COVID-19: ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΕΝΝΟΜΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Χ. Χρυσανθάκης 4 (ια) τον περιορισμό της μεταφοράς επιβατών και συνακόλουθα της πραγματοποίησης ταξιδιών εντός και εκτός της Χώρας, (ιβ) την αναστολή λειτουργίας των αθλητικών εγκαταστάσεων και στοιχηματικών υπηρε- σιών όπως και την υπο περιορισμούς τέλεση αθλητικών αγώνων, (ιγ) την υπό περιορισμούς λειτουργία των καταστημάτων τροφίμων και την αναστολή ή υπό εξαιρετικούς περιορισμούς λειτουργία του λοιπού λιανεμπορίου και των προσωπικών υπηρεσιών υγιεινής (κομμωτήρια, κ.λπ. ), ΚΤΕΟ και, τέλος, αλλά κάθε άλλο παρά ήσσονος σημασίας, (ιδ) τον περιορισμό της κίνησης/ελεύθερης κυκλοφορίας των πολιτών 5 . [5] H ανωτέρω επισκόπηση επιτρέπει την διαπίστωση ότι πρόκειται για έναν κρίσιμο πε- ριορισμό σειράς δικαιωμάτων που εγγυώνται/ενσωματώνουν ένα minimum ελευθερίας, το οποίο σε ορισμένες περιπτώσεις είναι στενά συνυφασμένο με την πεμπτουσία της ίδιας της ανθρώπινης υπόστασης. Πρόκειται για ένα δραστικό περιορισμό σειράς θεμελιωδών δικαιωμάτων, ο οποίος εγγίζει τον πυρήνα τους, πέραν πάσης εφαρμογής της αρχής της αναλογικότητας. ΙV. Νομολογιακή επισκόπηση των περιορισμών [6] Πως τοποθετείται η (ελληνική) νομολογία έναντι των περιορισμών αυτών της ανθρώ- πινης ελευθερίας; Η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας 6 χαρακτηρίζεται από μία μάλλον σταθερή στάση έναντι του ζητήματος. Συγκεκριμένα, με σειρά πρόσφατων αποφάσεων κρίθηκε ότι: (α) Ο προσωρινός περιορισμός της κυκλοφορίας στην περιοχή του Κέντρου των Αθηνών («Μεγάλος Περίπατος») δεν τελεί σε αιτιώδη σύνδεσμο με την προβληθείσα ανάγκη απο- φυγής συγχρωτισμού λόγω του covid-19 για την προστασία της δημόσιας υγείας (ΣτΕ 1992/2020). Η επίκληση, εκ μέρους της κανονιστικής διοίκησης, της πανδημίας ως δικαιο- λόγηση του ληφθέντος μέτρου του περιορισμού της κυκλοφορίας με την δέσμευση λωρί- δων της οδού Πανεπιστημίου («Ελευθερίου Βενιζέλου») κρίθηκε ότι δεν τελεί σε αιτιώδη σύνδεσμο με την εξυπηρέτηση των επιτακτικών σκοπών της δημόσιας υγείας, δηλαδή την αντιμετώπιση του συγχρωτισμού για την αντιμετώπιση της διάδοσης του κορωνοϊού. Ως εκ τούτου, το μέτρο κρίθηκε ακυρωτέο ως στερούμενο νόμιμου ερείσματος (εκτός νομο- θετικής εξουσιοδότησης). Με τον τρόπο αυτόν η νομολογία επιχείρησε να αποκαταστήσει την ελεύθερη κίνηση / κυκλοφορία των πολιτών στο κέντρο των Αθηνών. (β) Όσον αφορά την άσκηση της θρησκευτικής λατρείας, ο περιορισμός της παρουσίας πιστών κατά την πραγματοποίηση θρησκευτικών τελετών δεν αντίκειται στο Σύνταγμα, 5. Ο όρος “πολίτης’’ δεν χρησιμοποιείται με την έννοια του έχοντος της ελληνική ιθαγένεια, αλλά του κατοίκου ή του οπωσδήποτε διαμένοντος ή του απλώς (μετα)κινουμένου στην πόλη ή στην Χώρα. 6. Βλ. την χρήσιμη επισκόπηση της σχετικής νομολογίας με επιμέλεια της Μαρίας Αθ. Αλεξοπούλου σε ΘΠΔΔ 1/2021, σελ. 77 επ.