ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ

5 Η πρώιμη ουδέτερη αξιολόγηση συχνά διενεργείται κατ’ εντολή και των δύο μερών, δεν αποκλείεται όμως να ζητείται και μόνο από το ένα και για λογαριασμό του. Πρόκει- ται για μία αξιολογητική διαδικασία κατά την οποία ο ουδέτερος τρίτος δεν συμμετέ- χει και δεν εμπλέκεται με άλλο τρόπο στις διαπραγματεύσεις των μερών, σε αντίθεση με το μοντέλο της αξιολογητικής διαμεσολάβησης (evaluativemediation), όπου ο δια- μεσολαβητής ως ουδέτερος τρίτος συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία των διαπραγμα- τεύσεων. Η αξιολόγηση της διαφοράς από έναν ουδέτερο τρίτο συχνά βοηθά τα μέρη να αντιληφθούν τη θέση τους, τα δυνατά τους σημεία, αλλά και τις αδυναμίες τους και κυρίως να σταθμίσουν και την πιθανή έκβαση της δικαστικής οδού. Η πρότασή του δεν είναι δεσμευτική και τα μέρη δεν υποχρεούνται καταρχήν να την αποδεχτούν, μπορεί όμως να αποτελέσει βάση της τελικής συμφωνίας τους. Η πρώιμη ουδέτερη αξιολόγηση μπορεί να λάβει χώρα είτε στα πλαίσια μίας δικαστι- κής διαδικασίας είτε εκτός είτε ακόμη και πριν την έναρξή της. Όταν λαμβάνει χώρα σε αρχικό στάδιο μπορεί να συμβάλλει στην επίλυσή της καθοριστικά, ιδίως στα πλαίσια της διαδικασίας της διαμεσολάβησης. Όπως και η διαμεσολάβηση, πρόκειται για μία εμπιστευτική διαδικασία στην οποία ο ουδέτερος τρίτος πρέπει να είναι αμερόληπτος. Εάν αναλαμβάνει τον ρόλο του μέσω ενός φορέα εναλλακτικής επίλυσης διαφορών θα πρέπει να τηρεί πιστά τον Κώδικα Δεοντολογίας και τους Κανόνες του Φορέα σε συνάρτηση με την τήρηση του Κώδικα Δεοντολογίας των Διαπιστευμένων Διαμεσολαβητών. Η διαδικασία ορίζεται από τον αξιολογητή συνήθως σε συνεννόηση με τα μέρη, είναι ευέλικτη και μπορεί να ρυθμιστεί ανάλογα με τις ανάγκες των μερών. Τα μέρη επιλέ- γουν τα πραγματικά και τα νομικά στοιχεία που θα μοιραστούν με τον αξιολογητή προ- κειμένου να αξιολογήσει τη διαφορά τους προσκομίζοντάς του αποδεικτικά στοιχεία. Μπορεί επίσης να επιλέξουν να ερευνήσει ο ίδιος τα στοιχεία και να αποφανθεί βάσει της προσωπικής του έρευνας. Ο αξιολογητής μπορεί επίσης να θέσει ερωτήσεις στα μέρη σε κατ΄ιδίαν εμπιστευτικές, ιδιωτικές συναντήσεις ή να οργανώσει μία από κοι- νού συνάντηση. Μπορεί επίσης να αξιοποιήσει τις γραπτές και προφορικές δηλώσεις των μερών, το νομοθετικό πλαίσιο, το δεδικασμένο και να αποφανθεί για την πιθανή έκβαση της διαφοράς τους σε δίκη. Πρώιμη Ουδέτερη Αξιολόγηση