πόρων στις αναπτυσσόμενες ή και λιγότερο ανα- πτυγμένες χώρες και αφετέρου της συγκέντρωσης της βιοτεχνολογίας και των σχετικών τίτλων πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας στις αναπτυγμένες χώρες. Διαμορφώθηκε έτσι, το εξής δίπολο : οι “χώρες-πάροχοι” (αναπτυσσόμενες χώρες ή και λιγότερο αναπτυγμένες χώρες) από τη μία, με πλούσια βιοποικιλότητα αλλά με ελλι- πή χρηματοδότηση της έρευνας και του τομέα της διατήρησης της βιοποικιλότητας και 23. Βλ. οπ.π. Μαριά Ε-Α, (2015), Ο N. 3937/2011 για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας : κριτική ανάγνω- ση υπό το φως των εξελίξεων στο διεθνές και ενωσιακό δίκαιο για τους γενετικούς πόρους, (συμβο- λή σε Τιμητικό Τόμο). 24. Ibid. 25. Βλ. National Research Council, (1993), Managing Global Genetic Resources: Agricultural Crop Issues and Policies, Washington, DC: National Academies Press, σελ. ix.