ΙΑΤΡΙΚΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

7 Iατρική ποινική ευθύνη - Ιστορική αναδρομή πρωταρχικής σημασίας την τήρηση των ιατρικών κανόνων και καθιέρωναν το ανεύθυνο των ιατρών μόνο στις περιπτώσεις που αυτοί ενεργούσαν lege artis. Παρόμοια είναι η θέση της σύγχρονης ποινικής θεωρίας. Δεν στοιχειοθετείται, δηλαδή, κατ’ αυτήν ποινική ευθύνη από αμέλεια όταν ο ιατρός συμμορφώνε- ται με τους κοινώς αναγνωρισμένους κανόνες της ιατρικής και της ειδικότη- τάς του και δεν υφίσταται συνάφεια μεταξύ του αντικειμενικού σφάλματος και του αποτελέσματος. III. Αρχαίο ελληνικό δίκαιο III.1. Στο αρχαίο ελληνικό δίκαιο μέχρι και τον 8ο π.Χ. αιώνα 6 επικρατούσε μια θεοκρατική αντίληψη για την ιατρική. Αν ο ιατρός έκρινε ότι ασθενής έπα- σχε από μη θεραπεύσιμη ασθένεια, τον παρέπεμπε στα Ασκληπιεία 7 . Εκεί τον αναλάμβαναν οι ιερείς -ιατροί 8 . Η θεοκρατική αντίληψη είχε ως συνέπεια να μην υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες, που να ορίζουν την ιατρική ευθύνη και έτσι επικρατούσε το ανεύθυνο των ιατρών. Ωστόσο, τον 7ο π.Χ. αιώνα 9 ο αθη- ναίος νομοθέτης Δράκων (621 π.Χ.), θέσπισε αυστηρούς νόμους σχετικά με την νόμοις ακολουθήσαντες αδυνατήσωσι σώσαι τον κάμνοντα, αθώοι παντός εγκλήματος απο- λύονται ∙ εάν δε παρά τα γεγραμμένα ποιήσωσι, θανάτου κρίσιν υπομένουσιν ∙ ηγουμένου του νομοθέτου της εκ πολλών χρόνων παρατετηρημένης θεραπείας και συντεταγμένης υπό των αρίστων τεχνικών ολίγοις αν γενέσθαι συνετωτέροις». (Οι υπογραμμίσεις δικές μου). Ο Ηρό- δοτος ο Αλικαρνασσεύς, (485 π.Χ. - 421/410 π.Χ ), ο οποίος στο έργο του «Ιστοριών - Γ΄ βι- βλίο, Θάλεια», 130, αναφέρει ότι το πρώτο ιατρικό λάθος που οφειλόταν σε κακή διάγνωση με επακόλουθο τη λανθασμένη θεραπεία, αποδίδεται σε πέντε Αιγύπτιους ιατρούς, οι οποί- οι κλήθηκαν στην Περσία για τη θεραπεία του βασιλέα Δαρείου του A΄. Αυτός υπέφερε από φρικτούς πόνους επειδή έπεσε από το άλογό του κατά τη διάρκεια κυνηγιού και έπαθε βα- ριά ποδοκνημική εξάρθρωση. Οι ιατροί γλύτωσαν την θανατική ποινή χάρη στον Δημοκήδη τον Κροτωνιάτη (560; π.Χ. - 495 π.Χ.), διάσημο ιατρό της εποχής και αιχμάλωτο του Δαρεί- ου, ο οποίος και τον θεράπευσε, χωρίς να μαρτυρήσει τις λανθασμένες ενέργειες των Αιγυ- πτίων συναδέλφων του. Βλ. ενδεικτικά στον ιστότοπο: http: /diamantarasel.blogspot.com ., επίσης πρβλ. και Γολεμάτη , ό.π. 6. Δηλαδή στην Ομηρική εποχή. 7. Ναοί αφιερωμένοι κατά κύριο λόγο στον θεού Ασκληπιό, οι οποίοι ήσαν παράλληλα και θε- ραπευτικά κέντρα, όπου ήσαν εγκατεστημένοι οι ιερείς - θεραπευτές ( Ασκληπιάδες ). Οι άρ- ρωστοι που έρχονταν για θεραπεία ακολουθούσαν διαδικασίες που περιλάμβαναν δεήσεις, θυσίες, ακροάσεις μουσικών εκτελέσεων ή θεατρικών παραστάσεων, λουτρά, δίαιτα κ.λπ . Το τελευταίο στάδιο ήταν η εγκοίμηση , δηλαδή ο άρρωστος κοιμόταν μέσα σε ειδικό χώρο του Ασκληπιείου και στον ύπνο του εμφανιζόταν ο θεός ή κάποια άλλη άγνωστη μορφή που εκτελούσε τη θεραπεία ή έδινε στον άρρωστο θεραπευτικές οδηγίες. Βλ. σχετικά σε: Πα- παδόπουλο, Γ. , Σταθμοί της αρχαίας ελληνικής ιατρικής, διαθέσιμο στον ιστότοπο http:// www.iama.gr/ethno/oropos/papadop.htm. 8. Όπως αναφέρει ο Γολεμάτης, ό.π., «… εκεί επεβίωνε η μαγική - θεουργική θεραπευτική προ- σέγγιση . (Οι υπογραμμίσεις δικές μου). 9. Δηλαδή κατά την αρχαϊκή περίοδο (7ος π.Χ. -6ος αιώνας π.Χ.).